Coronavirus: drie redenen waarom de impact mogelijk wordt onderschat

Ondanks de strakke opvolging van allerhande gezondheidsinstanties zijn er nog belangrijke onzekerheden over het coronavirus. Daardoor worden de verdere verspreiding en de toekomstige economische impact mogelijk onderschat.

1. Hogere besmettelijkheid

Covid-19, de wetenschappelijke naam van het coronavirus, is moeilijk te beheersen, omdat het zich sneller verspreidt dan eerst gedacht. Het reproductiegetal, ook wel R0 genoemd, geeft aan hoe snel een virus zich verspreidt. Eind januari schatte de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de R0 voor corona tussen 1,4 en 2,5. Dat wil zeggen dat iedere persoon die besmet is met corona op zijn beurt 1,4 tot 2,5 personen besmet.

Onlangs zijn er verschillende studies uitgekomen die de reproductie van covid-19 hoger ramen dan de WHO. Zo schatte een studie van de Chinese Academy of Sciences de R0 op 4. Een studie van het Imperial College London kwam uit op een reproductiegetal tussen 2,1 en 3,5. Het Duitse Heidelberg Institute of Public Health nam veertien onderzoeken naar de besmettelijkheid van covid-19 onder de loep. Gemiddeld komt daar een R0 van 3,28 uit. De laagste schatting is 1,4 en de hoogste 6,5.

Dat er zulke grote verschillen tussen die schattingen zijn, komt omdat het virus nieuw is en er nog niet genoeg data beschikbaar over zijn om een grondige analyse mee te doen. De analysemethodes leiden ook tot uiteenlopende resultaten.

2. Besmettelijk zonder symptomen

Er zijn ook gevallen bekend van mensen die met corona zijn besmet, zonder dat ze symptomen vertoonden. Zo kwamen Chinese onderzoekers vorige week met het geval van een twintigjarige vrouw op de proppen die vijf anderen met het virus opzadelde zonder dat ze zelf ziek was geworden of symptomen vertoonde. De WHO rapporteerde vorige week dat van de 1200 coronagevallen buiten China 30 geen symptomen vertoonden.

Verder is er veel onduidelijkheid over de incubatieperiode, de tijd tussen wanneer iemand het virus oploopt en wanneer hij het kan overdragen. De schattingen lopen uiteen van nul tot 24 dagen, hoewel de meeste niet boven de 14 dagen gaan. Dat komt overeen met de quarantaineperiode die de meeste landen hanteren voor mensen die een risico vormen. Dat de besmettelijkheid niet noodzakelijk gepaard gaat met symptomen, maakt het extra moeilijk om het virus in te dammen.

3. Onvoldoende testcapaciteit

Een derde knelpunt zijn de beschikbare methodes om mensen te testen op het virus. Omdat het relatief onbekend is, is het voor laboratoria, universiteiten en farmabedrijven alle hens aan dek om methodes te ontwikkelen om het te detecteren. Maar ook daar is er een risico dat coronabesmettingen door de mazen van het net glippen, omdat er te weinig testkits zijn en niet alle testen waterdicht zijn. Zo zijn er in China verschillende berichten geweest over een tekort aan testen. In de Verenigde Staten heeft het Centre for Control Desease (CDC) testkits naar verschillende staten verspreid, maar die bleken niet allemaal te werken. De Amerikaanse staat Hawaii moet naar verluidt nog tot half maart wachten vooraleer het testkits van het CDC kan krijgen. Het wetenschapsblad Nature zette alle twaalf beschikbare covid-19-tests op een rij.

Tot gisteren heeft het CDC in de Verenigde Staten 426 mensen getest, van wie er 14 positief zijn bevonden. Volgens het European Centre for Disease Prevention and Control warenin Europa tot vanmorgen 276 coronagevallen gedetecteerd, waarvan 229 in Italië. Het ECDC zegt niet hoeveel mensen in Europa al getest zijn. De WHO geeft dagelijks rapporten uit met de actuele stand van zaken. Gisteren stond het aantal besmettingen wereldwijd op 79.331.

Als het aantal besmettingen hoger uitdraait dan de huidige verwachtingen, dreigt de economische impact groter te zijn dan tot nu gedacht. De economische vooruitzichten die sinds eind vorig jaar voorzichtig positief waren bijgesteld, worden teruggeschroefd. Vorige week schatte de grootbank BNP Paribas dat de corona-uitbraak zo’n 0,4 procent van de wereldwijde economische groei zou afpitsen. Voor China raamt ze dat effect op 1,2 procent.