Virtuele realiteit wordt werkelijkheid

Benny Debruyne
Benny Debruyne Redacteur van Trends

Technologieondernemers hopen dat virtuele realiteit the next big thing wordt. Maar eigenlijk bestaat die technologie al een hele tijd. Waarom zou de doorbraak er dit jaar wel komen?

Een VR-bril is een apparaat met een ingebouwd beeldscherm dat verbonden is met een pc, een gamingconsole of een smartphone. Wie met zo’n VR-bril en een koptelefoon een filmpje bekijkt, kijkt niet meer gewoon naar beelden op een scherm: door het stereoscopische beeld dat voor dieptezicht zorgt, staat hij er als het ware middenin. Bovendien kan hij zijn lichaam bewegen om het beeld vanuit een andere hoek te bekijken. Zo ontstaat een 3D-omgeving rondom de gebruiker.

Impulse.brussels — het vroegere Brussels Agentschap voor de Onderneming (Bao) — organiseerde vorige week zijn tweede VRmeetup, een event over virtuele realiteit, waar enkele Belgische start-ups hun product voorstelden. Virtuele realiteit bestaat al sinds de jaren zestig en beleefde een korte buzz in de jaren negentig. Maar volgens Juan Bossicard van impulse.brussels zijn er drie grote redenen waarom de technologie dit jaar wel zal doordringen tot het consumentenpubliek: de computers zijn sterker en de prijzen zijn gedaald, zodat de ontwikkelingskosten lager liggen. Bovendien is de VR-bril kleiner en gebruiksvriendelijker geworden, al ziet hij er nog altijd uit als een onhandige skibril. Bossicard ziet ook een nieuw financieringsplatform in crowdfunding, waarmee starters gemakkelijker toegang tot kapitaal krijgen. Dat bewees de Amerikaanse start-up Oculus VR, die in geen tijd geld ophaalde op Kickstarter.

Wakker geschud

In de ontluikende sector is het geloof dus groot dat virtuele realiteit dit jaar de hoge verwachtingen inlost, net zoals mobiel internet een paar jaar geleden. Er zijn inderdaad tekenen die daarop wijzen. Wereldwijd zijn er al zo’n negentig VRmeetups, die samen meer dan 14.000 leden tellen. Het zijn gemeenschappen waar ondernemers en onderzoekers kennis over virtuele realiteit uitwisselen en netwerken. De bijeenkomsten wijzen op een toenemend aantal starters die — ook in België — brood zien in de technologie en er een business rondom proberen te bouwen (zie kader Nozon en Vyuu: Belgisch en pionier).

Volgens het Britse adviesbureau KZero, dat zich specialiseert in virtuele realiteit, waren er in 2014 nog maar 200.000 VR-toestellen verkocht. De verkoop zou dit jaar stijgen tot 5,7 miljoen en in 2016 tot 23,8 miljoen. Het marktonderzoeksbureau Gartner schat dat er over drie jaar 25 miljoen toestellen op de markt zijn. Mark Zuckerberg, de CEO van de sociaalnetwerksite Facebook, schrijft de technologie ook kansen toe. Facebook betaalde vorig jaar 2 miljard dollar voor Oculus VR, een start-up die een vernieuwende VR-bril voor gamers ontwikkelde en zo de sector wakker schudde.

Oculus werkt aan een consumentenversie van zijn bril, maar hielp ondertussen de Zuid-Koreaanse multinational Samsung de Samsung Gear VR te ontwikkelen — een VR-bril die eind vorig jaar werd gelanceerd. In tegenstelling tot de Oculus Rift-bril is de bril van Samsung gekoppeld aan de smartphone. Google maakte een VR-bril van karton om aan smartphones te koppelen en investeerde in de VR-start-up Jaunt. Sony is eveneens bezig met een VR-bril voor zijn gamingconsole PS4. Microsoft lichtte zopas een tipje van de sluier van zijn HoloLens-technologie, die 3D-hologrammen projecteert in ruimtes. En ook Apple was al in de weer met patenten die erop kunnen wijzen dat het een VR-bril ontwikkelt.

Nieuwe filmervaring

Maar virtuele realiteit is niet enkel bedoeld voor gamers, anders zou de technologie in een niche blijven zitten. Ondernemers speculeren onder meer ook op toepassingen in de filmindustrie, de evenementensector, de gezondheidszorg en marketing. Marketeers kunnen er de term ‘ervaringsmarketing’ een heel nieuwe dimensie meegeven. Stel dat u zich een VR-bril aanschaft en die naast uw computer legt. Als u dan een VR-reclamefilmpje bekijkt voor een nieuw automodel, zit u virtueel in de wagen. Vastgoedmakelaars kunnen zo ook virtuele rondleidingen geven in de woningen die ze verkopen. Of neem concertorganisatoren: zij hebben maar een beperkt aantal plaatsen in hun concertzaal, maar ze zouden via hun website ook tickets kunnen verkopen om het concert met een VR-bril te bekijken, alsof de muziekliefhebber in de zaal zit. Hollywood hoopt dat virtuele realiteit voor een nieuwe filmervaring kan zorgen, zeker nu 3D-kijken voorlopig niet het succes oplevert dat ervan werd verwacht.

Volgens Guillaume de Sadeleer, de managing director van Vyuu, kan de VR-bril ervoor zorgen dat we op een andere manier musea bezoeken, naar concerten kijken en films beleven: “Alle producenten zullen virtuele realiteit gebruiken voor films, documentaires of televisie. Het is een evolutie die vergelijkbaar is met de komst van het geluid in de cinema. We zullen twee vormen van films kennen: frontaal kijken zoals nu en 360 gradenkijken. Film doet een beroep op onze zintuiglijke ervaringen en met virtuele realiteit kun je daar beter op inspelen. Voor wie daar het eerst in slaagt, ligt een gigantische markt open.”

Tweede scherm

Philippe Bekaert, hoogleraar en projectleider van het expertisecentrum digitale media aan UHasselt, erkent dat de VR-technologie technologisch klaar is voor de doorbraak, maar hij wijst erop dat dit niet voldoende is om te slagen. “De grootste vraag is wat je met die technologie doet. Het is cool door zo’n bril te kijken naar iemand die aan het para- gliden is, maar hoe zorg je ervoor dat iemand er meer dan één keer naar kijkt? Je moet het stadium van de gimmick kunnen overstijgen. Dat zal vooral moeten gebeuren door de creatieven.” Met andere woorden: de starters zullen hun focus op de technologie moeten verleggen naar concrete toepassingen die relevant en gebruiksvriendelijk zijn voor een breed publiek. Het marktonderzoeksbureau Gartner bevestigt die visie: er zijn nog te weinig rijpe software en diensten, en er leven ook nog bekommernissen over privacy.

Volgens Bekaert zal virtuele realiteit geen bestaande technologie vervangen, maar die aanvullen. Twee voorbeelden. VR kan leiden tot een nieuwe filmtaal, maar de VR-film zal de film zoals hij nu bestaat niet in een hoekje duwen, zoals destijds met de stille film is gebeurd. De hoogleraar ziet ook mogelijkheden als tweede scherm bij televisie-uitzendingen. “Als je op televisie naar een talkshow kijkt, kun je met een 360 gradenvideo op je tweede scherm het gevoel hebben dat je aanwezig bent in de studio.”

Ondernemers die nu een zakenmodel rond virtuele realiteit op poten zetten, zijn er nog op tijd bij als de technologie zou doorbreken. In het start-upwereldje kijkt iedereen op dit moment naar het Amerikaanse Jaunt, dat mee werd opgericht door de Nederlandse Silicon Valley-veteraan Arthur van Hoff. Het bedrijf uit Palo Alto haalde naar eigen zeggen al 34 miljoen dollar kapitaal op, onder meer van Google Ventures, en het is zijn personeelsbestand van 35 werknemers aan het uitbreiden. Het bedrijf wil cinematografische VR-film maken en leverde onlangs een proefje van zijn kunnen af met een concertfilmpje van Paul McCartney, dat gebruikers met de VR-bril Google Cardboard konden bekijken. Die geeft het gevoel dat je virtueel op het concert aanwezig bent.

BENNY DEBRUYNE

“Hoe zorg je ervoor dat iemand meer dan één keer kijkt? Je moet het stadium van de gimmick kunnen overstijgen”

Hollywood hoopt dat virtuele realiteit voor een nieuwe filmervaring kan zorgen, zeker nu 3D niet zo’n succes is als verwacht.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content