Thomashuizen, een Nederlandse zorg- en woonformule voor mensen met een beperking, is geland in België. De investeerder in sociaal vastgoed Inclusio schaart zich achter de groeiplannen.
Morgen 11 juni opent het eerste Thomashuis op Belgische bodem. In Meldert zullen negen volwassenen met een verstandelijke beperking samenwonen met een koppel dat instaat voor hun zorg. De vrijstaande woning van 750 vierkante meter is mee gebouwd door en op initiatief van de ouders van een van de bewoners. Midden april verwierf Inclusio het pand.
Thomashuizen ontstond in 2003 in Nederland, als een kleinschalig alternatief voor het klassieke zorgaanbod. Het initiatief kwam van Hans Van Putten, de vader van een zoon met een verstandelijke beperking: Thomas. Uit ontevredenheid over de weinig persoonsgerichte aanpak van de zorginstelling waar Thomas verbleef, besloot Van Putten de opvang en de zorg zelf te organiseren. Het concept moest minder bureaucratisch en vooral huiselijker zijn. Thomas kreeg een plek in een ‘gewoon huis’, waar hij onder begeleiding van een zorgkoppel kon samenwonen met zeven medebewoners. Intussen telt Nederland 118 Thomashuizen met in totaal een duizendtal bewoners met een beperking.
Zorgondernemerschap
De eerste gesprekken over de uitbreiding naar ons land dateren van 2017, niet toevallig het jaar waarin Vlaanderen de persoonsvolgende financiering invoerde. “Voordien was Thomashuizen hier financieel niet haalbaar”, zegt Willy Vertongen, de voorzitter van Thomashuizen in België. De persoonsvolgende financiering draait de logica om: de middelen vloeien niet langer naar de instellingen die de zorg verstrekken, maar naar de mensen die de zorg nodig hebben. Zij beslissen.
Vertongen is ook de CEO van Mederi, een erkende dienst van zelfstandige praktijken voor thuisverpleging, die 1450 verpleeg- en zorgkundigen vertegenwoordigt. Ethisch zorgondernemerschap is volgens Vertongen de gemene deler tussen Thomashuizen en Mederi. “De rol van het zorgkoppel is cruciaal in de Thomashuizen”, zegt hij. “Die mensen wonen en leven samen met de bewoners van het Thomashuis. Dat vergt een groot engagement, maar ook de dynamiek van een zelfstandige.”
Katrien Van Langenhove, projectcoördinator van Thomashuizen in België, voegt eraan toe dat het zorgkoppel deels op de achtergrond blijft. “In veel gevallen zijn onze bewoners al enorm geholpen door de wetenschap dat er in de nabijheid ondersteuning is. De aanwezigheid van het zorgkoppel creëert een veilige omgeving, waarin de bewoners zich kunnen ontplooien.”
Een deel van de buurt
Ook het vastgoed is cruciaal in het concept van Thomashuizen. “Een Thomashuis moet voor de bewoners aanvoelen als een thuis”, zegt Willy Vertongen. “Vandaar de nadruk op kleinschaligheid.” Voor de financiering klopte Thomashuizen België aan bij Inclusio. “We zochten een investeerder waarvoor ook de inhoud van de investering belangrijk is”, vervolgt Vertongen. Beide partijen willen tegen 2025 zo’n 25 Thomashuizen realiseren.
CEO Marc Brisack benadrukt dat de rol van Inclusio verder gaat dan de financiering. “Ons team zal Thomashuizen bijstaan om woningen uit te werken die beantwoorden aan de behoeften van de bewoners. We zullen onze expertise ook inzetten om de vergunningsprocedure vlot te laten verlopen. Tijdens de bouw of de verbouwing volgen we de werken en waken erover dat de bouwkosten onder controle blijven.”
Aan welke vereisten moet een Thomashuis voldoen? “De grootste uitdaging is de organisatie van het gebouw”, antwoordt Brisack. “Je moet de kamers van de bewoners combineren met gemeenschappelijke leefruimten. Het is ook de woning van het zorgkoppel, dat toch een zekere vorm van onafhankelijkheid en privacy moet hebben. Daarnaast zijn er ook enkele vereisten rond veiligheid.”
Katrien Van Langenhove wijst op het belang van een goede locatie: “De mensen met een beperking moeten zo gewoon mogelijk kunnen leven, in een gewone buurt en in een zo gewoon mogelijk huis. Daarom renoveren we vaak een bestaande woning.”
Is de formule van Thomashuizen ook bruikbaar voor andere vormen van zorg, zoals de ouderenzorg? “Absoluut”, antwoordt Vertongen. “In Nederland gebeurt dat al. Hier geldt de persoonsvolgende financiering niet voor de ouderenzorg. Als dat verandert, denken we een rol te kunnen spelen in de ouderenzorg. Maar we positioneren ons niet naast de woon-zorgcentra, die vooral zwaar zorgbehoevende ouderen huisvesten.”
Lees ook: Betaalbare huisvesting als belegging: ‘Rendement en sociaal engagement zijn perfect verzoenbaar’
