Belgische economie houdt stand, maar kan beter

De economische voorspellingen van de Nationale Bank voor ons land zijn positief. Het bruto binnenlands product (bbp) zal aandikken, de koopkracht stijgt en er komen banen bij. De uitdagingen zijn de productiviteitsgroei en het begrotingstekort.

Gisteren waren in Europa alle ogen gericht op de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), Mario Draghi, die het Europese monetaire beleid voor de komende periode uit de doeken deed. Vandaag was het in België de beurt aan Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank van België (NBB), om de economische vooruitzichten van ons land voor de komende drie jaar toe te lichten. Net voor zijn presentatie spijkerde hij met zijn woordvoerder nog zijn Frans-Nederlandse woordenschat bij. “Weerbaar is résilient, wendbaar is flexible“, klonk het al mompelend.

Bescheiden groei

Die twee woorden vatten de vooruitzichten voor de Belgische economie goed samen. De Belgische economie is weerbaar gebleken. In 2018 hield ze beter stand en kreeg ze een minder harde knauw dan de rest van het eurogebied. “Onze economie kan tegen een externe schok dankzij haar rigiditeit. Dat is goed voor de korte termijn”, stelt de gouverneur.

De keerzijde is dat ze minder wendbaar is, waardoor ze de komende jaren minder snel zal groeien dan in de rest van de Europese Unie. De NBB verwacht voor ons land een gemiddelde bbp-groei van 1,2 procent in de komende drie jaar. Voor de Europese Unie ligt die op 1,4 procent volgende jaar en 1,6 procent in 2021. Wel een pluspunt is dat NBB die groeiverwachting voor België niet naar beneden bijstelt in tegenstelling tot onze buurlanden. “Als we sneller willen groeien, zijn structurele hervormingen nodig”, zegt Wunsch. Hij plaatst daar meteen de kanttekening bij dat die op een evenwichtige manier moeten worden doorgevoerd, zonder het sociaal model van België in gevaar te brengen, klinkt het.

De NBB-gouverneur serveert echter de nodige korrels zout bij die economische voorspellingen. De internationale handelsstrubbelingen leiden tot heel wat onzekerheid. De tariefmaatregelen van Trump zullen een impact hebben op het internationaal economisch klimaat en de grote vraag is wat nog komen zal.

Meer koopkracht en consumptie

Desalniettemin ziet het economische plaatje er voor België goed uit. De verwachting is dat vanaf volgend jaar de consumptie van huishoudens zal aantrekken en de groei zal stutten. Ook de koopkracht zal de komende drie jaar stijgen. Tegen 2021 zal die 3,5 procent hoger zijn dan nu. Die groei in consumptie en koopkracht viel in ons land de afgelopen jaren lager uit dan in de buurlanden. Dat wordt nu ingehaald.

Die koopkrachtstijging zal eveneens gepaard gaan met meer banen, maar in een lager tempo dan de afgelopen jaren. De verwachting is dat er tegen 2021 netto 120.000 banen bij komen. Die banengroei zal vooral dit jaar nog sterk zijn. De twee volgende jaren zal die afvlakken en de bbp-groei minder ondersteunen dan in de afgelopen periode. Dat ligt in lijn met de historisch lage werkloosheid.

Productiviteit en begroting zijn de uitdaging

Daarmee is de grote uitdaging voor de volgende regeringen de economische productiviteit voldoende op te krikken om daarmee de bbp-groei aan te houden. “Als we botsen op een krapte van de arbeidsmarkt, moet de productiviteit omhoog, anders zal de groei stoppen”, aldus Wunsch. “We voorzien een heropleving van de productiviteitsgroei, maar die moet worden ondersteund door structurele hervormingen”, voegt hij toe. Hij verwijst daarbij naar de rigiditeit van de Belgische arbeidsmarkt en de beperkte mobiliteit van werknemers als te herstellen kwalen.

De gouverneur waarschuwt wel dat die structurele hervormingen op een sociaal evenwichtige manier moeten gebeuren. “We moeten toe naar een meer wendbare en dynamische economie, zonder ons sociaal model daarmee in gevaar te brengen”, klinkt het.

Een andere uitdaging zijn de overheidsfinanciën. De Belgische begroting heeft nu een structureel tekort van 1,5 procent van het bbp. Bij een ongewijzigd beleid zal dat groeien tot 2,3 procent in 2021. Een begrotingsevenwicht tegen die tijd zal een inspanning van 11 miljard euro vragen. Op de vraag welke maatregelen de komende regeringen daarvoor moeten nemen, reageert Wunsch dat het aan onze beleidsmakers is om daarop te antwoorden. “Dat is de vraag van 11 miljard”, klinkt het met enige ironie.