Wordt ECB-voorzitter Christine Lagarde de duif van Frankfurt?

Er gingen nogal wat wenkbrauwen omhoog toen bleek dat Christine Lagarde voorzitter van de Europese Centrale Bank wordt. Ze heeft geen economisch diploma en dankt haar nieuwe baan aan de Franse president. Gelukkig heeft de topvrouw van het Internationaal Monetair Fonds wereldklasse.

De grote winnaar van de Europese benoemingscarrousel van vorige week was de Franse president Emmanuel Macron. Hij versierde een glansrol voor Charles Michel als voorzitter van de Europese Raad, en wist de Duitse Ursula von der Leyen naar voren te schuiven als de eerste vrouwelijke voorzitter van de Europese Commissie. De grootste trofee hield hij voor Christine Lagarde. De Française wordt de eerste vrouw aan de top van de Europese Centrale Bank (ECB).

De benoemingen moeten nog de nodige formaliteiten doorlopen, maar met Lagarde is er een extra akkefietje. Zij heeft geen economisch diploma. Ook dat is een primeur voor de ECB. Economische adelbrieven heeft Lagarde wel. Sinds 2011 is ze de alom gewaardeerde baas van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) – ook al als eerste vrouw – en voorheen was ze Franse minister van Financiën. In 2009 riep de Financial Times haar zelfs uit tot de beste minister van Financiën van de eurozone.

In het water

Na haar studie rechten in Parijs en politieke wetenschappen in Aix-en-Provence maakte ze een mooie carrière in de internationale advocatuur. Ze schopte het zelfs tot voorzitter van het directiecomité van Baker & McKenzie, een van de grootste advocatenkantoren ter wereld.

Hoe indrukwekkend ook, het spoort niet met de statuten van de ECB, die letterlijk zeggen dat de voorzitter iemand moet zijn met “een erkende reputatie en beroepservaring op monetair en bancair vlak”. Die heeft Lagarde niet, en volgens critici is dat meer dan muggenzifterij. In deze tijden van lage inflatie en groeivertraging komen er opnieuw beroerde tijden aan voor de ECB. Het vergt al een flinke dosis technisch vernuft en kennis van de financiële markten om zoals Mario Draghi in 2012 met zijn goed gemikte ‘ whatever it takes’-uitspraak het vertrouwen in de euro te herstellen. Zou Lagarde dat ook kunnen, als het er echt om spande?

Haar Amerikaanse tegenhanger, Fed-voorzitter Jerome Powell, trekt zich alvast goed uit de slag, en hij is een jurist. Maar hij heeft zich vijf jaar kunnen warmlopen als bestuurslid van de Fed, terwijl Lagarde meteen in het water moet. Gelukkig beschikt de ECB over bekwame economen die Lagarde zullen bijstaan, zoals de Ier Philip Lane, een voormalige hoogleraar economie die tot voor kort gouverneur van de Ierse centrale bank was.

Budgettaire rem

Of zal Lagarde meer luisteren naar president Macron, zoals sommige critici vrezen? Dan kennen ze haar nog niet goed. De gedisciplineerde en breedgeschouderde Lagarde – die ooit brons haalde in het Franse kampioenschap synchroonzwemmen – werd vorig jaar door Forbes uitgeroepen tot de op twee na machtigste vrouw ter wereld. Wie zoals Lagarde met gemak mondiale machtscenakels zoals de G20 en het Forum van Davos frequenteert, kan ook wel om met een Franse president. Overigens denkt Lagarde meer Angelsaksich dan Frans, dankzij haar decennialange carrière bij het Amerikaanse Baker & McKenzie. Ze spreekt ook perfect Engels, destijds aangemoedigd door haar anglofiele ouders tijdens haar jeugd in Le Havre.

Wat nog niet betekent dat ze een on-Franse monetaire politiek zal voeren. “Te hard op de budgettaire rem staan zal het economische herstel pijn doen”, schreef de IMF-topvrouw in een column in de Financial Times in 2011, in volle eurocrisis. Later was ze een vurig pleitbezorgster voor een schuldverlichting voor Griekenland, dat volgens het IMF te hard leed onder de opgelegde besparingen. Het is een taal die ze graag horen in Parijs.

Belastingen betalen

Als Lagarde een monetaire duif wordt, zal ze werk hebben met de haviken in de ECB, en dan vooral met Jens Weidmann, de voorzitter van de Duitse Bundesbank. Hij ziet het ECB-voorzitterschap aan zijn neus voorbij gaan, en dat zal hem niet milder stemmen. Lagarde zal haar diplomatieke talent goed kunnen gebruiken in Frankfurt, ook voor de buitenwereld. Uitschuivers zoals in 2012, toen ze zei dat de veelgeplaagde Grieken “hun belastingen maar moesten betalen”, kan ze zich niet meer veroorloven.

Lagarde zal vooral de politici wakker moeten schudden, die in slaap zijn gewiegd door het soepele ECB-beleid. Zij moeten eindelijk eens hun deel doen om Europa uit de economische lethargie te halen. Want dat is de grootste hindernis voor Lagarde: we verwachten gewoon te veel van haar.