‘We moeten niet allemaal elektrisch rijden. We moeten de mobiliteit herdenken.’

Britt Buseyne gooide de afgelopen twee jaar hoge ogen met haar businesspodcast Sustainababbels, waarin ze vooral jonge, duurzame ondernemers voor de microfoon haalde.

Dankzij haar samenwerking met Trends kan Britt Buseyne in haar vrije tijd nu aan houtbewerking doen. “Ik zorg ervoor dat ik niet meer geld verdien dan dat ik tijd verdien”, zegt Buseyne. “En dat ik het allemaal maatschappelijk relevant vind.”

Bij het softwarebedrijf Officient, waar ze tot voor kort werkte, kon ze deeltijds werken, zodat ze zich in haar vrije tijd op haar ondernemerspodcast Sustainababbels kon storten. Ondertussen is ze gestopt bij Officient, verdient ze geld met podcasts maken en komt er tijd vrij voor nieuwe interesses – houtbewerking dus. “Officient heeft me daar volop in gesteund. Mijn doel is nooit geweest geld te verdienen met de podcast, mijn prioriteit is tijd vrijmaken. Je kunt het meeste voldoening halen uit je leven, als je je laat leiden door je talenten en wat er echt aan je trekt. Voor mij is dat dingen onderzoeken, mijn creativiteit en nieuwsgierigheid loslaten op wat mij echt interesseert. Ik denk dat het ook de meest waardevolle output is die ik kan brengen.” Die output bleef op de sociale media niet onopgemerkt. Met haar podcasts en nu ook met haar column wil ze kritisch de dialoog over duurzaamheid stimuleren.

U streeft naar dialoog, maar is het debat over duurzaamheid niet gepolariseerd? Denk aan discussies over kernenergie versus hernieuwbaar, of plantaardige voeding versus vlees eten.

BRITT BUSEYNE. “Ja, er is veel polarisatie over veel thema’s. Ik denk dat de media daar een grote rol in spelen. Als artikelen verschijnen over deeleconomie of klimaatneutraliteit, worden die heel vaak vastgepind op een materieel, tastbaar aspect. Dat geeft de lezer een aangrijpingspunt. Uit marketingoogpunt begrijp ik dat, maar die informatie leidt de mensen weg van de systemische discussie. Duurzaamheid is een complex probleem en complexiteit leent zich altijd tot meer polarisatie. Het is comfortabeler om dan aan het ene eind van het spectrum te gaan staan dan ergens in het midden. Laat staan om te zeggen ‘ik heb me bedacht’. Dat zie ik heel weinig mensen doen.”

Hoe wordt die systemische discussie verhuld?

BUSEYNE. “Twee jaar geleden verscheen in De Morgen een stuk over autodeelsystemen. Die bieden een oplossing voor de mobiliteitsknoop, wat een systemisch probleem is. De kop van dat stuk was iets als ‘de milieuwinst valt eigenlijk tegen’. Dat is voor een stukje waar, maar ik vond dat artikel heel teleurstellend. Het maakte geen onderscheid tussen de verschillen tussen de autodeelsystemen, en meldde al helemaal niet dat het delen van een wagen een alternatief is voor een wagen bezitten. Het is een oplossing voor zowel het mobiliteitsprobleem als het tekort aan ruimte in dichtbevolkte gebieden.”

Waar gaat uw eerste column over?

BUSEYNE. “Ik heb al heel lang belangstelling voor CO2-neutraliteit en elektrische wagens. Met de heisa over de lithiumontginning in Servië (lithium is nodig voor batterijen, maar de ontginning kan milieuvervuiling veroorzaken, nvdr) komt die discussie wel heel dichtbij. Het begint me meer en meer op te vallen dat de berichtgeving gaat over klimaat en CO2 in het bijzonder. Andere zaken, die minstens even prioritair zijn, worden naar onderaan de agenda geschoven. Op de klimaattop in Glasgow was een van de weinige concrete doelstellingen eentje rond elektrisch rijden. Dat is een materiële oplossing voor een systemisch probleem. We moeten niet allemaal met een elektrische wagen gaan rijden, nee, we moeten onze mobiliteit herdenken.”

Voor de grote bedrijven betekent duurzaamheid soms spitsroeden lopen. Lidl boekte veel vooruitgang in duurzaamheid, maar krijgt veel kritiek om zijn ‘zaam’-campagne. Wat was er aan de hand?

BUSEYNE. “Influencers kregen ongevraagd pakketten met de zoveelste totebag en T-shirt van biokatoen. Influencers die bezig waren met hun eetpatroon, kregen zuivel of vis, wat toch een beetje maf was. Het is natuurlijk een heel mooie woordspeling, ‘duurzaam’ en daar dan ‘zaam’ van maken omdat duurzaam niet duurder hoeft te zijn. Ik weet dat Lidl probeert iets te doen aan de perceptie dat duurzaamheid alleen voor een selecte groep weggelegd is. Dat snap ik, maar eigenlijk versterkt het de link tussen prijs en duurzaamheid door daar in zijn campagne op te focussen en ‘duur’ met ‘duurzaamheid’ te verbinden. Het budget voor voeding in huishoudens is de jongste decennia gekelderd. Voeding is nog nooit zo goedkoop geweest, en de systemische repercussies daarvan zijn gigantisch. Ik vind het heel dubbel duurzame impact te willen hebben, maar tegelijk de link tussen prijs en kwaliteit te versterken. Dat klopt niet helemaal.”

Welk advies geeft u aan bedrijven om te beginnen met duurzaamheid zonder te vervallen in greenwashing?

BUSEYNE. “Toen ik de eindwerken van studenten zag in een vak rond duurzaamheid op Arteveldehogeschool, viel me op dat velen greenwashing omschreven als bedrijven die iets doen maar nog niet alles doen. Denk aan een festival dat herbruikbare bekers gebruikt, maar wel zijn artiesten met het vliegtuig laat komen. Dat is geen greenwashing, dat zijn kleine stapjes in de juiste richting. Als we alles wat niet perfect duurzaam en circulair is, bestempelen als greenwashing, dan is niets goed en dan zullen we zeker niemand motiveren. Greenwashing is voor mij een marketingfenomeen, als er bewust meer aandacht wordt besteed aan wat duurzaam is dan aan de rest. En vooral als bepaalde aspecten bewust uit de dialoog worden gehouden. Er wordt vaak gezegd dat H&M met zijn Conscious-collectie aan greenwashing doet. Voor mij hoeft dat niet zo te zijn. Dat H&M een collectie, al is het een kleine, uitbrengt die duurzaam is en mensen doet nadenken over de consumptiesnelheid van kleren is oké. Wat mij wel stoort, is dat H&M op geen enkel moment spreekt over het businessmodel. Want dat is het probleem in de mode-industrie. Er wordt te snel geconsumeerd, alles wordt bij wijze van spreken door de strot van de consument geramd. Ik vind het goed dat H&M geld pompt in de marketing Conscious, maar het mag niet ten koste van de andere aspecten gaan.”

Welk duurzaam zakenmodel maakte het meeste indruk op u bij het maken van de podcast?

BUSEYNE. “De wooncoöperatie wooncoop vind ik heel interessant, omdat ze een systemisch probleem aanpakt in plaats van louter een nieuw product naar voren te schuiven. Door wonen coöperatief te organiseren, kunnen die mensen de prijs van wonen stabiel en toegankelijk houden. Tegelijk is het model aantrekkelijk voor de mensen die investeren in de coöperatie. ‘Als je huurt, verlies je geld’, is het gangbare mantra. Dit is anders: je koopt aandelen bij wooncoop en in ruil voor die aandelen krijg je een korting op je woonprijs, maar je verliest geen geld. Wonen wordt gedemocratiseerd, wat bij heel veel ‘duurzame’ bouwbedrijven niet zo is.”

Beluister hieronder de Trends Podcast met Britt Buseyne