‘Denk de volgende dagen toch maar eens aan Pepinster’

‘U weet hoe dat gaat met investeringen in preventie. Als het geld op de juiste manier is besteed, merk je er achteraf maar weinig van. Niet investeren, valt des te meer op.’ Dat zegt Trends-hoofdredacteur Wim Verhoeven.

Op 14 juli zal het exact een jaar geleden zijn dat we wakker werden met de ongeziene overstromingsramp in Wallonië. Ondertussen hebben we zoveel andere katten te geselen dat de onwaarschijnlijke beelden van het kolkende water, de veertig dodelijke slachtoffers en de kilometerslange ravage al ver in ons geheugen lijken te liggen. De komende dagen zal dat veranderen. Alle media zullen terugkeren naar de plekken des onheils. Op de verjaardag zullen slachtoffers en hulpverleners herdacht of in de bloemetjes gezet worden. En Waals minister-president Elio Di Rupo zal andermaal om federale solidariteit vragen voor het extra grote gat in zijn al wankele financiën.

Trends vult de herdenking anders in. Goed een half jaar geleden zijn we al eens naar de vallei van de Vesder teruggekeerd. We zagen ontstellend veel mensen die nog altijd in een half vernield huis woonden, vaak met amper of geen nutsvoorzieningen en een publieke douchecabine op straat. Toen waren ook de verzekeraars volop leergeld aan het betalen voor iets dat ze nog nooit hadden meegemaakt. De ramp is vandaag nog altijd goed zichtbaar. In sommige wijken zijn de bewoners nooit meer teruggekeerd. Maar de overgrote meerderheid van de mensen heeft ondertussen wel een schadevergoeding gekregen. Winkels zijn weer open en veel hulptentjes zijn verdwenen. Daarom vragen wij ons nu vooral af wat we uit de ramp van 14 juli 2021 hebben geleerd.

Zowat alle specialisten en overheden beseffen dat Vlaanderen een jaar geleden de dans grotendeels ontsprongen is, maar dat dit enkel een kwestie van geluk was. De regelmaat van lokale overstromingen leert ons dat, als bij ons zo’n waterbom zich voordoet zoals destijds in Wallonië, de ramp net zo goed nauwelijks te overzien zou zijn. Tot een half miljoen woningen zijn bedreigd. De schade zou tot 8 miljard kunnen oplopen. Het dubbele van Wallonië. We weten wat we moeten doen. Massaal investeren in extra wachtbekkens en overstromingsgebieden, stoppen met bouwen in kwetsbare zones, samenwerken met bedrijven die overstromingen voorspellen en de hulpdiensten beter leren samen te werken zodat we tijd winnen mocht het noodlot toeslaan. De verzekeraars zijn vragende partij voor een nieuw wettelijk kader voor natuurrampen. Alleen kost dat allemaal handenvol geld en u kent het eindeloze prioriteitenlijstje van onze overheden. Een uitstekend waterbeheer zou ongetwijfeld nuttig besteed zijn en straks veel economische schade en menselijk leed kunnen vermijden, maar u weet hoe dat gaat met investeringen in preventie. Als het geld op de juiste manier is besteed, merk je er achteraf maar weinig van. Niet investeren, valt des te meer op. Als de mensen hulpeloos op hun dak zitten.

Regeren is vooruitzien, zeggen we dan. En we zeggen er in één adem bij dat we daar in België niet zo goed in zijn. De kans is inderdaad groot dat de huidige crisissfeer een goed waterbeheer naar de achtergrond zal duwen. Er zijn nu eenmaal andere noden, waarbij burgers meteen tastbare resultaten zien als onze overheden er middelen voor uittrekken. Tegelijkertijd zijn we niet alleen met ons talent voor kortzichtig handelen. Frankrijk voert vandaag elektriciteit in omdat zijn befaamde kerncentralepark grotendeels plat ligt. Duitsland legde te veel eieren in de Russische mand, zit voor het eerst in decennia met een handelstekort en hoopt vooral de winter te overleven. Nederland – land van malse weiden, melk en koeien – kampt met revolutionaire boeren omdat de regering plots vier versnellingen hoger schakelt om het stikstofprobleem op te lossen dat er al jaren zat aan te komen. Iedereen heeft het moeilijk om voor de langere termijn de juiste keuzes te maken. Misschien helpen de beelden van Limbourg, Pepinster en Trooz die we de komende dagen te zien krijgen.