Hoe we onze toekomstige welvaart gaan veiligstellen

3.700 miljard dollar. Zoveel hebben we volgens het Wereld Economisch Forum (WEF) elk jaar nodig om te voldoen aan de behoefte aan nieuwe infrastructuur. In tijden van budgettaire krapte worden grote infrastructuurprojecten vaak echter als eerste geschrapt. Gelukkig kan de private sector soelaas bieden.

Er wordt structureel te weinig geld vrijgemaakt voor infrastructuur. Het WEF berekende dat sinds 1990 het globale wegennet met 88 procent is gegroeid, wat indrukwekkend lijkt, maar het vrachtvervoer over de weg is over dezelfde periode gestegen met 218 procent. De vraag naar moderne en duurzame infrastructuur wordt recent gevoed door een aantal wereldwijde megatrends zoals de vergrijzing van de bevolking, urbanisering en klimaatverandering. Het Westen heeft de afgelopen decennia nagelaten om zijn infrastructuur degelijk te onderhouden of te vernieuwen. De meeste Westerse infrastructuur dateert van de naoorlogse periode en is ondertussen hopeloos verouderd. De gemiddelde leeftijd van de 600.000 bruggen in de Verenigde Staten is 42 jaren. De 84.000 dammen hebben gemiddeld al 52 jaren op de teller staan. 1 spoorbrug op 3 in Duitsland heeft zelfs al 100 kaarsjes mogen uitblazen.

Infrastructuur is de ruggengraat van onze economie. Eender welke economische activiteit hangt in een of andere vorm af van infrastructuur. Een ontoereikende infrastructuur, zoals een slechte staat van de wegen, stroomuitval of beperkte watervoorziening hebben een impact op de levenskwaliteit van mensen en de groeimogelijkheden van bedrijven. Publieke investeringen kunnen dienen als een belangrijke katalysator voor economische groei.

Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zorgt een toename van de overheidsinvesteringen met 1 procent van het bbp na 4 jaren voor een stijging van het bbp met 1,5 procent. Meer zelfs, als we investeren in de juiste projecten neutraliseert de toename in de groei zelfs de impact op de schuldgraad. Met andere woorden, investeren in infrastructuur betaald zichzelf terug als het goed gedaan wordt.

Om te voldoen aan de infrastructuurbehoefte zal de overheid onvermijdelijk een beroep moeten doen op de private sector. Zeker in tijden van budgettaire besparingen is de inbreng van private financiering belangrijk om het leven te geven aan grote projecten. Over het afgelopen decennium werd wereldwijd een toenemend aantal infrastructuurprojecten afgeleverd via PPS. Ook onze buurlanden lijken deze boodschap begrepen te hebben. Zo heeft de Duitse federale overheid aangekondigd om voor 7,5 miljard euro aan nieuwe PPS-projecten voor wegeninfrastructuur te gaan aanbesteden. Ook bij onze noorderburen zitten heel wat nieuwe projecten in de pijplijn. De kwaliteit van de infrastructuur in Nederland is bovendien van een uitstekend niveau.

In België lijkt de PPS-markt dit jaar echter volledig stilgevallen. Momenteel zitten er weinig tot geen projecten in de pijplijn waardoor de PPS-activiteit de komende 2 tot 3 jaren zwak zal blijven. Net op een moment dat de vraag naar nieuwe infrastructuur zo hoog is. In een klimaat van ondermaatse groei snakt de economie naar meer overheidsinvesteringen. Volgens Arcadis, een consultancybedrijf actief in projectontwikkeling, is België op dit moment het tiende rijkste infrastructuurland ter wereld.

Bij ongewijzigd beleid zullen we volgens de studie tegen 2025 drie plaatsen dalen in de ranking. Op een moment dat heel wat groei- en ontwikkelingslanden massaal investeren in infrastructuur is stilstaan onvermijdelijk achteruitgaan. Niets doen is geen optie en kost ons zelfs geld in de vorm van verloren uren in de file en stroomonderbrekingen.

Onze economie snakt naar extra investeringen. De overheid zal de private sector moeten omarmen om het leven te geven aan nieuwe infrastructuurprojecten. Het komt er nu op aan de vruchtbare bodem te creëren waarop onze economie weer kan floreren en zo onze welvaart en die van onze kinderen en kleinkinderen veilig te stellen.