In de greep van China

De daling van de grondstoffenprijzen zette in de eerste helft van dit jaar door. Of er een herstel in zicht komt, hangt af van China.

De grondstoffenprijzen namen vorig jaar een duik. In de eerste helft van dit jaar zette die neerwaartse beweging door. Aan de vraagzijde is China de grote boosdoener. “Het land vertegenwoordigt 30 tot 50 procent van de wereldwijde vraag naar ruwe grondstoffen”, zegt Steven Vermander, de grondstoffenspecialist van KBC Asset Management. “Vooral grondstoffen als ijzererts en steenkool, die worden gebruikt voor de productie van staal, zullen het nog een tijd moeilijk hebben.”

De verschuiving van een op export gerichte economie naar een economie die meer gericht is op binnenlandse consumptie, zet structureel een domper op de Chinese behoefte aan grondstoffen. China is ook de grootste staalproducent ter wereld. Het land kampt met een overcapaciteit.

Bovendien zijn de ruwe grondstoffen voor de productie van staal goedkoper geworden. “Sommige grondstoffen zijn overvloedig aanwezig en relatief gemakkelijk te ontginnen. Dat is bijvoorbeeld het geval voor steenkool en ijzererts. Mijnbouwgroepen als BHP Billiton, Rio Tinto en Vale hebben hun productiecapaciteit met beperkte middelen gevoelig kunnen opdrijven”, merkt Ignacio van der Vaeren, analist bij Petercam, op. “Koper en zink daarentegen worden steeds schaarser. De ontginning van die metalen wordt almaar duurder, wat de prijzen op lange termijn omhoogstuwt.”

Staalprijzen ondersteunen

“Sinds begin dit jaar is de wereldwijde productie van staal met 1,7 procent gedaald”, zegt Van der Vaeren. “Die evolutie is vooral te wijten aan de Verenigde Staten, waar bijna 10 procent minder staal wordt geproduceerd. De reden: China exporteert massaal staal naar andere landen, vanwege de slabakkende vraag in eigen land.” Volgens de Iron and Steel Association bouwt China zijn staalproductie af. “Niet alleen door de verzwakte vraag, maar ook voor het milieu”, weet Van der Vaeren.

De dalende productie zal de staalprijzen op lange termijn ondersteunen, zeker nu de Verenigde Staten en Europa antidumpingmaatregelen op de invoer van staal uit China overwegen. “Bovendien zullen andere opkomende landen zoals India en Indonesië stilaan de rol van China als staalconsument overnemen”, voorspelt Vermander. “Voorlopig is hun schaalgrootte nog te beperkt om de prijs te ondersteunen, maar dat is slechts een kwestie van tijd.”

Ook de World Steel Association verwacht dat de wereldwijde vraag naar staal op termijn opnieuw aantrekt. Volgens de branchevereniging zal de vraag tegen 2030 stijgen tot 2 miljard ton. Ter vergelijking: in 2014 bedroeg de wereldwijde productie van staal 1,66 miljard ton.

Edelmetalen

Het goud, de traditionele schuilhaven van beleggers, zit al twee jaar in een dip. De onzekerheid over de wereldeconomie en de rente-evoluties houdt de prijs laag. De Amerikaanse centrale bank zou na de zomer een eerste keer de beleidsrente verhogen, terwijl de Europese Centrale Bank er alles aan doet om de euro te verzwakken tegenover de Amerikaanse dollar en andere munten. “Een stijgende reële rente in de Verenigde Staten en een sterke Amerikaanse dollar zijn bijna altijd slecht nieuws voor de goudprijs”, zegt Vermander. “Maar voor beleggers die in euro rekenen, kan de winst op de dollar de daling van de goudprijs compenseren.”

De toekomst van andere edelmetalen ligt grotendeels in de handen van China. Het importeerde de afgelopen jaren meer platina en palladium dan de rest van de wereld samen. De Chinese invoercijfers bevinden zich opnieuw op het niveau van 2009. In februari 2015 werd 2,8 ton platina geïmporteerd, wat neerkomt op een daling van 56 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2014. De invoer van palladium daalde met 54 procent. Daardoor zijn de prijzen gekelderd tot het laagste niveau in vijf jaar.

Propere auto’s

Platina wordt vooral gebruikt voor juwelen, maar het wordt ook verwerkt in technologie die hoge temperaturen en corrosieve omstandigheden moet kunnen doorstaan. Samen met palladium is het een belangrijke component voor katalysatoren van auto’s met benzinemotoren, die vooral op de Chinese en de Amerikaanse markt domineren. “Naarmate de regelgeving voor propere auto’s almaar strenger wordt, zal de vraag naar die edelmetalen stijgen”, voorspelt Van der Vaeren. “Zolang we voor ons transport afhankelijk blijven van olie, zal dat de prijzen van platina en palladium ondersteunen.”

Maar de autofabrikanten leggen zich meer en meer toe op een alternatieve technologie, waarbij ze geen gebruik meer maken van edelmetalen. Sommige analisten zien de toekomst van de edelmetalen dan ook minder rooskleurig in. Vooral platina gaat volgens velen ongunstige tijden tegemoet: in zeven van de voorbije negen jaar was het aanbod groter dan de vraag, en die trend lijkt niet meteen te keren. “Tijdens de jongste ernstige stakingen in de Zuid-Afrikaanse platina- en palladiummijnen stegen de prijzen amper”, zegt Steven Vermander. “Dat doet vermoeden dat er nog veel verborgen voorraden zijn.”

Of en hoe het overaanbod de prijzen van die edelmetalen zal beïnvloeden, valt nog af te wachten. Rusland produceert een derde tot de helft van de wereldwijde productie van platina en palladium. De spanningen met het Westen door het conflict in Oekraïne en de economische sancties die daar mogelijk uit voortvloeien, kunnen ook een impact hebben op de export naar andere landen.

Roel Van Espen

De dalende productie zal de staalprijzen op lange termijn ondersteunen.