‘Vrij en streng tegelijk. Is dat het nieuwe coronabeleid?’

‘Elke leidinggevende weet dat er een belletje moet gaan rinkelen als de hele organisatie maar één marsrichting meer kent.’ Dat zegt Trends-hoofdredacteur Wim Verhoeven.

Eerder deze week viel een droevig bericht in mijn mailbox. Een gepensioneerd personeelslid van ons bedrijf is overleden aan de gevolgen van corona. Vijfenzeventig jaar oud, twee keer gevaccineerd. Met de mondmaskerplicht zijn ook de onheilsberichten terug van weggeweest. De huidige cijfers zijn niet te vergelijken met die van de vorige coronagolven, maar we zijn er inderdaad nog niet vanaf. Ons land heeft sinds dit voorjaar volledig de kaart van de vaccinatie getrokken. We doen dat – zeker in Vlaanderen – met heel veel succes. We kunnen niet genoeg herhalen dat we nog altijd in de diepste ellende zouden zitten, mochten we geen vaccins hebben, mochten ze niet doeltreffend zijn en mochten we ze niet zo massaal omarmd hebben. En toch…

Er ontstaan deukjes in het pantser. De vierde golf stelt ons teleur. Dat leidt tot grimmige reacties en een zekere hardnekkigheid. Zo neemt de druk op de niet-gevaccineerden stelselmatig toe. Denk aan de oproep van de beroepsvereniging Agoria om de privacy van werknemers op te geven, niet-gevaccineerde collega’s naar huis te mogen sturen en hen te bestraffen via hun loon. In de Verenigde Staten is dat trouwens al wettelijk geregeld. Denk aan het UZ Gent dat geen bedden op intensive care meer reserveert, omdat ‘het niet langer verkoopbaar is’. Denk ook aan de sluimerende discussie over het vaccineren van min-twaalfjarigen. Kinderen hebben nauwelijks baat bij vaccinatie. Of we hen dan toch moeten prikken, ten bate van de volwassenen en de economie, is een grondig debat waard. Wees maar zeker dat veel ouders het debat thuis zullen voeren, mocht het er inderdaad van komen. Denk ten slotte aan de ergerlijke discussie over het Covid Safe Ticket. Voor sommigen is dat een vrijgeleide om alle gezond verstand te verliezen. Hebt u ook al zo’n avond meegemaakt waar iedereen eerst zijn QR-code toont, om vervolgens de hele tijd in elkaars gezicht te staan blazen? Anderzijds begrijp ik niet dat er zoveel misbaar wordt gemaakt over de vraag om het ticket systematisch in te zetten. Het kan helpen om de vaccinatiegraad te verbeteren én de verspreiding van het virus in te dijken.

Maar als de zenuwen zo strak gespannen staan, moeten we de intellectuele eerlijkheid hebben om over de kern van de zaak na te denken. Is 100 procent voor vaccinatie gaan de enige werkbare strategie? Nu en op de lange termijn, als we inderdaad met het virus moeten leren te leven? Is mensen op het randje af – en soms zelfs letterlijk – verplichten, de enige juiste weg? Daarom leest u in Trends van deze week een gesprek met de gezondheidsonderzoeker Sam Brokken en de jurist Paul de Hert (VUB). Antivaxers zijn zij niet, koele minnaars van het Belgische coronabeleid zeker wel. Als er een goed moment is om ons te laten challengen, dan is het nu. Een uitdagend gesprek en een stevige intellectuele discussie bent u nu eenmaal van Trends gewend. Logisch: elke leidinggevende weet dat er een belletje moet gaan rinkelen als de hele organisatie maar één marsrichting meer kent.

Er zijn andere modellen dan het onze. Denk aan Duitsland, met zijn vaccinatiegraad van goed 60 procent. Het land koppelt dat zwakkere cijfer aan een ernstig testbeleid en een verplicht covidsafe-bewijs. Tot nader order zijn de gezondheidszorg en de economie er niet omgevallen. Onlangs genoot ik van een weekje vakantie in het destijds zwaar getroffen Noord-Italië. Daar lachen ze er niet mee. Niet-gevaccineerden waren er van harte welkom, maar de hoteleigenaar eiste elke 72 uur een coronatest. Zo niet: geen bed en geen eten. Als hij drie keer betrapt werd op het niet-naleven van de coronaregels in zijn hotel, kon hij zijn tent sluiten. Het is een combinatie van keuzevrijheid én een streng maar ook gecontroleerd handhavingsbeleid. Dat kan dus. Denk erover na.