8 tips voor de belastingaangifte

De aangifte voor de personenbelasting staat online en de papieren aangifte valt binnenkort in de bus bij een minderheid van de belastingplichtigen. Wacht niet te lang op die bruine envelop om door de ruim 800 belastingcodes te navigeren.

De overheden slagen er niet de wildgroei van codes een halt toe te roepen. Er zijn in het federale luik van de aangifte 25 nieuwe codes. “Een groot deel van de bijkomende belastingcodes geeft recht op een belastingvermindering”, verweerde de woordvoerder van de federale overheidsdienst Financiën, Francis Adyns, zich op de voorstelling van de nieuwe aangifte. Hij voegde eraan toe dat de mensen die recht hebben op een van de nieuwe belastingverminderingen, zoals die voor adoptiekosten, niet zullen klagen over het aantal codes. Belastingverminderingen zijn goed voor 9 van de 25 nieuwe codes.

Het lijkt erop dat de administratie ook op zoek is gegaan naar codes om te schrappen, om het totaal te drukken. “Het gaat vaak om technische ingrepen”, legt docente personenbelasting Sophie Hugelier uit. “Bij de leningen afgesloten voor 1989 bijvoorbeeld was er tot vorig aanslagjaar nog een onderverdeling tussen de middelgrote en de sociale woningen. Dit jaar valt dat onderscheid weg.”

Er zijn zestien federale codes geschrapt en ook enkele gewestelijke codes. In Vlaanderen sneuvelde bijvoorbeeld de code 3317, omdat het Vlaamse Gewest sinds 2018 geen belastingverminderingen meer toekent voor de uitgaven voor dakisolatie. Wallonië doet dat wel nog.

Of er nu meer of minder codes zijn, de meeste mensen hebben slechts een fractie van al die codes nodig. Bovendien is heel wat informatie al ingevuld. We zetten een aantal zaken op een rij die belastingplichtigen zeker niet mogen vergeten te controleren of in te vullen.

1 Wacht niet op de papieren aangifte

De belastingdienst verstuurt dit jaar geen papieren aangifte naar mensen die vorig jaar Tax-on-web gebruikten. Vroeger konden belastingplichtigen in Tax-on-web aanvinken dat ze de aangifte toch nog graag op papier wilden ontvangen als geheugensteuntje. Dat kan nu niet meer. Wie erop staat de aangifte fysiek in handen te krijgen, moet daarvoor bellen naar een contactcenter van de fiscus. De administratie belooft een verzending met de post binnen enkele dagen na het contact. De overheid bespaart 316.800 euro door 330.000 aangiftes minder op de post te doen.

Wie tot nu toe zijn aangifte op papier invulde, ontvangt de aangifte voor het aanslagjaar 2019 nog altijd op papier. Het gaat slechts om 624.205 gewone aangiftes. In 2019 zullen 3,2 miljoen Belgen een voorstel van vereenvoudigde aangifte krijgen, ongeveer 42 procent van de belastingplichtigen. Het gaat om gepensioneerden, mensen die leven van een uitkering en mensen die behalve een loon geen andere inkomsten hebben. Wie akkoord gaat met het voorstel, hoeft verder niets te doen. Dit jaar staan al die voorstellen in Tax-on-web, vorig jaar waren dat er slechts een 400.000-tal. De voorstellen worden in 2019 enkel opgestuurd als de belastingplichtige ze nog niet eerder heeft geraadpleegd.

Eind mei zouden alle belastingplichtigen een aangifte moeten hebben gekregen. Daarna is het tijd om alarm te slaan. Voor de papieren aangifte ligt de deadline op 28 juni. Via Tax-on-web kan het tot 11 juli. Flirten met de deadlines houdt vooral voor de elektronische aangifte risico’s in. In het verleden lag Tax-on-web al eens plat op piekmomenten.

2 Heeft de fiscus het juiste rekeningnummer?

De belastingdienst heeft van 17 procent van de belastingplichtigen geen rekeningnummer. Vorig jaar moest de fiscus op zoek naar het rekeningnummer van 200.000 mensen die recht hadden op een terugbetaling. Dat kost de ambtenaren tijd, en tijd is geld dat de overheid beter voor iets anders kan gebruiken. Het duurt ook langer vooraleer de belastingplichtige de centen terugkrijgt van de belastingen waar hij recht op heeft.

Tax-on-web geeft een melding als de fiscus het rekeningnummer van de belastingplichtige niet kent. In de papieren aangifte moeten de belastingplichtigen er zelf aan denken het vakje in te vullen.

Het is vanaf het aanslagjaar 2019 niet meer mogelijk het aanslagbiljet van de personenbelasting via Zoomit te ontvangen. Wie elektronisch wil worden geïnformeerd over de eindafrekening, moet de e-box van de overheid activeren via mye-box.be. Het aanslagbiljet kan ook via myminfin.be worden geraadpleegd en betaald.

3 Tel alle effectenrekeningen

In de rubriek E van het vak VIX van de aangifte moeten belastingplichtigen die de titularis zijn van meerdere effectenrekeningen een kruisje zetten achter de nieuwe codes 1072 of 2072. Dat is hetzelfde vak waarin belastingplichtigen buitenlandse rekeningen, levensverzekeringen en juridische constructies moeten melden.

Die nieuwe meldingsplicht heeft alles te maken met de taks op effectenrekeningen die in 2018 werd ingevoerd. Wie voor meer dan een half miljoen euro beleggingen op effectenrekeningen heeft, moet 0,15 procent belasting betalen op de waarde van die beleggingen. De banken hebben die belastingen eind vorig jaar geïnd en doorgestort naar de fiscus. Een aantal beleggingen zijn vrijgesteld van de optelsom voor die taks, waaronder fondsen in het kader van pensioensparen en coöperatieve aandelen.

Als beleggers verspreid over verschillende effectenrekeningen bij verschillende banken meer dan een half miljoen euro aan effecten bezitten, dan bleven ze mogelijk onder de radar. Daarom wil de fiscus weten wie meerdere effectenrekeningen heeft in binnen- en buitenland. Het maakt niet uit welke effecten op die rekening staan of hoeveel ze waard zijn. “Als een van uw kinderen de titularis van een effectenrekening is, dan moet u die niet bij uw eigen effectenrekeningen tellen”, zegt Sophie Hugelier.

Zeg niet te gauw dat u niet meer dan één effectenrekening heeft. Spaart u voor uw pensioen met een fonds? Dan staan de deelbewijzen van dat fonds op een effectenrekening. Bent u daarnaast klant bij een onlinebroker om te beleggen? Heeft u nog ergens een slapende effectenrekening van uw ouders geërfd? Bingo, u heeft twee effectenrekening en bent onderworpen aan de nieuwe meldingsplicht. Het is niet omdat u zichzelf geen belegger noemt dat u aan de meldplicht ontsnapt.

4 Eis de vrijstelling voor dividenden op

In vak VII over het inkomen van kapitalen en roerende goederen is het opletten geblazen om verschillende redenen. Achter de nieuwe codes 1437 en 2437 kunt u het bedrag noteren dat in 2018 onterecht als roerende voorheffing is ingehouden, met een maximum van 192 euro of 30 procent van 640 euro.

Ook mensen die aandelen van coöperatieve vennootschappen of vennootschappen met een sociaal oogmerk hebben, moeten voortaan via die weg de roerende voorheffing op dividenden recupereren. Zij genoten tot het inkomstenjaar 2017 een vrijstelling aan de bron voor de eerste 190 euro aan dividenden, maar in 2018 werd er 30 procent roerende voorheffing afgehouden vanaf de eerste euro dividend.

De vrijstelling geldt per belastingplichtige. Neem een koppel dat een gemeenschappelijke belastingaangifte indient. “Een van de huwelijkspartners bezit aandelen, de andere niet. Dan hangt het van uw huwelijksstelsel af of u beiden een korf met dividenden kunt vullen of niet. Volgens het wettelijke stelsel zijn de inkomsten tijdens het huwelijk gemeenschappelijk en komt de helft van de dividenden van aandelen die niet de uwe zijn u toe”, legt Sophie Hugelier uit.

Dividenden van minderjarige kinderen komen voor de helft toe aan elk van beide ouders. Dividenden van meerderjarige kinderen niet. “Vanaf 18 jaar zijn de dividenden eigen aan het kind”, legt Sophie Hugelier uit. “Studenten die nog geen beroepsinkomsten hebben en dus geen belastingaangifte moeten invullen, moeten een aangifte aanvragen als ze de belastingvrijstelling voor dividenden willen opeisen.”

Elke gepensioneerde met een voorstel van vereenvoudigde aangifte met aandelen die een deel van de roerende voorheffing op dividenden wil recupereren, moet een wijziging vragen. In het papieren antwoordformulier voor de vereenvoudigde aangifte en in Tax-on-web is er wel aandacht voor de vrijgestelde dividenden en voor de meldingsplicht voor de effectenrekeningen.

5 Te veel gespaard? Geef het teveel aan intresten aan

“De regering-Michel vond dat er te veel geld op de spaarboekjes stond en wilde dat er meer in aandelen zou worden geïnvesteerd”, zegt Sophie Hugelier. “Om het spaargeld te activeren heeft ze in de personenbelasting een vrijstelling voor dividenden ingevoerd en tegelijk de vrijstelling van intresten op de spaardeposito’s gehalveerd.”

Wie vorig jaar meer dan 960 euro aan intresten op verschillende spaarrekeningen kreeg gestort, moet dat melden aan de fiscus. In 2017 waren intresten tot 1880 euro vrijgesteld van belastingen. Als al uw geld op één spaarrekening staat, dan moet u zich daar geen zorgen over maken. Dan houdt de bank automatisch 15 procent roerende voorheffing in op de intresten die het plafond van 960 euro overschrijden.

De intresten waarop nog geen belasting is betaald, moeten de belastingplichtigen ook in vak VII invullen, een regel lager dan de vrijgestelde dividenden. De intresten die het plafond van 960 euro overschrijden, moeten worden ingevuld bij de codes 1151 en 2151.

Door de halvering van de vrijstelling botsen spaarders sneller op dat plafond, maar door de historisch lage spaarrentes is het nog altijd behoorlijk hoog. Stel dat een spaarboekje 0,5 procent rente biedt, dan mag er tot 192.000 euro spaargeld opstaan. Bij een spaarrente van 0,01 procent moet u al meer dan 960.000 euro op een spaarrekening hebben om tegen het spaarplafond te botsen.

6 Vals spelen met pensioensparen kan niet

Pensioenspaarders mochten vorig jaar tot 1230 euro opzijzetten voor hun oude dag. Voor bedragen tot en met 960 euro krijgen de spaarders 30 procent van hun storting terug via een belastingvermindering, met een maximum van 288 euro. De afrekening gebeurt via het aanslagbiljet.

Al wie vorig jaar voor meer dan 960 euro aan pensioensparen deed, valt terug op een belastingvermindering van 25 procent voor het volledige bedrag. Zodra u een euro meer dan 960 euro stortte, verloor u het recht op de belastingvermindering van 30 procent. Om meer dan 288 euro terug te krijgen van de belastingen moest u meer dan 1152 euro storten.

Het is geen optie een lager dan het werkelijk gestorte bedrag in de aangifte te zetten. De fiscus weet voor welk bedrag u aan pensioensparen deed, want de banken sturen de fiches 281.60 over het pensioensparen automatisch door. De belastingplichtigen kunnen die fiches raadplegen via myminfin.be als ze niet meer weten hoeveel ze exact hebben gespaard voor hun pensioen. Vals spelen kan dus niet.

7 Te veel onbelast bijverdiend?

Sinds 1 januari 2018 zijn vergoedingen voor diensten in de deeleconomie, occasionele diensten aan burgers en verenigingswerk onder bepaalde voorwaarden en tot een bepaald bedrag vrijgesteld van belastingen. Als u bruto meer dan 510,83 euro per maand verdiende door burgerdiensten of verenigingswerk, dan moet u de inkomsten aangeven. De inkomsten uit burgerdiensten moeten in vak XVIII (winsten) of vak XX (baten) terechtkomen, de inkomsten uit verenigingswerk in vak IV (bezoldigingen).

Als het brutobedrag van de drie manieren van het onbelast bijverdienen samen over heel 2018 de grens van 6130 euro overschrijdt, dan worden alle inkomsten beschouwd als beroepsinkomsten. Dan moeten ze in de aangifte worden opgenomen als winsten, baten of bezoldigingen. De inkomsten uit de deeleconomie vindt u op de fiscale fiche 281.29 en de inkomsten uit burgerdiensten of verenigingswerk vindt u terug op de website bijklussen.be.

Enkel als u kunt bewijzen dat de activiteiten niet frequent waren en met elkaar verbonden, dan mogen de inkomsten uit de deeleconomie uitzonderlijk onder diverse inkomsten komen in plaats van beroepsinkomsten. Dan is er een belastingtarief van 33 procent van toepassing, in plaats van de progressieve tarieven.

“Enkel diensten verricht via de erkende platformen vallen onder het nieuwe regime voor de deeleconomie”, waarschuwt Sophie Hugelier. “Die lijst kunt u raadplegen op de website van de federale overheidsdienst Financiën. Airbnb heeft nog altijd geen erkenning aangevraagd en de inkomsten uit de verhuur via Airbnb vallen dus niet onder het regime van de deeleconomie.” De erkende platformen hielden in 2018 mogelijk nog een bedrijfsvoorheffing in. Die kunnen de belastingplichtigen terugvorderen door ze te vermelden in vak XIII bij de codes 1461 en 2461.

8 Recht op een van de nieuwe belastingverminderingen

Voor zelfstandigen zonder een vennootschap bestaat sinds 2018 de mogelijkheid een aanvullend pensioen op te bouwen zoals zelfstandigen met een vennootschap dat al langer kunnen. De pensioenovereenkomst voor zelfstandigen is een nieuwigheid in het vak X pensioenen. De bijdragen horen achter de codes 1342 en 2342 thuis.

Sinds vorig inkomstenjaar is niet meer alleen aan investeringen in startende kmo’s, maar ook aan investeringen in groeiende kmo’s een fiscaal voordeel verbonden onder bepaalde voorwaarden. De betalingen voor het verwerven van nieuwe aandelen in groeibedrijven moeten belastingplichtigen invullen bij de codes 1334 en 2334.

Wie een adoptieprocedure – al dan niet succesvol – beëindigde in 2018 kan een beroep doen op de nieuwe belastingvermindering voor adoptiekosten. Uitgaven voor de geschiktheidsprocedure, de dossierkosten, de reis- en de verblijfskosten komen in aanmerking. Belastingplichtigen kunnen een vijfde van die uitgaven aangeven, met een maximum van 6150 euro per adoptie.