Er wordt vaak beweerd dat elektriciteit die wordt opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen duurder is dan de vervuilende alternatieven. Dat klopt niet, blijkt uit een vergelijking van Greenpeace België.
Groene stroom wordt geproduceerd op basis van hernieuwbare energiebronnen zoals zonnepanelen en windturbines. Grijze stroom wordt opgewekt door de verbranding van fossiele brandstoffen zoals steenkool en olie. Over kernenergie zijn de meningen verdeeld. Bij de productie van elektriciteit in kerncentrales komt weinig CO2 vrij. Maar tijdens alle stappen van de nucleaire keten – vanaf de ontginning en de verrijking van het uranium tot de opslag van het kernafval en de ontmanteling van de reactoren – wordt veel meer CO2 uitgestoten dan bij hernieuwbare energiebronnen.
“Om echt groen te zijn, moet hernieuwbare energie duurzaam worden gebruikt”, zegt Joeri Thijs, de woordvoerder van Greenpeace België. “Dat is niet altijd het geval voor stroom die wordt opgewekt uit biomassa. Biomassa is enorm divers, gaand van rioolslib over landbouwafval tot houtpellets van gezonde bomen. De herkomst en de impact op de biodiversiteit spelen een belangrijke rol. Ook de manier waarop biomassa wordt omgezet, is vaak niet de meest efficiënte. Bovendien kun je een grondstof als hout vaak beter gebruiken dan als houtpellets, bijvoorbeeld om er meubels mee te maken.”
Wie produceert groene stroom?
Greenpeace heeft alle 21 elektriciteitsleveranciers in ons land onderworpen aan een test. Het resultaat van die studie staat op de website mijngroenestroom.be. De leveranciers zijn er ondergebracht in vier klassen, van drie zonnetjes (sterk aanbevolen) tot nul zonnetjes (afgeraden). “Met dit klassement willen we consumenten helpen een onderbouwde keuze te maken”, zegt Thijs. “Heel wat leveranciers bieden contracten voor 100 procent groene stroom aan, maar helaas dekt de vlag niet altijd de lading. Door zogenoemde garanties van oorsprong aan te kopen (om de afkomst van de geproduceerde elektriciteit aan te tonen, nvdr), kunnen ze nucleaire of fossiele elektriciteit verkopen als groene stroom.”
In de tabel staat in welke mate de leveranciers een beroep doen op hernieuwbare bronnen voor de productie en de aankoop van stroom. Thijs: “Omdat de herkomst van biomassa vaak onzeker is, krijgt die in ons klassement een lagere score dan zonne- en windenergie. We maken ook een onderscheid tussen kleine centrales, die gebruikmaken van lokaal houtafval, en grote centrales, die gezond hout van buiten Europa aanvoeren. De klimaatlast van die laatste komt soms in de buurt van die van een klassieke steenkoolcentrale.”
Opvallend is dat aardgas een neutrale score krijgt. “Aardgas is geen hernieuwbare energiebron, maar ze is op dit moment wel nodig als flexibele aanvulling van hernieuwbare bronnen en om de verdere uitbouw van duurzamere alternatieven te vergemakkelijken”, verduidelijkt Thijs. “We besteden veel aandacht aan investeringen om nieuwe productiecapaciteit te ontwikkelen. Die zijn belangrijk voor de richting die energieleveranciers de komende jaren uitgaan.”
Ook op de website van de Vlaamse energie-regulator VREG staat een Groencheck-module, om na te gaan hoe groen stroom is. Die neemt enkel de elektriciteitsmix uit garanties van oorsprong in rekening. Vergelijkbaar is de Greencheck van het Brusselse Brugel. Een Waals alternatief is er niet.
Betaalt u meer?
“Het is een mythe dat groene stroom duurder is dan grijze stroom”, zegt Joeri Thijs. “Sinds de liberalisering van de elektriciteitsmarkt in 2003 zijn de tarieven vergelijkbaar.” Ook volgens Sofie Lauwaert van de VREG liggen de prijzen van grijze en groene energiecontracten heel dicht bij elkaar. “Groene stroom hoeft helemaal niet duurder te zijn”, zegt ze. “Wel betalen sommige klanten bijvoorbeeld een premie die integraal dient om nieuwe investeringen in hernieuwbare-energieproductie te financieren. Bovendien speelt de garantie van oorsprong mee. Die is bijvoorbeeld veel goedkoper voor Scandinavische waterkracht dan voor zonnestroom. Daardoor kunnen de tarieven tussen groene contracten toch aanzienlijk verschillen.”
De vergelijking in de tabel bevestigt dat groene leveranciers niet noodzakelijk duurder zijn. Maar er is wel een aanzienlijk verschil van bijna 40 procent tussen het goedkoopste (849,91 euro) en het duurste contract (1178,33 euro). Goed vergelijken is dus de boodschap.
Is groen wel echt groen?
Stel dat u kiest voor een 100 procent groen energiecontract. Wat gebeurt er dan als u op een windstille winteravond televisie wilt kijken? “In dat geval wordt de elektriciteit daarvoor nog altijd geproduceerd door een kern- of een gascentrale”, zegt doctor in de ingenieurswetenschappen Kenneth Van den Bergh. “De aanbieders van groene formules compenseren dat door op momenten dat de consument geen elektriciteit verbruikt, toch hernieuwbare elektriciteit te produceren en te verkopen. Daardoor wordt op jaarbasis evenveel groene elektriciteit geproduceerd als de klant verbruikt. De enige manier om echt 100 procent groen te zijn, is een batterij te gebruiken die oplaadt als er veel wind en zon is. Maar voorlopig is die optie nog erg duur.”
Roel Van Espen
“Heel wat leveranciers bieden contracten voor 100 procent groene stroom aan, maar helaas dekt de vlag niet altijd de lading” – Joeri Thijs, Greenpeace
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier