Een kwestie van etiket(te)

Dat het verschil tussen leven en dood in de medische wereld kan afhangen van het etiket op het geneesmiddel, bleek midden deze maand nog met de B.Braun-zaak. Etiketten zijn geen detail, en dat bewijzen de broers Marc en Luc Boehlen, eigenaars van het Wommelgemse etiketteringsbedrijf Bopack, al bijna twintig jaar. Bopack is niet voor niets uitgegroeid tot marktleider in België en Frankrijk.

Rouen (Frankrijk).

Verkeerde informatie op een etiket. In het dagelijks leven heeft het hoogstens onaangename gevolgen; in de medische wereld daarentegen beslist een verkeerd etiket soms over leven en dood. Midden deze maand nog kwamen twee baby’s om het leven nadat ze in het Leuvense ziekenhuis Gasthuisberg een ampul hadden gekregen met het dodelijke kaliumchloride – hoewel het etiket “glucose” vermeldde.

Precies om te vermijden dat er ooit verkeerde informatie op het etiket terechtkomt, neemt het Wommelgemse etiketteringsbedrijf Bopack volgende week in het Franse Rouen een volledig gescheiden, stofvrije afdeling met speciaal uitgeruste machines en een extra controlekamer in gebruik. Marc Boehlen, gedelegeerd bestuurder: “De geneesmiddelenindustrie stelt steeds hogere eisen aan haar leveranciers inzake veiligheid en hygiëne. Daarom ook halen we dit jaar voor heel de groep het Iso 9002-certificaat binnen.”

Uitbreiden of diversifiëren

Met een geconsolideerde omzet van 2,5 miljard frank en een totaal personeelsbestand van 385 medewerkers is Bopack Belgisch en Frans marktleider op het gebied van etikettering. En de familiale groep wil haar expansie voortzetten: in september bouwt de onderneming een nieuwe etiketteringsfabriek in het Franse Rouen – de stad van Jeanne d’Arc -, recht tegenover de huidige vestiging. Goed voor een investering van 150 miljoen frank. En op middellange termijn wil Bopack ook een nieuwe overname doen in de buurt van Lyon, zodat heel Frankrijk wordt gedekt.

Na een explosieve groei

begin de jaren tachtig, bereikte de Belgische markt van zelfklevende etiketten rond 1985 haar saturatiepunt. “We stonden met Bopack voor de keuze,” zegt Luc Boehlen, broer van Marc en eveneens gedelegeerd bestuurder: “Ofwel breidden we onze actieradius uit naar het buitenland, ofwel voerden we een productdiversificatie door.” Het Antwerpse familiebedrijf koos voor de eerste optie. Na de oprichting van Bopack Nederland (1985) en Bopack France (1987) besloten beide broers op zoek te gaan naar mogelijke overnames. Duitsland kwam niet in aanmerking, omwille van het protectionisme op die markt. De Belgen zagen evenmin een sprong naar Oost-Europa zitten omwille van de te hoge risico’s. Uiteindelijk mikten zij hun pijlen op Frankrijk.

Bopack kocht in 1992 France Etiquette – een drukkerij met dertig werknemers – nabij Angers in de Loirestreek. In juli 1997 nam de Antwerpse etiketteringsgroep de twee vestigingen van Techniques Etiquette Adhésive ( TEA) in Rouen en Lorient over. Bopack en TEA hadden al in het verleden samengewerkt voor speciale opdrachten, de onderlinge verstandhouding was goed, en de respectieve werknemers kenden en waardeerden elkaar. Aangezien Bopack toen al een tijdje actief was op de Franse markt, kon de overgangsperiode worden beperkt tot een minimum.

Marc Boehlen nam zelf de dagelijkse leiding over. Elke week trok hij een paar dagen naar Rouen: “Je moet weten wat er reilt en zeilt in je onderneming. Dat kan alleen door veel op de werkvloer aanwezig te zijn. Zo ervaren werknemers je betrokkenheid aan den lijve.”

Marktleider in Frankrijk

Begin dit jaar rondden de broers Boehlen de reorganisatie af van hun groep. Bopack bestaat vandaag uit zeven autonome divisies met een eigen directie (zie organigram). In april neemt Eric Pottelbergh – die tot op heden aan de slag was bij het Amerikaanse kleefbandbedrijf Avery Dennison – de leiding over van Bopack Labels in Wommelgem. Tussen haakjes: de Turnhoutse vestiging van Avery kondigde twee geleden nog de bouw aan van een nieuwe productiehal – kostprijs 450 miljoen frank.

Marc Boehlen blijft het dagelijks bestuur van Bopack TEA waarnemen tot er een algemeen directeur van Franse afkomst is gevonden. “Je moet de cultuur van de lokale mensen eerbiedigen,” preciseert de gedelegeerd bestuurder: “Anders loopt een overname verkeerd af.”

In Frankrijk is

Bopack marktleider met een omzet van 1,2 miljard frank en 180 personeelsleden. In 1998 steeg het omzetcijfer met 8%, terwijl de winst verdubbelde. Eind vorig jaar kocht het bedrijf een nieuwe tienkleurenpers (een investering van 50 miljoen frank).

De Bopack France Holding bestaat uit vier eenheden: Bopack France Systèmes (verkoop van etiketteringssystemen in Parijs), Bopack TEA (de nieuwe naam van de vestiging in Rouen), Bopack TEA Ouest (Lorient) en Bopack France Etiquette (Bazouges). Ze beschikken over een gemeenschappelijke boekhouding, informatica- en aankoopdienst. Elk bedrijf behoudt zijn autonomie, met telkens een eigen directeur en een commercieel netwerk. Wel vinden op regelmatige basis synergievergaderingen plaats, zodat contacten aan elkaar kunnen worden doorgegeven.

Fusiegolf in aantocht

Enkele weken geleden bezocht een tienkoppige delegatie van Nestlé de Bopack-vestiging in Rouen. De Franse divisie van het Zwitserse voedingsconcern is op zoek naar een gemeenschappelijke leverancier van zelfklevende etiketten. Vroeger bestelde elke fabriek zijn etiketten bij een plaatselijke producent. Vandaar dat de sector nog zo wijdverspreid is. Volgens Marc Boehlen evenwel is er een heuse fusiegolf in aantocht. De etiketteringsbedrijven zijn familiale ondernemingen. Aangezien de sector nog geen dertig jaar oud is, moet de generatiewissel nog komen. In Frankrijk zijn nog zo’n 300-tal bedrijven actief, in België dertig.

Bopack zet nu de toon. Na de overname van France Etiquette in 1992 nam het Antwerpse bedrijf twee jaar geleden TEA over van Gérard Lefebvre. Deze ex-ingenieur van Avery, de stamvader van de etiketteringsfabrieken, startte in 1981 zijn eigen bedrijf. Begonnen met twee medewerkers in zijn woonplaats Frankeville Saint-Pierre – een dorpje ten oosten van Rouen – breidde hij snel uit. Vandaag werken er 105 medewerkers en haalt de zaak een omzet van 720 miljoen frank.

Door een nieuwe overname

hoopt Bopack in de nabije toekomst heel Frankrijk te kunnen dekken. Onderhandelingen lopen, maar concrete namen worden niet vrijgegeven. Hetzelfde geldt voor de externe bestuurders, die in het raam van de corporate governance (deugdelijk bestuur) nog dit jaar in de raad van bestuur van het familiebedrijf worden opgenomen.

Naar de beurs gaat Bopack zeker niet vóór 2002. Marc Boehlen: “Eerst en vooral moeten wij onze acquisities consolideren. Alleen als onze sector zou worden overspoeld door een fusiegolf – wellicht over een vijftal jaar – zullen wij opnieuw de optie van publieke aandelen onder de loep nemen.”

ERIC POMPEN