Fiscale gunstregimes: ‘Het gebrek aan visie op de lange termijn is een probleem’

De vijf fiscale columnisten van Moneytalk stellen een nieuwe manier van werken aan politici voor. Ze gaan door waar de experts van de Hoge Raad van Financiën stopten. Welke belastinghervorming heeft ons land nodig?

Het Grondwettelijk Hof heeft de regeling voor het onbelast bijverdienen vernietigd, net zoals de belasting op de effectenrekeningen en het principe van cash for cars. Onze columnisten Koen Van Duyse (Tiberghien), Jef Wellens (Wolters Kluwer), Michel Maus (Bloom Law), Jan Tuerlinckx (Tuerlinckx Tax Lawyers) en Anton van Zantbeek (Rivus) vinden het schandalig dat de regering het advies dat de Raad van State over elk wetsontwerp moet geven, niet ernstig neemt. Jef Wellens oppert even om het advies van de Raad van State bindend te maken.

Nooit met terugwerkende kracht

“De regering wist op voorhand dat al die regelingen zouden worden vernietigd. De Raad van State had ervoor gewaarschuwd”, zegt Anton van Zantbeek. Jef Wellens sluit zich daarbij aan: “De argumenten van het Grondwettelijk Hof zijn een doorslagje van de bedenkingen van de Raad van State. De regering gaat er gewoon vanuit dat de vernietiging nooit met terugwerkende kracht zal gebeuren.” En Jan Tuerlinckx merkt op dat het Grondwettelijk Hof nooit aan de overheid vraagt om de belastingen terug te betalen. “De inkomsten zijn binnen, ook als de wet achteraf vernietigd wordt.”

“Het gebrek aan visie op de lange termijn is een probleem”, vindt Michel Maus. “De regering voert de mobiliteitsvergoeding of cash for cars in, een maand later komt ze met het mobiliteitsbudget op de proppen. Uiteindelijk wordt cash for cars geëlimineerd.”

Voor Jan Tuerlinckx is het duidelijk wat er te gebeuren staat. “Belastingen zijn een gevaarlijk speeltje in de handen van politici. Pak die kleine zijn speelgoed af. Er moet een sperperiode zijn tussen het concept en de invoering van de wet. Mensen begrijpen dat niet, maar tot de laatste dag van het inkomstenjaar kan de belastingwet nog gewijzigd worden. Zou het niet logisch zijn dat wij weten wat de belastingen zullen zijn voor het jaar begint? En als er nieuwe belastingen worden ingevoerd: zou het dan niet goed zijn om die al een jaar van tevoren als een concept voor te leggen aan de Raad van State, het middenveld en de economische actoren? Dan kan iedereen zijn visie geven.”

Als ratten in de val

Jef Wellens vindt die retroactiviteit eigen aan de personenbelasting, dat met een aanslagjaar (het jaar van de aangifte) en een inkomstenjaar werkt. “Maar het is zeker zo dat de meest spectaculaire wetten altijd in december worden gestemd.” Anton van Zantbeek: “Als de overheid beslist dat de vermogens een bepaald bedrag moeten bijdragen. Laat de experts advies geven over de minst schadelijke manier om de vermogens te laten bijdragen. Maar zo gaat het niet. De ministers zitten in een begrotingsconclaaf en dan bellen ze naar Febelfin, de federatie van de banken, om in enkele uren tijd een paar miljoen te zoeken.”

“Ik voel me persoonlijk altijd overvallen door de overheid”, gaat Van Zantbeek voort. “We worden allemaal in een bepaalde richting geduwd door een fiscale stimulans. Als alle ratten in de val zitten, dan laat de overheid de val dichtklappen en voeren ze een nieuwe belasting in of verhogen ze het tarief.” Het is ook zaak draagvlak te creëren, vindt Koen Van Duyse. “De mensen moeten het gevoel hebben dat de lasten verschoven worden. De woonbonus is een voorbeeld van zo’n verschuiving. De belastingvermindering voor de leningslasten verdwijnt, maar de registratierechten bij de aankoop van een woning verlagen ook. De belastingplichtigen moeten het idee hebben dat de overheid op een efficiënte manier met de centen omspringt: op het gebied van de uitgaven of op het gebied van een efficiënte dienstverlening.”

Vrijdag bespreken onze columnisten waarom er nog elk jaar fiscale koterijen bij komen.