In financiële ademnood? Verander van energieleverancier

De elektriciteitsprijs staat op het laagste peil sinds 2017. De prijs voor aardgas was nooit lager. Het is hoog tijd om na te kijken of u niet te veel betaalt aan uw energieleverancier.

Door de lockdown zijn we meer thuis, wat de kosten voor verwarming en elektriciteit voor gezinnen opdrijft. De hygiënische maatregelen – het veelvuldige wassen van de handen – om het coronavirus te bestrijden, kan ook de waterfactuur doen oplopen. Gelukkig zorgen de zomerse temperaturen van de voorbije weken ervoor dat de verwarming minder opstaat. Met de overschakeling naar het zomeruur en het lengen van de dagen moeten de lampen in huis ook minder branden. Toch zullen meer mensen dan anders ‘s nachts wakker liggen, omdat ze niet weten hoe ze zonder inkomen of met een lager inkomen dan normaal de maandelijkse energie- of waterfactuur moeten betalen.

De Vlaamse regering beloofde dat ze de maandelijkse water- en energiefactuur van de tijdelijke werklozen eenmalig zou betalen. Die belofte vertaalde zich in een storting van 202,68 euro op de rekening van de betrokken werklozen: 30,77 euro voor de waterfactuur, 95,05 euro voor de verwarming en 76,86 euro voor de elektriciteit. Het bedrag van de storting is berekend volgens de gemiddelde factuur van een huishouden, om het geld zo snel te kunnen overmaken. Wie tijdelijk werkloos is, moet voor die betaling door de overheid niets doen. De RVA, de instelling die verantwoordelijk is voor de werkloosheidsuitkeringen, speelt de nodige informatie door aan de betrokken diensten. In Brussel en in Wallonië werkten de overheden ook allerlei steunmaatregelen uit, maar die steun is niet specifiek bestemd voor de energie- en waterfactuur.

Gelukkig kwam er ook steun uit onverwachte hoek: de prijzen voor energie en verwarming zijn de voorbije maanden stevig gedaald. De prijs van ‘gasolie verwarming’, zoals stookolie officieel heet, bedraagt sinds 11 april 0,40 euro per liter voor wie meer dan 2000 liter bestelt. Dat is de laagste prijs in bijna vier jaar. Begin dit jaar betaalden we nog 0,70 euro per liter stookolie om een tank te vullen. Dat scheelt bij het vullen van een tank van 3000 liter maar liefst 900 euro.

Ademruimte

De prijs van stookolie volgt de prijs van een vat olie op de internationale markten. De maximumprijzen van huisbrandolie zijn niet gelijk aan de internationale olieprijs, omdat er ook accijnzen in verrekend zijn, en bijdragen zoals die voor het Sociaal Verwarmingsfonds. De prijs voor een vat Brent-olie uit de Noordzee schommelt rond 30 dollar. Eind vorig jaar en begin dit jaar kostte een vat nog minstens dubbel zoveel.

Omdat de economie in tal van landen tot stilstand is gekomen door de coronacrisis, is de vraag naar olie in elkaar gestuikt. Ondanks de historische productieverlaging die de olieproducerende landen onlangs zijn overeengekomen, is het aanbod van olie momenteel groter dan de vraag. Dat zet druk op de prijs. Voor de olieproducerende landen creëert de lage olieprijs budgettaire problemen. In landen die olie invoeren en gebruiken, geeft de lage olieprijs wat extra ademruimte aan bedrijven en gezinnen.

Ook de gas- en elektriciteitsprijzen zijn al lang niet meer zo laag geweest. “De voorbije weken is de daling van de prijzen versneld”, weet Quentin Gonay, chief technology officer van Wikipower, dat groepsaankopen organiseert. De vraag naar gas en elektriciteit is door de coronacrisis en het stilvallen van het economische leven in verschillende regio’s stevig teruggevallen. “De prijs van aardgas was nooit eerder zo laag in België en voor zo’n lage elektriciteitsprijs moeten we al terug naar 2017. Eind 2018 rekenden de Belgische aardgasleveranciers nog bijna 60 procent meer aan dan vandaag, terwijl de elektriciteitsleveranciers de helft meer aanrekenden.” We hebben het hier voor alle duidelijkheid over de energiecomponent van de totale energiefactuur.

Het moment is bijgevolg aangebroken, zeker als u werkloos thuis zit, om de aanbiedingen van de energieleveranciers te vergelijken. Switchen van energieleverancier kan gratis, met een opzegperiode van vier weken, en gemakkelijk, want de nieuwe leverancier moet alles voor u regelen.

Meer dan 1000 euro per jaar besparen

Volgens de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) hebben nog altijd 470.000 gezinnen in Vlaanderen, 165.000 gezinnen in Wallonië en 3000 gezinnen in Brussel ‘oude’ verlengingsproducten. “Dat zijn contractverlengingen op basis van producten die niet meer in de prijsvergelijkers verschijnen. Het zijn vaak vaste producten met langere looptijden en vaak ook zeer hoge prijzen”, zegt woordvoerder Sophie Lenoble. De CREG Scan is de enige tool waarmee gezinnen het prijsniveau van die producten kunnen vergelijken met het huidige aanbod.

De CREG berekent ook elke maand de besparing die gezinnen met dure, vaak langlopende, contracten kunnen realiseren. In Vlaanderen is er een besparingspotentieel van 406 euro voor elektriciteit en 910 euro voor aardgas. In Brussel bedraagt het verschil tussen het duurste en het goedkoopste contract voor elektriciteit 390 euro en voor aardgas 858 euro. In Wallonië loopt het besparingspotentieel voor elektriciteit zelfs op tot 450 euro en voor aardgas tot 910 euro. Dat wil zeggen dat duizenden gezinnen meer dan 1000 euro per jaar kunnen besparen door van energieleverancier te switchen. Het goedkoopste aanbod is vaker bij de kleinere leveranciers te vinden. Niet bij de grootste spelers.

Het goede doel steunen

Wie een van de komende dagen via Energie-Vergelijker.be van leverancier verandert, steunt bovendien het goede doel. Het platform, dat aan alle kwaliteitscriteria van de CREG voldoet, zoals volledigheid en correctheid, schenkt per verandering van contract 2 euro aan het Rode Kruis. De actie loopt nog tot 26 april. De website maakte op 15 april de vergelijking voor een gezin met een gemiddeld verbruik. Tussen het duurste en het goedkoopste contract voor elektriciteit met een vast tarief bedroeg het verschil 240 euro per jaar. Voor gas kwam dat verschil uit op 450 euro per jaar. Enkel de contracten die gezinnen vandaag kunnen afsluiten, werden in de vergelijking opgenomen. Voor contracten met variabele prijzen liggen de prijzen iets minder ver uit mekaar: we spreken over een prijsverschil van 230 euro voor elektriciteit en van 300 euro voor gas.

“De energieleveranciers kunnen enkel het verschil maken in de energiecomponent van de factuur”, legt Quentin Gonay uit. Wikipower organiseert niet enkel groepsaankopen, maar zit ook achter Energie-Vergelijker.be. Die energiecomponent is nog slechts goed voor om en bij 20 procent van de elektriciteitsfactuur. Voor aardgas maakt de energiecomponent ongeveer 37 procent van de factuur uit. Het overgrote deel van de aardgas- en elektriciteitsfactuur bestaat uit btw, heffingen en netkosten.

Vergelijken kan ook via de prijsvergelijkende websites van de regionale regulatoren. Voor het Brussels Hoofdstekelijk Gewest is er de prijsvergelijker BruSim, voor het Vlaams Gewest is er de V-test en voor het Waals Gewest is er CompaCWaPE. Ook de CREG Scan biedt heel wat informatie.

Variabel of vast tarief

De vaste prijzen voor elektriciteit daalden sinds april 2019 in Vlaanderen met 13 procent. De variabele prijzen voor elektriciteit daalden in een jaar tijd nog iets meer: met 17 procent. De daling van de variabele prijzen verliep minder geleidelijk en meer in schokken, omdat de prijzen voor de gebruiker veranderen op vooraf bepaalde indexeringsmomenten, één keer per maand of één keer per kwartaal. Dankzij de CREG Scan weten we ook dat 75 procent van de Vlaamse gezinnen een besparing van 135 euro per jaar kan realiseren op zijn elektriciteitsfactuur en 25 procent van die gezinnen zelfs een besparing van 240 euro.

Ongeveer 69 procent van de gezinnen kan volgens de CREG Scan 249 euro besparen op de jaarlijkse aardgasfactuur en voor een vijfde van die gezinnen kan die besparing zelfs oplopen tot 337 euro per jaar. De vaste en variabele prijs voor aardgas daalde in Vlaanderen met respectievelijk 23 en 32 procent.

“Eind 2018 waren de energiemarkten op hun hoogtepunt. Een variabel tarief was op dat moment de beste keuze. De huishoudens met een variabel tarief profiteerden volop van de prijsdalingen in 2019”, zegt Quentin Gonay. “Wij hebben geen glazen bol, maar op dit moment zitten we in de omgekeerde situatie. De energiemarkten zitten op een laagtepunt. Consumenten die kiezen voor een variabel tarief, hebben geen enkele garantie dat de marktprijzen zo laag zullen blijven. Wij raden onze klanten aan voor de veiligheid te kiezen en de extreem competitieve prijzen van vandaag voor drie jaar vast te klikken. Er zijn geen verbrekingsvergoedingen meer sinds 2012, dus raden we iedereen aan van het momentum te profiteren om hun contract te hernieuwen.”