Nassim Taleb (auteur van De zwarte zwaan): ‘Banken zullen irrelevant worden’

Oud-trader en schrijver Nassim Taleb, bekend van De zwarte zwaan, vindt dat de banken zichzelf buitenspel zetten. Taleb sprak in Brussel op het congres van BZB-Fedafin, de federatie van financieel tussenpersonen. Trends stelde hem vijf vragen.

In 2008 stond het financieel systeem op de rand van de afgrond. De subprimecrisis was een zwarte zwaan die de banken niet hadden zien komen. Maakt u zich nu weer zorgen?

NASSIM TALEB. “Niet zozeer over het financieel systeem. Ik maak me meer zorgen over de mogelijke verspreiding van ziektes. Met dat gevolg van de globalisering houden we nog weinig rekening. Het is heel gemakkelijk mensen te besmetten en een epidemie kan zich razendsnel verspreiden. Er zijn te weinig circuitbrekers. Europa kan niet eens zijn grenzen sluiten.”

Zijn de banken dan niet langer een bedreiging voor het financieel systeem?

TALEB. “In de Verenigde Staten hebben de banken een groot aantal risico’s doorgeschoven naar hefboomfondsen. Zij hebben de voorbije tien jaar de grootste risico’s opgenomen. Dat is een goede ontwikkeling, want hedge funds kunnen failliet gaan zonder het financieel systeem in gevaar te brengen. Er zijn in de VS 2800 hefboomfondsen over de kop gegaan, zonder dat dat de voorpagina’s van de kranten haalde. Hoe meer faillissementen, hoe gezonder een sector. In de financiële sector gaan nauwelijks banken over de kop. En als het toch gebeurt, is het meestal te laat en sleuren ze een pak mensen en bedrijven mee in hun val.”

Hoe ziet u de toekomst van de banken evolueren?

TALEB. “Banken zullen irrelevant worden. Als je in de VS een onderneming start, ga je voor financiering niet met een bank praten. Je zoekt een investeerder. Die biedt je veel betere voorwaarden. Als kredietverstrekker zetten de banken zichzelf buitenspel.”

Banken vrezen dat ze zullen moeten concurreren met de Googles en de Amazons van deze wereld. Denkt u dat die technologiebedrijven ambities hebben in de banksector?

TALEB. “Apple een klein beetje, maar de rest niet, denk ik. Als ze in de financiële sector actief worden, maken ze zichzelf het leven zuur. Dan moeten ze zich aan een pak regels houden, en dat willen ze vermijden. Overigens zijn die grote techbedrijven à la Google en Facebook in de VS verre van populair. Iedereen haat hen. Neem het van mij aan, een Amerikaan zal Facebook nooit inzage geven in zijn inkomsten. Big tech heeft veel vijanden. En dat is goed, want het vergroot de kans dat die techreuzen opgesplitst worden. De antitrustwetten hebben de Amerikaanse economie groot gemaakt en gezond gehouden. Het wordt tijd dat ze ook toegepast worden op de tech- en internetreuzen.”

In België investeren banken vooral in digitale kanalen, terwijl de klant toch het liefst een persoon van vlees en bloed ontmoet. Wat vindt u daarvan?

TALEB. “Financieel tussenpersonen zijn onvervangbaar, net als kelners in een restaurant. De menselijke natuur verandert niet. Als ik op restaurant ga, ga ik mijn bestelling niet elektronisch doorgeven. Ik wil dat iemand die opneemt, mijn vraagjes over de gerechten beantwoordt en mij adviseert bij de keuze van de wijn. Hetzelfde geldt voor een lening voor een huis of een onderneming. Dat koop je toch niet via de smartphone of online? Nee, je wilt daarover met iemand in levenden lijve spreken.”