Verplicht in quarantaine na vakantie. Wat nu?

een toerist wordt getest op het coronavirus © belga
Ilse De Witte
Ilse De Witte Redacteur bij Trends

Belgische reizigers die terugkeren uit zogenoemde rode zones moeten een covid-19-test ondergaan én verplicht in quarantaine. Wie zich niet afzondert, riskeert boetes tot 4.000 euro. Wat zijn de rechten en plichten van werknemers, werkgevers en zelfstandigen in dit verhaal?

Update in het antwoord op de derde vraag.

De Belgische overheid heeft beslist de Europese Unie in te delen in rode, oranje en groene zones. Landen of regio’s waar opnieuw een lockdown van kracht is of de besmettingsgraad veel hoger ligt dan in België, kleuren rood. Het is niet meer toegelaten om naar die gebieden op vakantie te gaan. Daarnaast zijn er oranje zones waar het risico op besmetting hoger is dan in België. Maar het is niet verboden naar een oranje zone op vakantie te gaan.

Er zijn begin juli nogal wat Belgen nietsvermoedend naar het buitenland vertrokken. Wie zich in een rode zones bevindt, moeten bij thuiskomst op straffe van boetes in zelfisolatie. Voorlopig gaat het enkel om vakantiegangers die terugkeren uit Leicester (VK) en bepaalde regio’s in Spanje en Portugal. Voor de laatste stand van zaken checken reizigers het best de jongste reisadviezen op www.diplomatie.belgium.be, want Zweden kleurde op enkele dagen tijd eerst niet, dan wel, en nu weer niet meer rood. Zo snel kan het dus gaan.

Wie terugkeert uit een oranje zone wordt enkel gevraagd een test te ondergaan en in quarantaine te gaan. Het gaat voorlopig om een aanbeveling, geen verplichting. Daar was de voorbije dagen nogal wat onduidelijkheid over. De verplichte quarantaine na een vakantie bezorgt werkgevers, hr-dienstenleveranciers en de RVA kopzorgen. We zetten de belangrijkste vragen op een rij.

1. Kan een werkgever zijn werknemers verplichten in quarantaine te gaan?

Neen. SD Worx wijst erop dat werknemers niet verplicht zijn hun reisbestemming mee te delen aan hun werkgever. De werkgever kan zijn werknemers wel op vrijwillige basis vragen wat hun vakantieplannen zijn.

Bij een terugkeer uit een rode zone is het duidelijk dat de werknemer wettelijk verplicht is in quarantaine te gaan. Bij een terugkeer uit een oranje zone is er geen verplichting. De werkgever kan bijgevolg niet eisen dat de werknemer een test doet of in isolatie gaat. Een medisch attest van arbeidsgeschiktheid vragen, mag ook niet.

2. Krijgen werknemers in quarantaine een loon?

Ja, als ze voltijds van thuis uit kunnen werken. Neen, als ze niet kunnen telewerken. In het laatste geval raadt SD Worx bedrijven aan werknemers in tijdelijke coronawerkloosheid te plaatsen. De werknemer moet dan een quarantaine-attest aan de werkgever bezorgen.

“Tot nog toe aanvaardde de RVA een verplichte quarantaine die het werk onmogelijk maakt als overmacht, met tijdelijke werkloosheidsuitkeringen voor de werknemer”, klinkt het in een nieuwsbrief van de hr-dienstenleverancier. Maar het is niet zeker dat de Belgische vakantiegangers op die werkloosheidsuitkering zullen kunnen rekenen.

“Overmacht impliceert een onvoorziene omstandigheid. Maar wie vandaag vrijwillig naar een rode, oranje of misschien zelfs groene zone reist, weet dat hij het risico loopt om bij terugkeer in quarantaine te moeten. In sommige situaties stelt de RVA dat we dan bezwaarlijk kunnen spreken van een onvoorziene omstandigheid”, lezen we in diezelfde nieuwsbrief.

Een groene zone kan op elk moment oranje of zelfs rood kleuren als er een virusuitbraak plaatsvindt. De voorbije dagen was er ook commotie, omdat Zweden eerst niet en dan wel tot de rode zones werd gerekend door Buitenlandse Zaken.

3. Kunnen Belgen in quarantaine rekenen op een vergoeding van de overheid?

Voorlopig wel. Een reiziger die in quarantaine moet en niet van thuis uit kan werken, krijgt geen loon, want hij levert geen arbeidsprestaties. Zolang het om een voorzorgsmaatregel gaat, kan de werknemer ook niet rekenen op een gewaarborgd loon of een ziekte-uitkering, want hij is niet ziek. “Voorlopig is het nog niet duidelijk welk standpunt de RVA finaal zal innemen over de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Het overleg loopt volop”, weet SD Worx. Voor zelfstandigen die in quarantaine moeten, is er in principe het overbruggingskrediet.

Op het kabinet van minister van Economie Nathalie Muylle (CD&V) zien ze echter geen probleem. “De wetgeving maakt geen onderscheidt naar oorzaak van quarantaine. De werknemer in quarantaine die een quarantaine-briefje heeft van zijn geneesheer kan in tijdelijke werkloosheid of in overleg met zijn werkgever thuiswerk uitvoeren”, reageert woordvoerder Miet Deckers.

4. Wat als teruggekeerde reizigers symptomen vertonen?

Als een werknemer ziek is, dan kan de werkgever de arbeidsarts inschakelen. “Als de arbeidsarts de betrokken werknemer oproept voor een gezondheidsbeoordeling, moet de werknemer daarop ingaan”, zegt SD Worx. De werkgever staat in voor de veiligheid op de werkvloer en de gezondheid van alle werknemers. Een zieke werknemer betekent een risico voor de andere werknemers.

Werknemers die symptomen vertonen en daadwerkelijk ziek zijn, vallen in eerste instantie terug op het gewaarborgd loon betaald door de werkgevers en in tweede instantie op een ziekte-uitkering.

Partner Content