Te veel pk’s ?

Een pc met erg veel computerkracht genereert niet automatisch meer productiviteit. De terreur van de “technologie om de technologie” is voor de bedrijfswereld soms een regelrechte nachtmerrie.

Is de pc-revolutie uit de hand gelopen ? Scott McNealy, de CEO van Sun Microsystems verkondigt zijn markante visie : “Een document met 15 lettertypes, 14 kleuren, 13 afbeeldingen, rechts uitgelijnde tekst én een correcte spelling is te veel van het goede, en dat voelen de mensen wel aan.”

McNealy schuwt de technologische vooruitgang niet : zijn broodwinning is hardware verkopen. Maar hij is er wel van overtuigd dat sommige bedrijven daarin overdrijven. Hoog tijd, vindt hij, om de pc opnieuw de plaats te geven die hij verdient.

KLUNGELEN.

Bedrijven die leven van de verkoop van steeds krachtiger pc’s en software, horen dit niet graag. Ook de zakenwereld lijkt trouwens gedomineerd door de “technologie omwille van de technologie”. Zo bleek uit een rondvraag bij 6000 werknemers van het Californische bedrijf SBT Accounting Systems dat gebruikers gemiddeld vijf uur per week “klungelen” op hun pc. De nummer één van de tijdsdoders is wachten tot een programma is opgestart, tot een rapport is afgedrukt, tot een technicus opdaagt of de technische dienst de hoorn afhaakt. Het “kuisen” en ordenen van een volgepropte schijf is een ander tijdverdrijf. De computerspelletjes Solitaire en Minesweeper die standaard op de meeste Microsoft Windows-besturingssystemen staan zijn een onvermijdelijke pauze tussen de vele werkuren. Het Amerikaanse studiebureau Gartner Group schat dat er in de zakenwereld zo’n 26 miljoen manuren per jaar worden verkwist aan computerspelletjes. En dit kan tellen : 750 miljoen dollar (of 23 miljard frank) en meer. Gartner heeft geen informatie over de tijd die wordt verspild tijdens het surfen op het Internet, maar ook dat is een aanzienlijk verliespost.

In 1990 was de gemiddelde pc uitgerust met 51 megabyte ( Mb) opslaggeheugen en 1 Mb RAM-geheugen (tussengeheugen voor de actieve softwareprogramma’s). Nu beschikken veel pc’s over 1 gigabyte ( Gb) vaste schijfruimte en 16 Mb RAM. De 486DX-processor van Intel overtrof in 1989 alle verwachtingen met een snelheid van 20 miljoen instructies per seconde. Zijn meest recente processor, de Pentium Pro 200, voert vandaag niet minder dan 440 miljoen instructies per seconde uit. Jawel, sommige pc-gebruikers hebben die kracht nodig, maar velen niet.

Ook hier geldt een wet van Parkinson : computersoftware groeit om de steeds zwaardere hardware tegemoet te komen. Hiermee bedoelen we geenszins dat de nieuwe software niet nuttig is. Maar de modale pc-gebruiker werkt paradoxaal genoeg beter en efficiënter met oudere softwareprogramma’s.

OUD EN NIEUW.

Een medewerker van Athenia Associates, een webbouwer uit Michigan (VS), vergeleek oude versies van het tekstverwerkingsprogramma Microsoft Word voor Macintosh met de nieuwe versies. Hij startte een oude Word 5.1 op een computer uit 1994 (de Macintosh LC575), en vergeleek deze met de nieuwe Word 6.01 op een nieuwe, snellere uitrusting (de Power Macintosh 6100/60). De oude software op de oude machine heeft zeven seconden nodig om op te starten en negen seconden om een document van 192 pagina’s te openen. De nieuwere versie daarentegen laat zeventien seconden op zich wachten en heeft daarbovenop twintig seconden nodig om hetzelfde document te openen (Microsoft beweert wel dat de laatste versie van Word, 6.01a, veel problemen van de 6.01 heeft opgelost).

Waarom is nieuwe software zo traag ? Word 6.01 ondersteunt de mogelijkheid om automatische kruisverwijzingen te maken en een document naar HyperText Markup Language (de documenttaal op het Internet) te converteren. Uitstekend nieuws voor de beheerder van een website, maar minder leuk als u doodgewoon een memo naar uw overste wil sturen.

Heeft u de laatste schermbeveiligers ( screen savers) trouwens al gezien ? Die superlichte software zorgt ervoor dat het pc-scherm na een tijdje inactiviteit zwart wordt, zodat inbranding van letters of grafische vormen in het scherm vermeden wordt. After Dark, de bestseller onder de schermbeveiligers van Berkely Systems, biedt nu DrawMorph aan. Hiermee kunnen werknemers die uren wegblijven, hun creativiteit uitdrukken door eigenhandig met de muis getekende kunstwerken op hun scherm te laten verschijnen. Komt dit de productiviteit ten goede ? Cd-rom-schijven zijn nog zo’n leuke gadget voor thuisgebruikers, maar is het wel een must op kantoor ?

Paul Maszczak is directeur van de afdeling gegevensverwerking van C.R. Bard Inc, een bedrijf uit New Jersey (VS), dat voor 1,1 miljard dollar aan medische producten levert. Hij beheert een informaticapark van één mainframe, drie minicomputers en 4500 pc’s. Maszczak : “Het is een echte nachtmerrie. De gemiddelde werknemer heeft 100 keer meer kracht op zijn pc dan hij nodig heeft.” Veel werknemers zouden genoeg hebben aan een elektrische tikmachine.

WINDOWS 95.

Veel IT-managers in bedrijven klagen dat het vooral de markt van de thuiscomputers is die de zakelijke computermarkt stuurt. C.R. Bard bijvoorbeeld is tevreden met Windows 3.1. Toch is er een langzame maar zekere overschakeling bezig naar Windows 95. “We hebben Windows 95 niet nodig,” zegt Maszczak, “maar onze verkoopmanagers hebben thuis een pc met Windows 95 en dus zijn we wel verplicht om een upgrade door te voeren.” Sinds de nieuwe pc’s standaard uitgerust zijn met Windows 95 is het nagenoeg onmogelijk om een ouder besturingssysteem te onderhouden, ook al voldoet dat perfect aan de noden.

Het kan een voordeel zijn dat de mensen op het werk dezelfde configuratie hebben als thuis zodat ze informatie kunnen uitwisselen. Maar het houdt ook een gevaar in, want op die manier kunnen er virussen op het bedrijfsnetwerk geraken waardoor gegevens verloren gaan. “Behoudens enkele uitzonderingen zou er op de pc op het werk geen enkele andere software mogen staan dan de bedrijfssoftware,” zegt Kenneth Olsen, oprichter van Digital Equipment Corp. Hij heeft een nieuw bedrijf opgericht dat machines maakt die in alle opzichten lijken op de pc maar die geen vaste schijf hebben. Software, zo zegt hij, hoort op het netwerk.

Gartner Group heeft berekend dat één pc die is aangesloten op een lokaal netwerk aan het bedrijf gemiddeld zo’n 400.000 frank (!) per jaar kost (zie kader : De kostprijs). En de hardwarekost is niet meer dan het topje van de ijsberg. Daarnaast zorgen training, onderhoud en modernisering van software voor de bulk van die kosten. Alle middelen die deze kosten kunnen verlagen, zijn dus welkom.

De topman van Oracle Corp., Larry Ellison, gaat nog verder. Hij meent dat veel gebruikers hun gesofisticeerde pc zouden moeten vervangen door een “domme” terminal die niet veel meer doet dan toegang vragen tot een netwerk ofwel het interne bedrijfsnetwerk, ofwel het Internet (zie ook blz. 104).

Phil Hester, vice president van de netwerkafdeling binnen IBM is zelfs van mening dat in een typisch bedrijf niet meer dan 10 tot 20 % een pc nodig heeft. De anderen zijn ideale kandidaten voor eenvoudige terminals die aan het netwerk verbonden zijn. Het belangrijkste hierbij is grondig na te gaan wie al dan niet echte computerkracht nodig heeft.

TWEEDEHANDS.

Tweedehands uitrustingen kopen, is een andere manier om de tredmolen van de upgrades te ontlopen. Frederick Ford, een beursmakelaar uit Boston, weigert nieuwe pc’s te kopen voor zijn werk. In de jaren ’80 betaalde hij ongeveer 180.000 frank voor een laptop (draagbare pc) met de nieuwste snufjes van die tijd. Toen hij die drie jaar later van de hand wou doen, was het toestel niets meer waard. “Toen besefte ik dat een pc is zoals een wagen,” legt hij uit. “Hoe meer je ermee rijdt, hoe sneller de waarde vermindert.” Dus heeft hij sindsdien zes tweedehands pc’s gekocht bij Boston Computer Exchange. Die keten is in de VS uitgegroeid tot één van de grootste verkopers van gebruikte pc’s en zegt dat de verkoop in de voorbije drie jaar verdubbeld is tot 32 miljoen dollar. Het recentste product in de etalage : een Compaq Prolinea 486DX2/50 met 8 Mb RAM en een vaste schijf van 200 Mb.

Erg in trek bij zuinige gebruikers zijn de monochrome notebooks (kleine draagbare pc’s) van IBM, Toshiba en Compaq met een 386– of 486-processor voor pakweg 10.500 tot 18.000 frank. In een hogere klasse vinden we de IBM Thinkpad 720C met een 486/50-processor, een kleurenscherm en een modem van 9600 baudrate (toegegeven, niet erg snel maar toch) voor 24.000 frank. Dit zijn Amerikaanse prijzen : érg goedkoop, door de grootschalige markt, maar ze wijzen Europa wel op een interessant alternatief.

Sommige pc-specialisten menen dat je je vergist als je tweedehands computers koopt en koppig blijft zweren bij oude software. “De investeringskosten zijn laag,” waarschuwt William Kerwin, vice president bij Gartner, “maar er zal een toename zijn in onderhoudskosten en diensten.”

Maar alles is relatief. Frederick Ford bijvoorbeeld zegt dat hij nooit een probleem heeft gehad met zijn tweedehands pc’s. Een dosis gezonde koppigheid om niet blindelings achter iedere nieuwe technologiegolf aan te hollen, staat niet mis. Zo vertelt Gerald Marshall van het medische bedrijf Carr-Scarborough hoe hij bij zijn zoektocht naar nieuwe software nauwelijks iemand vond die vertrouwd was met de “voorbijgestreefde” FoxBase-taal voor Unix. De ene consultant na de andere raadde hem aan om het oude systeem door een nieuw Windows NT-netwerk te vervangen. Zijn bedrijf hield echter voet bij stuk en vond uiteindelijk een programmeur die FoxBase kende. Beter nog : de man vroeg 35 dollar per uur, tegenover 75 tot 100 dollar per uur voor een programmeur die de nieuwere computertalen kende.

“We willen geen technologie omwille van de technologie,” is de verzuchting van steeds meer gebruikers. Ze wijzen erop dat hun aankoopbeslissingen alleen door zakelijke noden worden bepaald en niet anders. Jawel, zoiets klinkt misschien on-Amerikaans, maar het maakt de kwestie des te relevanter voor iedere Europese ondernemer. Zoals alles dient ook technologie zichzelf steeds opnieuw te verrechtvaardigen.

NINA MUNK

Forbes.

PC OF TIKMACHINE ? De gemiddelde werknemer heeft 100-maal meer kracht op zijn pc dan nodig.