Professor Ann Van Soom runt een tienkoppige onderzoeksgroep die is gespecialiseerd in de voortplanting van zoogdieren. Zo werkte ze mee aan het reproductieprogramma van de panda’s in Pari Daiza.
Waarom moet u deze onderzoeker kennen?
Professor Ann Van Soom (53) houdt kantoor op de dierenartsencampus van de Universiteit Gent. Haar onderzoeksgroep zette vorig jaar via micro-injectie van sperma in een onrijpe, bevroren eicel het eerste proefbuisveulen van Europa op de wereld. “Dat was een primeur”, zegt ze. “Ik ben nogal in veel dingen geïnteresseerd, maar het draait meestal om geassisteerde voortplanting bij zoogdieren.”
Van Soom combineert in haar onderzoek allerlei technieken uit de biotechnologie. Ze is niet vies van een uitstap naar wilde dieren: het jongste project van haar onderzoeksgroep richt zich op de neushoorn. Toch deed ze vooral onderzoek naar kunstmatige bevruchting van runderen en paarden. Ze staat open voor samenwerking met andere wetenschappers. “Ook het proefbuisveulen was groepswerk. Er komt nogal veel chemie bij kijken. Ik ben meer een generalist, die de juiste mensen bij een project probeert te betrekken. Ik laat me altijd door toeval leiden. Er zijn mensen die hun onderzoeksgebied tot een bepaald onderwerp beperken. Ik zie veeleer overal kansen om het onderzoek vooruit te helpen.”
Wat maakt het onderzoek revolutionair?
De jongste decennia zit de geassisteerde voortplanting dankzij de celbiologie in een stroomversnelling. Interesse in de nieuwe grensvlakken van de diergeneeskunde met andere wetenschappen is een rode draad door de carrière van Van Soom. Ze doctoreerde dertig jaar geleden bij professor Aart de Kruif over in-vitrofertilisatie bij koeien. “Het waren spannende tijden”, blikt ze terug. “Met Herman, de eerste transgene stier, en het gekloonde schaap Dolly. Er openden zich allerlei mogelijkheden voor genetische toepassingen. Daarom zijn we hier gestart met het onderzoek naar stamceltoepassingen.”
Hoe gerenommeerd Is het onderzoek?
“Ik heb blijkbaar talent om met de juiste mensen samen te werken en sta zo geregeld mee op de foto”, relativeert Van Soom haar reputatie. Haar labo krijgt wekelijks aanvragen van buitenlandse onderzoekers die bij haar willen doctoreren. “Ik zeg altijd nee, behalve als ze een beurs uit hun thuisland krijgen.”
Haar internationale profiel hangt ook samen met een Europees project waaraan ze meewerkte. “Dat kwam er op verzoek van een Iraanse collega die in Nederland werkte”, vertelt Van Soom. “Hij contacteerde mij om mee te werken aan een Europees project rond het vrouwelijke voortplantingsstelsel. Toen het eerste project na vier jaar was afgelopen, hebben we een Europees project binnengehaald waarin we focussen op de invloed van de omgeving op de genen.”
Zijn economische toepassingen mogelijk?
Als student ontdekte Van Soom al dat diergeneeskunde vaak wordt bedreven vanuit een economisch perspectief. Bij paarden is er een markt voor de reproductie. Haar onderzoeksgroep ontwikkelde de methode om stamcellen uit de navelstreng van paarden in te vriezen, zodat ze later kunnen worden gebruikt voor de behandeling van een kapot gewricht of een kapotte pees.
“We zijn ook bezig met de behandeling van steriele hengsten en merries”, zegt Van Soom. “En we werken samen met een bedrijf dat is gespecialiseerd in ingevroren stierensperma. Voor hen experimenteren we met een methode om virussen uit het sperma te halen.”
Waar komt de inspiratie vandaan?
“De natuur blijft mijn belangrijkste inspiratiebron”, zegt Van Soom. “We proberen in vitro alles na te bootsen, maar dat is nooit perfect. Mijn interesse is zo breed dat pragmatisch zijn helpt om een onderzoeksrichting te kiezen. Er is zo veel interessant onderzoek, maar vaak is het duur. Als ik geld kan vinden voor een onderzoeksrichting, is dat een reden om daarvoor te kiezen. Ik hoef niet in alles een specialist te zijn. Ik twijfel er niet aan dat er nog spannende dingen aankomen. Reproductie op basis van DNA-resten zoals in Jurassic Park, wordt binnenkort allemaal mogelijk.”
iedere maand stellen we een wetenschapper voor wiens werk belangrijk kan worden voor de economie.
Vragen voor de wetenschap
Tot 27 mei kan elke Vlaming op de website vraagvoordewetenschap.be vragen voorleggen aan het wetenschappelijke kruim van Vlaanderen. Het is een initiatief van Vlaams minister Philippe Muyters (N-VA) en het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO).
Leuvense pijnbestrijders
Grünenthal gaat voor de ontwikkeling van pijnstillers samenwerken met de KU Leuven. Thomas Voets en Joris Vriens ontrafelden de rol van ionkanalen bij het sturen van pijnsignalen. Dat onderzoek leverde hun dit jaar een publicatie in het vakblad Nature op. Hun vondst opent perspectieven voor de bestrijding van chronische pijn.
Dissidente antilichamen
Er is een nieuw spoor in de zoektocht naar een hiv-vaccin. Dat is een van de conclusies uit het onderzoek dat een team van het Garvan Instituut in Sydney in het vakblad Science publiceerde. Het onderzoeksteam beschrijft dissidente antilichamen, die auto-immuunziekten kunnen veroorzaken. Anders dan wat werd aangenomen, verdwijnen die niet vanzelf uit het afweersysteem, maar leiden ze een sluimerend bestaan in een bepaald type witte bloedcel. Het team toont aan dat het DNA van die dissidenten kan worden aangepast, zodat ze microben kunnen aanvallen die er uitzien als lichaamseigen cellen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier