Nederland populairste doorvoerhaven voor zwart geld

De afgelopen jaren hebben onderzoeken aangetoond dat bedrijven dankbaar gebruik maken van brievenbusmaatschappijen om belastingen in eigen land te ontwijken. De website Somo heeft nu de populairste doorvoerhavens in kaart gebracht.

Uit het onderzoek van Somo blijkt dat ondernemingen voornamelijk via kleinere economieën zoals Nederland geld investeren in het buitenland. Maar dat betekent niet dat het merendeel van dat kapitaal in de reële economie terechtkomt. Grote ondernemingen doen namelijk een beroep op brievenbusmaatschappijen om belastingen in eigen land te ontwijken. Somo heeft de verhoudingen tussen het geld dat in de reële economie terechtkomt, en via doorsluisfirma’s ontsnapt aan het oog van de fiscus in kaart gebracht.

Nederland en Luxemburg

In de meeste gevallen behoren doorsluiseconomieën zoals Nederland en Luxemburg tot de top tien van investeerders in de Europese, maar ook in niet-Europese landen. “De reden dat deze kleine landen zo hoog op de ranglijst staan, is dat grote delen van de investeringen feitelijk worden gedaan door bedrijven en investeerders die in andere landen zijn gevestigd”, meldt de site.

Ondernemingen maken gebruik van doorvoerhavens zoals Luxemburg omdat dergelijke landen belasting- en investeringsvoordelen bieden aan bedrijven of lage vestigingseisen hebben voor het oprichten van brievenbusmaatschappijen.

In Nederland is er bijvoorbeeld een deelnemingsvrijstelling van kracht, die ervoor zorgt dat in Nederland gevestigde moederbedrijven geen belastingen moeten betalen op de winsten van dochterondernemingen in het buitenland. Daarnaast heeft het land een groot netwerk van belastingverdragen. Dat verklaart waarom de meeste directe buitenlandse investeringen zich concentreren in Nederland. In 2011 hebben bedrijven 3568 miljard dollar verplaatst naar belastingparadijzen via Nederlandse brievenbusfirma’s. Bedrijven hebben toen slechts 608 miljard dollar gepompt in de reële buitenlandse economie.

Via Luxemburg werd vier jaar geleden 2514 miljard dollar versluisd naar landen met een gunstig belastingklimaat. Ook hier hebben bedrijven slechts 181 miljard dollar effectief geïnvesteerd in de reële economie. Een ander Europees land dat veel geld transporteert naar het buitenland is het Verenigd Koninkrijk. Ondernemingen hebben via het eiland 1194 miljard dollar aan het oog van de fiscus onttrokken. Al hebben de bedrijven ook een aanzienlijk deel geïnvesteerd (767 miljard dollar) in de reële economie.

Ook de Verenigde Staten (250 miljard dollar) en China (190 miljard dollar) investeren veel geld in het buitenland, al heeft Somo geen concrete cijfers over het aandeel dat ginds via brievenbusmaatschappijen versluisd wordt.

Belasting-gat

De Europese Commissie raamt de hoeveelheid belastingen die we jaarlijks mislopen door belastingfraude, belastingontduiking en belastingontwijking op 1000 miljard euro per jaar. Dat is meer dan alle EU-landen samen jaarlijks aan gezondheidszorg uitgeven. 150 miljard euro van dit zogeheten ‘belasting-gat’ kan rechtstreeks worden gerelateerd aan belastingontwijking.

Europa zet dan ook alles in het werk om alle vormen van belastingontduiking een halt toe te roepen. Zo gaat vanaf 1 januari 2016 de Common Standard Reporting van kracht in 56 landen, waaronder 28 lidstaten van de Europese Unie. Die landen engageren zich om wereldwijd automatisch bankgegevens van inwoners met elkaar uit te wisselen. Ook de belastingparadijzen dragen hun steentje bij.