Als je een opleiding volgt zijn de kosten hiervan in bepaalde omstandigheden fiscaal aftrekbare beroepskosten.
Dit is een webversie van een tekst die in maart verschenen is in de printversie van Trends.
Werk je als bediende of arbeider, dan moet je constant op de hoogte blijven van nieuwigheden die in je beroep aan bod komen. Denk bijvoorbeeld aan een boekhouder die de gevolgen van de zesde staatshervorming moet kennen. Vaak worden deze opleidingen betaald door de werkgever die de aldus betaalde kosten fiscaal in mindering brengt. Maar wat als je deze kosten voor eigen rekening neemt? Kunt u deze dan fiscaal aftrekken als een werkelijke beroepskost?
Discussie met de fiscus
In het fiscaal wetboek vinden we een vaag antwoord terug op de vraag of kosten van opleiding fiscaal aftrekbaar als werkelijke beroepskosten. Kosten van ‘onderwijs’ of ‘opvoeding’ worden in principe niet als beroepskosten aanvaard, zegt het wetboek. De fiscus beschouwt ze immers als kosten van persoonlijke aard.
Er wordt echter uitzondering gemaakt voor kosten van bijscholing; deze zijn wel aftrekbaar. Het gaat specifiek over opleidingen die je volgt in het verlengde van je huidige beroepsactiviteit. Denk bijvoorbeeld aan een IT-specialist die zich bijschoolt in een nieuw computerprogramma dat hij nodig heeft voor de uitoefening van zijn huidige job en de kosten hiervan voor eigen rekening neemt.
Kosten ven ‘herscholing’ worden door de fiscus dan weer beschouwd als kosten van persoonlijke aard die niet aftrekbaar zijn als een werkelijke beroepskost. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijfsjurist die een taalopleiding Spaans volgt omdat hij jaarlijks op vakantie naar Spanje trekt. Bij gebrek aan een rechtstreeks verband tussen zijn huidige beroepsactiviteit en zijn herscholing, gaat het niet om werkelijke beroepskosten. Ook wanneer de kosten van opleiding bijdragen tot het beter uitoefenen van een toekomstig beroep, gaat het om niet aftrekbare kosten.
In de praktijk is er vaak een schemerzone en dit leidt dan tot discussies met de fiscus. Een voorbeeld is dat van een financieel analist die de kosten met betrekking tot een opleiding ‘Master in Finance’ wil aftrekken. Veel van die discussies worden uitgevochten voor de rechtbank waar de belastingplichtige zijn gelijk moet bekomen bij de rechter die zich uitspreekt over het specifiek geval dat hem wordt voorgelegd.
Standpunt Hof van Cassatie
Ons hoogste rechtscollege, het Hof van Cassatie, heeft zich op 3 april 2014 uitgesproken over een dispuut tussen de fiscus en een belastingplichtige die de kosten van een opleiding fiscaal in mindering wilde brengen. Het ging meer bepaald om een jurist die in Engeland een opleiding volgde om een bijkomend diploma ‘meester in de rechter’ te halen. Het ging om een bedrag van 16.197 euro bestaande uit het inschrijvingsgeld, de kosten voor het cursusmateriaal en de transportkosten. Zijn controleur weigerde echter de aftrek van deze kosten omdat de belastingplichtige niet had bewezen dat deze kosten ook effectief noodzakelijk waren voor de uitoefening van zijn huidige functie als bedrijfsjurist.
Het Hof van Cassatie geeft de fiscus gelijk en oordeelt dat enkel opleidingskosten die verband houden met de huidige beroepswerkzaamheid aftrekbaar zijn en dat kosten gemaakt om een toekomstig, nieuw beroep uit te oefenen uitgaven van persoonlijke aard zijn en dus niet aftrekbaar zijn.
Men kan zeggen dat het Hof in dit geval een strikte toepassing maakt van dit principe; een opleiding ‘meester in de rechter’ sluit immers nauw aan bij de functie van bedrijfsjurist. De belastingplichtige is er echter niet in geslaagd de fiscus te overtuigen van het verband tussen zijn huidige functie en de opleiding.
Verdedig uw dossier
Het spreekt voor zich dat het rechtstreekse verband tussen je huidige functie en de gevolgde opleiding niet altijd zo duidelijk is. Zit je in deze ‘grijze zone’, dan is het belangrijk de fiscus te overtuigen dat er wel degelijk een verband bestaat. Het is dan ook aangewezen om je dossier goed voor te bereiden en duidelijk te maken waarom je de cursus volgt.
Houd de inschrijvingsdocumenten bij waarin duidelijk het programma en de inhoud van de cursus staan. Duid meteen ook aan wat de link is tussen de opleiding en je huidige professionele functie. Je doet er eveneens goed aan om spontaan een deel van je kosten te laten vallen en bijvoorbeeld slechts voor de helft als een werkelijke kost in mindering te brengen. Denk bijvoorbeeld aan een cursus die je in het buitenland volgt en waarvoor je enkele nachten ter plaatse moet blijven. Je speelt het slim wanneer je deze hotelkosten en de kosten van een uitstap slechts voor 50% fiscaal in mindering brengt.
