De balans: Vivaldi zoekt een nieuwe comfortzone

Nu de coronapandemie in versneld tempo afzwakt, is het weer business as usual voor de federale regering. Daarmee borrelen de ideologische tegenstellingen ook sneller op. De Vivaldi-coalitie zoekt naar een nieuwe comfortzone. Ze tilt grote hervormingen deze legislatuur, zoals de vergroening van het wagenpark. En als iets verkeerd loopt, zoals de werking van Defensie, is dat enkel en alleen de schuld van de vorige beleidsploeg.

“Gaat de regering-De Croo ook nog maatregelen nemen die tijdens deze legislatuur (tot 2024) in werking treden zodat ze er kunnen op afgerekend worden? Of is alles voor de opvolgers? Symboolpolitiek.” Dat tweette milieu-expert Kurt Deketelaere begin deze week toen bekend raakte dat het kernkabinet een akkoord had bereikt over de vergroening van het bedrijfswagenpark. Vanaf 2026 zullen nieuwe bedrijfswagens enkel nog aftrekbaar zijn als ze emissievrij zijn. Maar die aftrekbaarheid wordt geleidelijk verminderd.

Experts zijn het erover eens dat men zo’n hervorming niet snelsnel kan doorduwen, maar de indruk overheerst dat de federale regering zich een groen imago wil aanmeten zonder veel impact te hebben, om transporteconoom Stef Proost te parafraseren.

In de deal zitten heel wat interessante elementen, maar het is een aloud Belgisch compromis waarbij de tegenstanders van de bedrijfswagen (socialisten en groenen) en de voorstanders (liberalen) elkaar via het werk van de studaxen van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) halverwege gevonden hebben. De moeilijkste vragen en uitdagingen zijn voor de volgende regering.

Fiscaal expert Michel Maus vroeg zich terecht af: “Geen enkele politicus – van de meerderheid en van de oppositie – kan een antwoord geven op de vraag hoe het accijnsverlies bij de elektrificatie van het wagenpark moet worden gecompenseerd. Het behoud van de fiscale voordelen voor elektrische voertuigen is een illusie en het verlies aan accijnzen op brandstof moet worden gecompenseerd. Deze boemerang is voor de volgende regering.”

De regering-De Croo is op die manier een nieuwe comfortzone aan het zoeken: de moeilijke knopen doorhakken is voor later, veel later. Zoals verwacht komen de ideologische tegenstellingen in het bonte Vivaldi-gezelschap sneller naar boven nu de coronapandemie eindelijk onder controle is. De spanningen rond de loonnorm waren nog maar een begin. Het doet vermoeden dat belangrijke hervormingen van arbeidsmarkt en de pensioenen deze legislatuur een mager beestje zouden worden.

Ook de vorige federale regering had daar een handje van weg. De taxshift werd tijdens de legislatuur van de Zweedse coalitie uitgerold met aan het einde de verlaging van de personenbelasting. Maar een gevoelig dossier zoals de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd werd op de lange baan geschoven: 66 jaar in 2025 en 67 jaar in 2030.

Plots is iedereen fan van meer geld voor Defensie

Over de vorige regering gesproken: die is ook een gemakkelijk en comfortabel doelwit geworden voor de huidige beleidsploeg. Naar aanleiding van de zaak-Jürgen Conings kwam vooral minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) onder vuur. Hoe is het mogelijk dat iemand die op de terreurlijst staat zomaar wapens kan meenemen naar huis? Blijkbaar werkte de bewakingscamera in de kazerne van Peutie niet. De zoveelste flater van Defensie na de recente heidebrand in het Antwerpse die niet snel genoeg kon worden geblust door de afwezigheid van het nodige blusmateriaal en geschoold personeel. De schuld van de besparingen van vorige regeringen en vooral van de regering-Michel zonder socialisten, is te horen bij de PS-minister. Dat is vreemd, want het was net de Zweedse coalitie die opnieuw werk maakte van militaire investeringen. Het malgoverno in het leger is vooral het werk van de passage van André Flahaut tussen 1999 en 2007.

Er werd niet op alles bespaard bij Defensie. Er werden hilarische kemels geschoten zoals de aankoop van verkeerde munitie. In 2020 raakte bekend dat achttien pantservoertuigen van het Belgisch leger na aankoop niet in staat waren om antitankmunitie af te vuren. Ze zijn destijds besteld met een kanon dat niet geschikt was voor het Belgische leger. Flahaut kocht ook operette-uniformen aan die nooit gebruikt werden. Dat de PS nu plots fan is van meer en verstandige militaire investeringen, klinkt totaal ongeloofwaardig.