De bankier is dood, leve de strateeg

Derde keer goede keer, zegt de volksmond, en daarom hielden wij trouw post bij ons faxapparaat. Nadat KBC-directievoorzitter Remi Vermeiren en Dexia-topman Luc Onclin hun ontslag bekendmaakten, wachtten wij geduldig op het persbericht van Fortis dat het vertrek van directievoorzitter Herman Verwilst zou aankondigen. Niet dat wij iets tegen Verwilst hebben, integendeel. Als Fortis zijn top herschikt, is het wel topman Anton van Rossum die plaats moet ruimen. Ondanks de aanhoudende peptalk van Van Rossum komt de fusie – toegegeven, de moeilijkste uit de Belgische bancaire geschiedenis – maar niet van grond. Of zoals een Nederlandse bankier het zegt: “Fortis renoveert zijn gevel, maar in het huis is alles nog zo rot als Kees.”

Toch moet de aanstelling van Van Rossum de andere Belgische banken geïnspireerd hebben. Met Van Rossum haalde Fortis een outsider binnen, een McKinsey-consultant die de overname van de Generale Bank uitstippelde en de omvorming tot Fortis leidde. Een man zonder bancaire achtergrond of enige affiniteit met welk fusieonderdeel dan ook. Bij Dexia heeft de opvolger van Onclin, Axel Miller, een zelfde achtergrond. Miller is weliswaar geen consultant, maar werkte als externe jurist de fusie tussen Dexia en Artesia uit.

KBC zette wel een interne topman, oud- ABB-verzekeraar Willy Duron, aan de absolute top, maar koos eveneens een externe bankier om aan zijn zijde te staan. André Bergen (zie ook Eminent, blz. 122) startte zijn carrière bij de Kredietbank, maar kreeg voornamelijk naam bij de Generale Bank. Conclusie: de Belgische traditie van financiële instellingen om topbankiers uit de eigen rangen te kiezen is voorbij. Hiermee volgt de bancaire sector alleen een wind die al langer in de niet-financiële sector waait. Geen groot nieuws dus.

Nieuw en opvallend is wel dat de bankier pur sang kennelijk heeft afgedaan. Fortis heeft gekozen voor een consultant, Dexia voor een jurist en KBC voor een verzekeraar en een bankier. Waarnemers zien hierin een strategie. Miller en Van Rossum zijn aangetrokken om andere kwaliteiten dan hun bancaire inzicht. Lees een interview met Van Rossum en u vindt daarin weinig inhoudelijke uitspraken over bankieren, verzekeren of bankverzekeren. Hét thema bij Van Rossum is wel of Fortis al dan niet een fusie aangaat. Miller beschouwt de verdere uitbouw van Dexia in de huidige activiteiten als zijn prioriteit. In de wandelgangen van bankiers wordt nochtans druk gespeculeerd of Miller niet uitgekozen is om Dexia tot een holding naar Frans recht om te vormen. Dan zou Miller hetzelfde lot bezegeld zijn als Philippe Bodson (ex- Tractebel) en François Cornelis (ex- Petrofina), die beiden onder de Franse plak lagen.

De heren strategen zijn aan de top gekomen via hun ervaring in ingewikkelde fusieprocessen en worden nu gevraagd het werk opnieuw te doen op Europees niveau. Na bankverzekeren is de nieuwe trend immers het uitwerken van een lokale speler tot een Europese financiële groep. Maar dat mag niet ten koste van het inhoudelijke project gaan. Kijk maar naar Fortis. Geïnteresseerde overnemers of fusiekandidaten vragen niet zomaar bedenktijd en trekken zich niet zonder reden terug. Laat de perikelen bij Fortis een les zijn voor Miller: zelfs de beste strateeg, jurist of consultant krijgt zijn bedrijf niet (meer) verkocht zonder ook de nodige inhoud te kunnen presenteren.

An Goovaerts,