Schotland heeft onmiddellijk baat bij onafhankelijkheid

Schotland gaat er economisch op vooruit als het morgen stemt voor onafhankelijkheid. Dat zegt een studie van Crédit Suisse. De bank toont ook aan dat kleinere landen er economisch veel beter voorstaan dan de grote mogendheden. Ook de Vlaamse denktank Vives komt tot die twee vaststellingen.

Een onafhankelijk Schotland zal erop vooruit gaan. Dat staat in een rapport van Crédit Suisse, dat eind augustus verscheen. De staat Schotland zou op de 23ste plaats komen in de Human Development Index van de Verenigde Naties, die het inkomen, onderwijs en de levensverwachting meet in landen. Het huidige Verenigd Koninkrijk staat op de 27ste plaats.

Kleine landen hebben succes

Crédit Suisse publiceerde enkele weken eerder al de studie ‘Het succes van kleine landen’. Een onafhankelijk Schotland past perfect in de trend naar de creatie van steeds kleinere landen (met een bevolking met minder 10 miljoen inwoners), concludeert de bank. Sinds 1945 steeg het aantal leden van de Verenigde Naties van 50 naar 193. Twee derden van de nieuwelingen zijn kleine staten.

‘De ontwikkeling van nieuwe staten in een context van globalisering is een van de belangrijkste geo-economische tendensen van de voorbije dertig jaar’, schrijven Stefano Natella (Crédit Suisse Investment Banking) en Giles Keating (CS Private Banking en Wealth Management). ‘We ontdekten een negatieve correlatie tussen de omvang van een staat en het bbp per inwoner. Dat is zeker het geval voor landen met een hoge welvaart.’

De Leuvense onderzoeker Jakob Vanschoonbeek van de denktank Vives bestudeert ook de correlatie tussen de grootte en het economische succes van kleine landen. In de recente Vives-studie ‘Schotse onafhankelijkheid – Een politiek-economische analyse’ onderzoekt hij of de voordelen van Schotse onafhankelijkheid opwegen tegen het wegvallen van de Britse factor in de economie.

Londen beslist

De onderzoeker stelt vast dat het conservatieve beleid gedicteerd door Londen steeds verder afwijkt van de progressieve ideeën van de Scottish National Party (SNP). ‘Regionale overheden zijn beter in staat om de belangen van de eigen bevolking te behartigen’, zegt hij. ‘Zeker sinds het in 1998 een eigen parlement heeft gekregen, overheerst in Schotland het gevoel dat het politiek genegeerd wordt door conservatief Londen.’

Vanschoonbeek stelt vast dat er de voorbije jaren steeds meer middelen vloeien van Londen naar Schotland. Deze transfers worden echter gecompenseerd door de gemiste olie-inkomsten. ‘Hoewel elke Schot per pond belastinggeld zo’n 30 procent aan overheidsuitgaven terugkrijgt van de Engelse bevolking, verdwijnt dit voordeel wanneer ook de geografisch aan Schotland toebehorende olie-inkomsten aan de Schotse bijdragen worden toegevoegd’, klinkt het. ‘Het uniforme Britse overheidsbeleid heeft Schotland nog nooit zo veel gekost als nu. De relatief hoge welvaartswinst van een Schotse afscheiding, kan zich dus vertalen in een ‘yes’ voor onafhankelijkheid.’

Bij Europa

Het No-kamp zegt echter dat eens de olie-inkomsten opdrogen, Schotland amper op eigen benen kan staan. Ze wijzen er ook op dat een onafhankelijk Schotland moeilijkheden kan ondervinden bij de heronderhandeling van het lidmaatschap van de Europese Unie. Spanje zou de toetreding kunnen bemoeilijken omdat het separatistische oprispingen vreest in zijn Catalaanse achtertuin.

‘Een vals en krachteloos dreigement’, repliceert professor Herman Matthijs, docent overheidsfinanciën aan de VUB, die onlangs naar Edinburg afzakte om de situatie in beide kampen te bestuderen. ‘Schotland behoort ontegensprekelijk tot Europa. Bovendien kan het perfect lid worden van de Europese Vrijhandelsassociatie als het niet lukt bij de EU. Het nabijgelegen IJsland en Noorwegen zijn dat ook. In dat geval staat de onafhankelijkheid niet in de weg van een open economie en vrijhandel.’

Matthijs kan het zich zelfs voorstellen dat Schotland, mocht het verplicht worden zijn munt los te koppelen van het pond, zijn munt koppelt aan de Noorse kroon. ‘Noorwegen is ook een oliefabrikant, waardoor zo’n monetaire unie economisch zelfs zin heeft. Een potentieel gevaar van een onafhankelijk Schotland is wel het sterke gewicht van de banken op de economie, maar dat geldt ook voor Groot-Brittannië zelf.’