In De Tijdreiziger blikt Hans Bourlon, CEO van Studio 100, met veel fantasie enkele decennia vooruit. Deze week: 3D-printers zorgen voor twee opeenvolgende industriële revoluties.
We staan in de fabriekshal. Met een dreun slaat Fred de poort achter ons dicht. “Ziehier mijn 3D-printers, tweeduizend stuks, allemaal werkloos.”
Zijn stem galmt. Fred is een rijzige man. Hij draagt een lange zwarte jas en een vilten hoed. De printers staan naast elkaar in lange rijen. Ze zijn verbonden door transportbanden. Ik bekijk één printer van dichtbij. Hij lijkt op een grote microgolfoven. “Ze zijn het neusje van de zalm. Ze printen tegen een ongelooflijke snelheid”, zegt Fred.
Hij trekt de laadbak onder de printer open. Wat erin zit, lijkt op kristalsuiker. “De grondstof is in poedervorm”, zegt Fred. “Het kan plastiek zijn, titanium, keramiek, glas…”
Hij geeft een demonstratie. Een laserstraal doet het poeder razendsnel laag per laag smelten en na een halve minuut verschijnt een koffiekop in Delfts Blauw. “Zo hebben we er hier een half miljoen geprint. Maar we hebben ook massa’s speelgoed, elektronica en brilmonturen gemaakt. Je gelooft niet wat hier de voorbije jaren allemaal uit mijn printers is gerold.”
“Wie herinnert zich nog de periode van voor de 3D-printer?” lacht Fred. “Die stakkers in Azië maakten toen voor ons in het rijke Westen spullen die daarna de reis rond de wereld maakten in containerschepen. Waanzin. En ecologisch onverantwoord. Toen wij de eerste printers inzetten voor massaproductie, sprak de pers van een nieuwe industriële revolutie. Tot dan werden printers alleen in labs gebruikt, om prototypes of maatwerk af te leveren.”
“Ik bouwde als eerste in ons land een printfabriek”, zegt Fred. “Maar de concurrentie zat niet stil. Honderden hallen schoten als paddenstoelen uit de grond, met duizenden printers die dag en nacht draaiden. Licht of verwarming hadden ze niet nodig. Potten en pannen, auto-onderdelen, textiel, bouwmaterialen, bijna alles rolde uit die printers. En natuurlijk was er protest. Vooral van de vakbonden. Want er waren geen arbeiders in die fabrieken. Armoede en werkloosheid zouden die printers veroorzaken. Maar de weerstand brak. Er kwam een nieuwe generatie printers met nog meer mogelijkheden. Massaproductie was snel het nieuwe normaal. Vergelijk het met de opkomst van de bulldozer. Ook toen had niemand heimwee naar de spade.”
“Wat is mooier dan welvaart te scheppen zonder arbeid?” mijmert Fred, terwijl zijn zwarte boots door de fabriekshal galmen.
“Maar nu zijn uw printers werkloos. Wat is er dan misgelopen?” vraag ik.
“We waren zelfgenoegzaam”, zegt Fred. “De champagne liep van de trappen. We hadden geen oog voor wat nieuw was.”
“Je bedoelt de printers die vandaag bij iedereen thuis staan?”
“Juist”, zegt Fred. “We zagen het gevaar niet. Die eerste modellen waren primitieve gadgets. Je moest eerst een technisch ontwerp maken van het voorwerp dat je wou printen. En er was maar één grondstof in één kleur… plastiek.”
“Maar vandaag zijn die printers fantastisch. Ze kunnen een hoop grondstoffen aan. Maar vooral… ze connecteren met je smartphone. Je neemt een foto van een voorwerp en je hebt meteen voldoende data om het ook te printen. De vorm, de kleur, het materiaal waaruit iets gemaakt is. Alles analyseren die printers. Ze zijn superslim. Sommige van die printers printen nu ook printers. De gevolgen zijn niet te overzien. Er zijn mensen die thuis geweren en pistolen printen. Maar vooral… Mensen fotograferen heel de tijd in het geniep wat ze mooi vinden en graag zouden bezitten. Geen enkel grafisch ontwerp, geen enkele intellectuele eigendom valt nog te beschermen. Wie zal op termijn nog creatief zijn? Wie zal ooit nog iets nieuws maken? Alles is van iedereen. Het lijkt of de droom van Karl Marx is uitgekomen.”
“Dat is pas een industriële revolutie”, zeg ik.
Die avond dineren we bij Fred thuis. We drinken wijn uit een prachtige kristallen glazen met motieven van vissen en waterplanten. “Lang geleden geprint in mijn fabriek”, zegt Fred fier.
‘s Avonds thuis zet ik mijn printer aan. Ik maak verbinding met mijn smartphone en duid foto’s aan. Een uur later ligt een mooie vilten hoed op tafel, naast zwarte boots en een set kristallen glazen met motieven van vissen en waterplanten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier