‘Geef de vakbonden rechtspersoonlijkheid’

Nu blijkt dat er onder de amokmakers bij de nationale betoging van 6 november wel degelijk vakbondsleden waren, rijst opnieuw de vraag of het niet dringend tijd wordt dat vakbonden rechtspersoonlijkheid krijgen. Het antwoord is klaar en duidelijk: ja.

Nu kunnen de bonden bij conflicten waar geweld wordt gebruikt de handen in onschuld wassen. Aangezien ze geen rechtspersoonlijkheid hebben, worden nu individuele vakbondsleden aansprakelijk worden gesteld.

Dat is een hypocriete situatie. Sociale conflicten met geweld _ en daar valt bijvoorbeeld ook het gijzelen van de directie door vakbondsleden bij _ worden door vakbonden in gang gezet, maar bij problemen ontlopen die hun verantwoordelijkheid. Dat maandag niet anders zijn bij de eerste van drie provinciale stakingsmaandagen in de aanloop naar de nationale staking van 15 december.

Antwerpen is een van de drie provincies waar gestaakt wordt en zo goed als zeker gaat de haven plat. Maar wat met de vele kleine industriezones in de provincie? De kans is groot dat er niet alleen stakingsposten staan aan bedrijven, maar dat volledige bedrijfsterreinen worden afgesloten. Werknemers van bedrijven waar niet gestaakt wordt, geraken dan niet op het werk. In het verleden hebben werkgevers meer dan eens een eenzijdig verzoekschrift ingediend bij de rechtbank van eerste aanleg om stakingspiketten aan industriezones ongedaan te maken. In een aantal gevallen is een deurwaarder zich komen aandienen met een dwangbevel om het industrieterrein toegankelijk te maken voor werknemers en leveranciers.

In zulke situaties hebben de vakbonden vaak een hypocriete houding aangenomen. Ze zetten de stakingsposten op, maar zodra een deurwaarder met een dwangbevel komt van bijvoorbeeld 5000 euro per uur en per persoon dat de industriezone niet wordt vrijgemaakt, geven ze niet thuis. Dan riskeren hun leden op te draaien voor de kosten als ze op de eis van de deurwaarder niet ingaan. Een vakbond met rechtspersoonlijkheid zou die zelf moeten betalen. En dat is niet meer normaal. Potje breken, potje betalen.

Maar de bonden blijven zich verzetten tegen rechtspersoonlijkheid. Hun argument is dat de werkgevers in dat geval te weten kunnen komen hoeveel stakingsgeld ze in kas hebben. En hoelang ze dus een staking kunnen volhouden. Dat is een drogreden. Stakingsacties worden niet meer ‘tot de finish gevoerd’ zoals een halve eeuw geleden. Stakingen dienen nu vooral om druk te zetten en aan de werkgevers of de overheid een signaal te geven dat er rekening moeten worden gehouden met de grieven van de vakbonden. Vakbonden met rechtspersoonlijkheid kunnen in zo’n constellatie perfect blijven functioneren.