HOELANG NOG LATEN WE DE ‘LOSERS’ IN DE KOU STAAN?

Er is heel wat heisa ontstaan bij Belgacom nadat bekend raakte dat de regering aanstuurt op het vinden van een strategische partner. De vakbonden vrezen dat daardoor het voordelige werknemersstatuut bij het telecombedrijf onder druk komt te staan en hebben het over een “oorlogsverklaring”.

Straks zullen de bonden zich ook opwinden wanneer het interprofessioneel overleg van start gaat. Momenteel worden de eerste danspasjes gezet. Straks begint het echte werk en zullen de toponderhandelaars urenlang aan tafel zitten om te beslissen met hoeveel de lonen in de volgende twee jaar mogen stijgen. De vakbonden eisen alleszins een loonsverhoging die groter is dan de index.

Hebben de Belgacomwerknemers het zo slecht? Hebben de werknemers in de privésector het zo slecht? Neen, toch.

Anderen hebben het wel veel slechter. Vorige week vrijdag was de Dag van de ongeletterdheid. In België is 18,4 % van de volwassen bevolking laaggeletterd. Dat betekent dat ze onvoldoende kunnen lezen en schrijven om normaal te kunnen functioneren. Ze kunnen geen krant lezen, niet surfen op internet, geen formulieren invullen enzovoort. Hebt u daar Luc Cortebeeck van het ACV, Rudy De Leeuw van het ABVV of Rudi Tho- maes van het VBO schandaal over horen maken? Ik denk het niet.

Bijna één op vijf. Kunt u zich dat voorstellen voor een rijk land als België, met een voorbeeldig onderwijssysteem? We voelen ons toch zo superieur. U denkt dat het allemaal om buitenlanders gaat? Neen, want zoveel buitenlanders hebben we niet eens. Allemaal gepensioneerden die slechts tot hun twaalfde naar school zijn geweest? Zeker is dit een belangrijk deel van de groep ongeletterden. Maar er zijn ook veel jongeren die nauwelijks kunnen lezen of schrijven. Omdat ze hun school niet hebben afgemaakt of in het beroepsonderwijs niet echt attent waren tijdens de taallessen (om het eufemistisch uit te drukken).

Er is in Vlaanderen tussen regering en sociale partners een plan op papier gezet om iets te doen aan de ongeletterdheid. Maar blijkbaar kunnen niet de nodige middelen vrijgemaakt worden. Waarom? Omdat dit geen prioriteit is.

Vertalen we dit naar de economische theorie. Dan noemen we dit de insider-outsidertheorie. Wie binnen zit, heeft het goed en wil het nog beter hebben. Wie buiten zit, heeft pech. Daarom mag het statuut van de Belgacomwerknemers niet slechter worden. Daarom moeten werknemers een loonsverhoging krijgen boven de index.

Vertalen we die economische theorie naar een meer sociologisch concept: winners and losers. Steeds meer in onze geïndividualiseerde maatschappij zijn er winnaars en verliezers. ‘Loser’ is een scheldwoord. Het betekent dat je er niet bij hoort. Je bent een outsider. Een ongeletterde is ook zo’n loser. Hij kan alleen een winner worden als de insiders voldoende prioritaire aandacht aan hem willen besteden.

Guido Muelenaer