Landschappelijke gevoeligheid

De Spaanse architectuur scoort opnieuw op de Belgian Building Awards. Na de Golden Building Award voor Santiago Calatrava in 2009 gaat de International Award dit jaar naar het Catalaanse RCR Arquitectes. Vanuit hun stevige lokale wortels maken ze architectuur van internationaal niveau.

De naambekendheid van een Calatrava heeft RCR Arquitectes nog niet. Maar bij architectuurfijnproevers staat het bureau toch bekend als een team straffe gasten. Of beter, twee straffe gasten en een dito madam. Ramón Vilalta Pujol, Rafael Arande Quiles en Carme Pigem Barceló zijn de oprichters en partners van het bureau. Zet de voornamen in de juiste volgorde en u weet waar RCR voor staat.

De drie architecten kennen elkaar vanuit hun studententijd. Ze studeerden in 1987 af aan de Escuela Téchnica Superior de Arquitectura del Vallès, een befaamde architectuurschool in een voorstad van Barcelona. “Maar ze zijn niet in de grootstad gebleven”, vertelt architect Klaas Goris. “Ze hebben zich teruggetrokken in het landschap van Olot, een plaatsje aan de voet van de Pyreneeën.”

Het trio werkt vaak in eigen streek en hun realisaties schuwen die verbondenheid met de regio niet. Maar dat beperkt hen niet. “Wat hen heel apart maakt, is dat ze ontwerpen vanuit het landschap”, vervolgt Klaas Goris. “De typologie van hun projecten is veel meer gelieerd met landschappelijke dan met urbane structuren. Ze hebben ook heel veel geïnvesteerd in research naar landschappelijke elementen.” Daar krijgen ze ook meer en meer internationale erkenning voor. In Rodez, in het zuiden van Frankrijk, bouwen ze een museum ter ere van de kunstschilder Pierre Soulages. In 2009 was RCR Arquitectes ook een van de vijf finalisten voor de Mies van der Rohe Award. En vorig jaar werd het trio in de VS gelauwerd met een Honorary Fellowship van het American Institute of Architects.

De Gentse connectie

Ook in ons land viel RCR al in de prijzen. Het Spaanse bureau won de wedstrijd voor de bouw van een crematorium in Hofheide-Holsbeek, het herontwikkelt ook de Transfo-site in Zwevegem en recentelijk kwam het als winnaar uit de bus van de Open Oproep voor de ontwikkeling van de Waalse Krook in het hartje van Gent. In een bocht van de Schelde komt de Bibliotheek van de Toekomst en het Centrum voor Nieuwe Media. Op de website van de Vlaamse Bouwmeester wordt de ‘subtiele verleiding’ van het gebouw geprezen.

Voor alle duidelijkheid: RCR won deze wedstrijden telkens in teamverband met het Gentse bureau Coussée & Goris. “We hebben samen aan vier wedstrijden meegedaan, en we hebben ze alle vier gewonnen”, merkt Klaas Goris op. Nummer vier is het prestigieuze The Edge, Dubai Business Bay in Dubai, een project van 600 miljoen euro dat voorlopig wel op hold staat.

“We zijn leeftijdsgenoten”, vertelt Klaas Goris over de relatie met RCR Arquitectes. “In het midden van de jaren negentig hebben we elkaar leren kenen toen onze bureaus gelijktijdig een Europese prijs wonnen. In 2006 hebben we dan beslist om eens samen aan een wedstrijd deel te nemen.” Dat samenwerken is volgens Klaas Goris een intensief proces. “In de eerste fase werken we elk vanuit onze eigen insteek. We komen vervolgens samen en confronteren de twee visies. Dat heeft altijd geleid tot een interessante synthese waarbij we de sterkste elementen uitdiepen. Dus ja, ik denk dat we nog wel zullen samenwerken”.

LAURENZ VERLEDENS