De zoektocht naar aarde II

Misschien dacht u dat de ontdekking in 1995 van een planeet die rond een andere ster dan de zon draait wel tot de verbeelding zou spreken. Maar de generatie die opgroeide met StarTrek bleek aan te nemen dat dergelijke planeten gemeengoed waren. Toen bleek dat de betreffende planeet groter is dan Jupiter en bijna zeker bestaat uit gas – en dus waarschijnlijk geen grijs slijm, laat staan groene mannetjes, herbergt – was het grote publiek niet meer geïnteresseerd.

Het volgende jaar zou echter wel eens iets kunnen te zien geven dat een stuk, zij het misschien niet helemaal, dichter bij aarde II komt. Want dan wordt een telescoop in gebruik genomen die bedoeld is om te zoeken naar planeten die de omvang hebben van de aarde.

Rocky Planet Finder

De telescoop, die Rocky Planet Finder gedoopt werd, wordt gebouwd in het Lick-observatorium in Californië. Hij wordt uitgerust met het nieuwste apparaat om de minuscule schommelingen – veroorzaakt door ronddraaiende planeten – in het licht van de sterren te meten. Tot nog toe moesten planeten de omvang van Jupiter of groter hebben om voldoende schommeling te veroorzaken om opgemerkt te kunnen worden. De nieuwe ‘wobble-meter’ – een ontwerp van Steve Vogt van de University of California – die gemonteerd wordt op de telescoop kan veel kleinere verplaatsingen opsporen.

Eigenlijk is het een spectrometer die veranderingen vaststelt in de frequentie van het sterrenlicht. Die frequentieveranderingen zijn een gevolg van de dopplerverschuiving die ontstaat als de minuscule zwaartekracht van de planeet aan de ster trekt waarrond ze draait. De ster wordt blauwer als ze dichter bij de aarde ‘getrokken’ wordt. Als ze ervan weggaat, wordt het licht roder. Net zoals de toonhoogte van de sirene van een brandweerwagen verandert als hij voorbijrijdt.

Buitenaards leven

De Rocky Planet Finder zal 200 nabijgelegen sterren scannen op zoek naar nieuwe aardes. Maar zelfs als hij er een vindt, zal het helaas moeilijk uit te maken zijn of die planeet ook leven bevat. Tenzij de planeet vlak voor zijn moederster passeert, want dan zou een tweede type van spectroscoop de atmosfeer kunnen analyseren door het effect te bestuderen van atmosferische gassen op het sterrenlicht dat erdoor komt. Als een van die gassen zuurstof is, dan zal het moeilijk zijn om een andere verklaring te vinden voor de aanwezigheid van dat gas, dan leven. En misschien zullen de trekkies dan wél geïnteresseerd zijn.

Geoffrey Carr