De rekening van uw reis: een vakantiebestemming heeft financiële gevolgen

De ene Belg wil naar het buitenland op vakantie. De andere wil liever thuisblijven, nu her en der in Europa weer virushaarden opflakkeren. In welke situatie u zich ook bevindt: een geïnformeerde reiziger is er twee waard.

Wie naar het buitenland reist, moet voortaan een formulier invullen met de adressen waar hij overnacht. België had eerder al de kaart van Europa ingedeeld in rode, oranje en groene zones. Die kaart kan elke dag worden aangepast. Voor de rode zones geldt een reisverbod. Belgische toeristen mogen niet meer vertrekken naar die bestemmingen. Als een regio tijdens uw verblijf rood kleurt, moet u bij terugkeer een covid-19-test ondergaan en zichzelf isoleren tot de resultaten van de test binnen zijn of het besmettingsgevaar is geweken.

Niet-essentiële reizen naar oranje zones, voor toerisme bijvoorbeeld, zijn wel nog toegelaten. Er wordt wel gevraagd bij uw terugkomst een test te laten afnemen en in quarantaine te gaan, maar dat is geen verplichting. Voor de groene zones zijn een test en quarantaine niet nodig. Maar de kleur van uw vakantiebestemming heeft ook financiële consequenties.

1. Recht op terugbetaling

Sinds 20 juni zijn de normale regels voor pakketreizen weer van kracht. Dat betekent dat touroperatoren geplande reizen naar rode zones moeten terugbetalen. Ze mogen een alternatief voor de terugbetaling aanbieden, maar de consument is niet verplicht dat aan te nemen. De regeling met de vouchers voor georganiseerde reizen die federaal minister van Economie Nathalie Muylle (CD&V) in het leven had geroepen, is al meer dan een maand afgelopen.

Wie zelf een reis naar een oranje of een groene zone annuleert, riskeert voor alle kosten op te draaien en kan alleen maar op de inschikkelijkheid van de reisorganisator hopen. Zolang de reizen mogen doorgaan en de organisator ze niet afblaast, is er geen recht op een terugbetaling.

Voor reizigers die vliegtickets rechtstreeks bij de vliegmaatschappij kopen, zijn de spelregels nooit veranderd. Als de maatschappij een vlucht annuleert, heeft de passagier recht op een terugbetaling. “Als er een reisverbod of negatief reisadvies van Buitenlandse Zaken is, moeten de luchtvaartmaatschappijen de tickets terugbetalen”, zegt Simon November, de woordvoerder van Test-Aankoop. Als de passagier er zelf voor kiest voorzichtigheidshalve niet op het vliegtuig te stappen, kan hij zijn geld niet terugeisen.

Verscheidene maatschappijen hanteren flexibele voorwaarden voor wie een vlucht wil uitstellen naar een latere datum of naar een andere bestemming wil. Op de website van Brussels Airlines lezen we dat passagiers eenmalig gratis kunnen omboeken voor een nieuwe reis die ten laatste op 31 december 2021 begint. Bij TUI fly is “éénmalig kosteloos wijzigen naar een andere bestemming en/of andere datum” mogelijk voor wie tijdens de zomermaanden zou vliegen. De nieuwe vertrekdatum moet voor 1 april 2021 liggen.

2. Tussenkomst annulatieverzekering

Als u ziek wordt of er is een overlijden in de familie, waardoor de reis niet kan doorgaan, betaalt de annulatieverzekering doorgaans een vergoeding. Maar als de reis beperkt wordt vanwege een pandemie, biedt een standaard-annulatieverzekering geen dekking.

De financiële toezichthouder FSMA tikte enkele verzekeraars op de vingers omdat ze “vrij ongenuanceerd vermelden dat schadegevallen van dekking worden uitgesloten als ze het gevolg zijn van een epidemie, terwijl die uitsluiting niet in de algemene verzekeringsvoorwaarden wordt vermeld”. Het gaat vooral om rubrieken met veelgestelde vragen op de websites, waar de antwoorden van sommige verzekeraars volgens de FSMA misleidend of bedrieglijk zijn en klanten zouden kunnen ontmoedigen om een verzekeringsclaim in te dienen.

Als er geen uitsluiting in de voorwaarden staat, kunt u een claim indienen wanneer u of een van uw naasten door iets onfortuinlijks wordt getroffen. Het is aan de verzekeraar om aan te tonen dat de gebeurtenis onder de uitsluitingen valt. Welke risico’s precies worden gedekt, verschilt van verzekering tot verzekering, maar het gaat meestal om gebeurtenissen die rechtstreeks verband houden met de persoonlijke levenssfeer, zoals de gezondheid van de verzekerde persoon en zijn naasten.

3. Premies van reisverzekeringen terugeisen

De FSMA benadrukt ook dat “als een reis wordt geannuleerd, een deel van het aan de reis verbonden verzekeringsrisico mogelijk vervalt, bijvoorbeeld de bijstand ter plaatse of de bagageverzekering”. De verzekeraar moet de betaalde premies voor een reisbijstandsverzekering terugbetalen als de reis niet kan doorgaan.

Test-Aankoop was al eerder op die kar gesprongen. De consumentenorganisatie schreef dertien reisverzekeraars aan. “Met succes: de meeste maatschappijen zullen de verzekeringen gekoppeld aan een geannuleerde reis vergoeden en ook voor de contracten op jaarbasis zijn er tegemoetkomingen.” Op zijn website stelt Test-Aankoop een modelbrief ter beschikking van reizigers die een gedeeltelijke of volledige terugbetaling van hun verzekeringspremies willen vragen.

4. Verplicht in quarantaine na vakantie

Als u uit een rode zone naar België terugkeert, moet u verplicht in quarantaine. Wie die quarantaineplicht aan zijn laars lapt, riskeert boetes tot 4000 euro. De hr-dienstenleverancier SD Worx raadt de werkgevers aan tijdelijke coronawerkloosheid aan te vragen voor werknemers die niet kunnen telewerken. De werknemer moet dan een quarantaineattest van de dokter aan de werkgever bezorgen. Voor zelfstandigen die in quarantaine moeten, is er het overbruggingsrecht.

“Tot nog toe aanvaardde de RVA een verplichte quarantaine die het werk onmogelijk maakt als overmacht”, zegt Geert Vermeir van het juridisch kenniscentrum van SD Worx. “Overmacht impliceert een onvoorziene omstandigheid. Maar wie vandaag vrijwillig naar een rode, oranje of misschien zelfs groene zone reist, weet dat hij het risico loopt bij terugkeer in quarantaine te moeten. Dat is volgens de RVA geen onvoorziene omstandigheid. Voorlopig is nog niet duidelijk welk standpunt de RVA finaal zal innemen over de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Het overleg loopt volop.”

Het kabinet van minister Muylle ziet het probleem niet. “De wetgeving maakt geen onderscheid tussen de oorzaken van de quarantaine. De werknemer die een quarantainebriefje van zijn arts heeft, kan in tijdelijke werkloosheid of in overleg met zijn werkgever thuiswerk uitvoeren”, reageert woordvoerder Miet Deckers.