Luc Sels (rector KU Leuven): ‘Wij voelen de achteruitgang van de geletterdheid en gecijferdheid van onze jeugd’

Luc Sels, de rector van de KU Leuven, is ‘diep bezorgd’ over het gezakte kennisniveau van de leerlingen in ons middelbaar onderwijs. Die achteruitgang vertaalt zich in toegenomen uitval bij de studenten aan de universiteit, zo zegt Sels dit weekend in Trends Talk, de talkshow op Kanaal Z.

“Sinds mijn tijd als student aan de universiteit is het niveau van het academisch onderwijs alleen maar toegenomen. Het volume van de leerstof en de complexiteit van de inhoud zijn gestegen met de vooruitgang van de wetenschap,” zo zegt Luc Sels, rector van de KU Leuven, in Trends Talk dit weekend op Kanaal Z. Vraag is hoelang de professoren het niveau van hun cursussen zullen kunnen behouden nu de leerlingen in ons middelbaar onderwijs alsmaar slechter scoren op internationale vergelijkende testen.

“Dat probleem maakt mij diep bezorgd. Wij voelen de achteruitgang van de geletterdheid en gecijferdheid van onze jeugd. Dat vertaalt zich onder andere in een toegenomen uitval bij de studenten.”

De universiteit doet bijzonder veel inspanningen om leerlingen via ijkingsproeven en voortrajecten in het middelbaar onderwijs nog beter voor te bereiden op de universiteit, aldus Sels. “Maar wij kunnen het niet alleen,” zegt Sels. “We hebben daarvoor het leerplichtonderwijs nodig, en ook de gezinnen, want zij hebben eveneens verantwoordelijkheid.”

Niet alleen vallen meer studenten uit, ze hebben ook meer tijd nodig om hun studie te voltooien. De KU Leuven probeert het tij te keren, onder andere via slimme systemen van studiebegeleiding. “Het is onze verdomde plicht om de studievoortgang te optimaliseren. We willen terug naar een normale duur van een bacheloropleiding, zonder evenwel onze standaarden te verlagen,” aldus Sels.

Knelpuntvacatures

De studieduurverlenging is ook een gevolg van de verbreding van de studenteninstroom, volgens Sels. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Angelsaksische landen staat in ons land de universiteit open voor iedereen die zich voldoende getalenteerd acht. Hoe groter de studenteninstroom, hoe groter ook de overheidstoelage voor de universiteit. Maar dat wil niet zeggen dat de universiteit mikt op de studenteninstroom als een manier om zich te financieren. “Wij rekenen ons niet rijk bij grotere studentenaantallen. Want de extra middelen gebruiken we voor die bijkomende studenten,” zegt Sels.

Bij de 25 tot 29-jarigen zijn er vandaag 1 op 5 universitair afgestudeerden. Gevaar voor massificatie en dus degradatie van het masterdiploma zit er niet in, volgens Sels. “Mijn zorg is eerder omgekeerd: de helft van onze jongeren haalt geen diploma hoger onderwijs.” Sels wijst er ook op dat de arbeidsmarkt behoefte heeft aan universitairen. Dat tonen de knelpuntvacatures aan.

Samenleving

Een afgestudeerde die doctoreert, vindt daarom geen job aan de universiteit. Het aantal academische mandaten is beperkt, waardoor het ook moeilijker wordt om binnen de universiteit op te klimmen tot het hoogste schavotje van hoogleraar. Het gebrek aan vooruitzichten ontmoedigt het academisch personeel, zeggen critici. Sels beaamt dat slechts 9 procent van de gedoctoreerden terecht kan in het academisch milieu. “Dat is niet veel, maar ik heb daar helemaal geen moeite mee. Wij zijn er niet voor onszelf. Wij zijn er voor de economie en de vele andere segmenten van de maatschappij. Wij moeten ervoor zorgen dat onze goeie talenten doorstromen naar de samenleving.”

Het kleine Vlaanderen telt vijf universiteiten, en dat vindt Sels niet te veel. “Er zijn regio’s in Europa die meer universiteiten hebben voor een gelijkaardig bevolkingsaantal. We moeten wel opletten met dure opleidingen. Geneeskunde en ingenieurswetenschappen concentreer je beter aan een beperkt aantal instellingen, zowel het onderwijs als het onderzoek in die studierichtingen. We moeten zorgvuldig omgaan met de kosten. Je hoeft niet alle opleidingen overal aan te bieden, ook al heb je vijf universiteiten.”