In dienst van het dienblad

Roltex is een van Europa’s grootste producenten van dienbladen. In deze reportage ziet u hoe een polyester mat wordt omgevormd tot een digitaal bedrukt dienblad. Er lopen hier 1,3 miljoen plateaus per jaar van de band.

1. Bedrukken met een speciale coating

Roltex nam een octrooi op deze spe-ciale printer die het ontwikkelde met de steun van het technologieagentschap IWT. Het bedrijf print het papier met de bedrukking die straks op het dienblad komt en brengt meteen een speciale coating aan. Deze deklaag houdt de inkt vast en zorgt ervoor dat de kleuren fris blijven. Het bedrijf werkt steeds meer met ontwerpers, zodat het dienblad van een saai gebruiksvoorwerp stilletjes opschuift naar een modeartikel.

2. Glasvezel, polyester en vulmiddel

De grondstof van dit dienblad heet sheet moulding compound (SMC). Deze stof, geleverd in opgerolde matten, bestaat voor 28 procent uit glasvezel (het glas zorgt ervoor dat het dienblad niet te snel breekt), polyester en opvulmateriaal. De matten zijn verpakt in een dampdichte folie. Het bedrijf koopt zijn SMC-rollen in verschillende kleuren onder meer bij General Electric in Gent. Elke rol weegt 300 kilo en is goed voor 300 tot 400 dienbladen.

3. Gesneden volgens gewicht

Voor de dienbladen uit polyester berekent een computer hoeveel polyester er nodig is voor het model dat in productie is. Zo kan de snijmachine de SMC in de juiste stroken snijden. Intussen zorgt de stansmachine in een andere ruimte ervoor dat het gecoate patroon dat uit de printer is gerold op dezelfde afmetingen wordt uitgestanst.

4. Traceren dankzij streepjescode

Een perser neemt een stuk afgesneden SMC, plakt er een streepjescode op zodat het productieproces traceerbaar is en legt het in de pers. Een geautomatiseerd vulsysteem zorgt ervoor dat het papier met de juiste bedrukking op de juiste plaats in de matrijs komt te liggen.

5. En persen maar

Een druk op de knop sluit de pers. Na twee minuten haalt de werknemer het dienblad uit de pers. Roltex werkt met thermohardende kunststoffen, die hard worden wanneer ze worden verwarmd. Thermoplastische kunststoffen (plastic) daarentegen smelten bij verhitting. Polyester gaat terug op bakeliet, de eerste kunststof die werd uitgevonden door de Belgische Amerikaan Leo Baekeland.

6. Tijd om te ontbramen

De oneffenheden die na het persen overblijven heten bramen. Ze worden verwijderd in de ontbraammachine: een werknemer plaatst een stapeltje dienbladen in de machine, die de bladen een voor een op een mal legt. Een slijpsteentje loopt rond het dienblad om de randen weg te snijden. Na het ontbramen gaat de stapel dienbladen voor tien minuten in de borstelmachine om overblijvende oneffenheden te verwijderen.

7. Intussen in het laboratorium

De dienbladen mogen geleverd worden aan de Franse overheid omdat ze beantwoorden aan de strenge Franse kwaliteitsnormen voor dienbladen. Maar dan moeten ze wel uitgebreid worden getest. In dit lab worden staaltjes dienblad onderworpen aan proeven om te zien of de producten onder meer bestand zijn tegen breken, vlekken of verkleuring. De klanten van Roltex wassen hun dienbladen gemiddeld drie keer per dag. Ze gaan drie tot vijf jaar mee.

8. Slechts 15 procent voor België

De dienbladen worden verpakt in dozen, op palletten geplaatst en zijn klaar voor verzending. Ze komen overal terecht. Wanneer u ergens in Europa bij McDonald’s een dienblad vastpakt, is de kans groot dat u een Roltex-product in uw handen houdt. De klanten van Roltex zijn groothandelaars die op hun beurt leveren aan bedrijven, scholen, ziekenhuizen of autowegrestaurants. Slechts 15 procent van de productie is voor de Belgische markt. Roltex voert vooral uit naar Europa, maar richt zich sinds kort ook op Zuid-Amerika, Australië en Zuid-Afrika.

TEKST: BENNY DEBRUYNE