Spoorwegmaatschappij NMBS heeft in 2021, tijdens het tweede coronajaar, nog meer verlies geleden dan in 2020. Verwacht wordt dat het bedrijf het ook in 2022 nog moeilijk krijgt. Er zal opnieuw overheidssteun nodig zijn om de pil wat te verzachten. Tegen 2024 zou het aantal passagiers zich wel weer op precoronapeil moeten bevinden.
De NMBS vervoerde vorig jaar 171,8 miljoen treinreizigers, bijna een derde minder dan in 2019, voor corona. De omzet uit de nationale verkoop van vervoerbewijzen lag 37 procent lager op 500 miljoen euro. Maar de kosten om de treinen te laten rijden daalden niet, omdat de NMBS ‘op expliciete vraag van de regering een maximaal treinaanbod behield’, meldt de maatschappij vrijdag in een persbericht. Dat was nodig om reizigers in coronatijden zo goed mogelijk te kunnen spreiden.
Een en ander duwde de NMBS weer diep in het rood. Ze had normaal een operationeel verlies geleden van 401,9 miljoen euro. Maar dankzij tussenkomst van de overheid, die met een compensatie van meer dan 300 miljoen euro over de brug kwam, kon het operationeel verlies beperkt worden tot 98,1 miljoen euro.
In 2020 – dat nog was begonnen met enkele normale maanden voordat de coronacrisis uitbrak – was er een operationeel verlies van 360 miljoen euro, of van 71,6 miljoen euro na overheidssteun.
De economische schuld bedroeg eind vorig jaar 2,314 miljard euro. Met het aantal reizigers gaat het stilaan weer de goede kant uit. Eind vorig jaar vervoerde de NMBS iets meer dan 60 procent van het aantal reizigers vergeleken met voor corona, intussen is dat opgelopen tot ongeveer 80 procent. ‘We zien het aantal reizigers de afgelopen weken opnieuw stijgen’, zegt NMBS-woordvoerder Dimitri Temmerman. Dat komt volgens hem vooral omdat meer mensen weer vaker naar het werk gaan. Of ook de hoge brandstofprijzen een invloed hebben, kan de NMBS niet met zekerheid zeggen.
Geen winst in het vooruitzicht
Maar winst wordt er dit jaar nog niet verwacht. ‘Ook 2022 zal op financieel vlak naar verwachting nog een moeilijk jaar worden’, meldt de NMBS. Er is nog een impact van corona, met bijvoorbeeld het verplichte telewerk dat gold tot midden februari. Maar vooral de hoge energieprijzen en de loonindexeringen door de forse inflatie wegen dit jaar zwaar door, met een verwachte impact van respectievelijk 80 en 60 miljoen euro.
Alles samen verwacht de spoorwegmaatschappij dit jaar een nieuw operationeel verlies, van meer dan 200 miljoen euro. Ze rekent opnieuw op overheidscompensatie. ‘Net zoals in buurlanden blijft een belangrijke financiële compensatie van de overheid tijdens overbruggingsperiode cruciaal voor de uitoefening van de opdracht van openbare dienst’, klinkt het.
Optimisme
Op langere termijn is er optimisme. De NMBS verwacht dat de reizigers zullen terugkeren. Te beginnen met de vrijetijdsreizigers. Zij waren tijdens sommige weekends in 2021 al met meer dan in 2019 en de spoorwegmaatschappij verwacht dat ze vanaf 2023 weer het niveau van toen zullen bereiken. Tegen 2024 zou het totale aantal reizigers weer op het precoronapeil van 2019 moeten zijn. Dat jaar vervoerde de NMBS een recordaantal van 253,4 miljoen reizigers.
En voor 2032 gaat de maatschappij uit van 40 procent meer vrijetijdsreizigers en 25 procent meer woon-werkabonnees dan in 2019.
‘Onze ambitie is om zo vlug mogelijk meer reizigers in de trein te ontvangen dan voor de crisis’, zegt NMBS-topvrouw Sophie Dutordoir in het persbericht. ‘In 2021 zijn daartoe belangrijke stappen gezet met een nieuwe uitbreiding van het aanbod en de inzet van nieuwe comfortabele treinen’, klinkt het.
De spoorwegmaatschappij investeerde vorig jaar bijna 700 miljoen euro, onder andere in de uitbreiding van de vloot met M7-dubbeldeksrijtuigen, in het onthaal van de reizigers in de stations en in fiets- en autoparkings. Er werden 1.200 nieuwe medewerkers aangeworven.
