Als Vlaanderen zijn klimaatdoelstellingen wil bereiken, kan er op het vlak van mobiliteit best een sturende kilometerheffing komen. Die maatregel heeft de grootste milieu-impact. Dat schrijft de Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA) in een advies aan het Vlaams Parlement.
Maar vooraleer de kilometerheffing ook voor lichte voertuigen in te voeren, moet er wel een onderzoek komen naar de socio-economische impact van de maatregel. Een maatschappelijk debat moet dan uitwijzen of die impact ook aanvaardbaar is.
De bijzondere Klimaatcommissie in het Vlaams Parlement vroeg aan de Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA) een advies over het klimaatbeleid voor de mobiliteitssector. De MORA is het orgaan dat de Vlaamse regering en het Vlaams Parlement adviseert over het mobiliteitsbeleid. In de raad zitten onder meer de sociale partners, de vervoersmaatschappijen (De Lijn en NMBS), de milieuverenigingen, de mobiliteitsorganisaties (o.a. Voetgangersbeweging,Fietserbond, VAB en Touring) en de lokale besturen.
Sturende kilometerheffing
In haar advies erkent de MORA dat er op mobiliteitsvlak een “trendbreuk” nodig is om de uitstoot van schadelijke emissies terug te dringen. Er is volgens de raad nood aan een integraal beleid. Een nieuw Mobiliteitsplan Vlaanderen zou daarvoor het perfecte instrument zijn, maar dat plan ontbreekt voorlopig.
Om vanuit de mobiliteitssector iets te doen voor het klimaat moeten er drie dingen gebeuren: het beheersen van de afgelegde kilometers, het beperken van de emissies en het beperken van de verkeersgeneratie.
De maatregel die het grootste effect zou hebben, volgens de MORA, is de invoering van een sturende kilometerheffing voor alle wegverkeer. Dat betekent dat er naast de bestaande kilometerheffing voor vrachtwagens ook best een heffing zou komen voor personenwagens.
“Grootste CO2-reductiepotentieel”
Het is de maatregel met “het grootste CO2-reductiepotentieel”. Niet toevallig is het ook de maatregel met de grootste maatschappelijke impact. Daarom pleit de MORA ervoor eerst de sociaaleconomische impact van de maatregel te onderzoeken en ook een maatschappelijk debat te organiseren. De echte invoering zou dan sowieso pas een zaak zijn voor de volgende regering.
Tijdens de eerste Vlaamse klimaattop pleitten Vlaamse minister-presidentGeert Bourgeois (N-VA) en minister van Leefmilieu Joke Schauvliegeook al voor een kilometerheffing voor personenwagens.“Het is onvermijdelijk dat we op termijn het verkeer belasten in functie van de afstand en de emissie-uitstoot, en niet meer louter op het bezit van een auto”, klonk het toen bij Bourgeois.
Andere maatregelen
Andere maatregelen die de MORA naar voor schuift zijn: het versterken van de alternatieven voor de wagen, het verduurzamen van het woon-werkverkeer en het vergroenen van de logistieke sector.
In de zoektocht naar alternatieven voor de wagen, moet de Vlaamse overheid ook het ruimtelijk beleid bijsturen. Dat moet meer gericht zijn op “nabijheid, de bundeling van functies” en “het versterken van kernen”. In dat nieuwe ruimtelijke beleid moet het openbaar vervoer een sleutelrol krijgen. Meer zelfs het toekomstige openbaar vervoer – “hoogwaardig en vraaggericht” – moet de ruggengraat vormen van de nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen.
Wat de verduurzaming van het woon-werkverkeer betreft, blijft de MORA voorzichtig als het gaat om de bedrijfswagens. De raad moet bijvoorbeeld vaststellen “dat het niet eenvoudig is om bedrijven minder te doen kiezen voor bedrijfswagens.” Ook binnen de MORA is het debat over de bedrijfs- en salariswagens nog niet beslecht.
Volgens de MORA kan de discussie rond salariswagens bijvoorbeeld “niet los gezien worden van de loonkostdiscussie, het sociaal overleg en andere maatregelen die een verduurzaming van het verplaatsingsgedrag moeten verwezenlijken”. “Zo moeten, zowel op mobiliteits- als bedrijfsvlak, voldoende aantrekkelijke alternatieven voorhanden zijn om zowel werknemers als werkgevers te doen kiezen voor een bewuster gebruik van salariswagens”, klinkt het.(Belga/NS)
