Farma zoekt koortsachtig een middel tegen corona

Wereldwijd halen tientallen farma- en biotechbedrijven en academische onderzoeksgroepen alles uit de kast om in een recordtempo vaccins en medicijnen tegen het coronavirus Covid-19 te identificeren, te ontwikkelen en te testen. Een overzicht.

Het goede nieuws is dat de big pharma ervan overtuigd is dat er een vaccin zal komen, uiterlijk over 18 maanden. Het zou sneller kunnen, als de goedkeuringsautoriteiten toelaten dat een stuk van het testparcours wordt overgeslagen. In het allerbeste geval zou een vaccin dan zelfs over 10 maanden ongeveer klaar kunnen zijn. Het belang van zo’n vaccin kan onmogelijk worden overschat, vooral nu duidelijk lijkt te worden dat Covid-19 een blijver is die mogelijk zoals het griepvirus elk jaar ons het leven zuur wil maken.

Wie intussen wordt getroffen door het virus, moet hopen op virusremmende medicijnen die de potentieel verwoestende impact van Covid-19 op het menselijke lichaam afstoppen of minstens verzachten. Onderzoekers richten hun pijlen vooral op oudere, bekende geneesmiddelen van divers pluimage en mogelijke combinaties ervan. Wereldwijd wordt die rist medicijnen en medicijncocktails klaargestoomd voor tests op mensen, of zijn die tests net gestart. In dat kluwen van mogelijke sporen voor vaccins en virusremmers, lopen deze in de kijker:

Medicijnen

1. Remdesivir, een product van het Amerikaanse Gilead, dat werd ontwikkeld als medicijn tegen het ebolavirus. Eind volgende maand maakt Gilead de eerste resultaten bekend van tests in Chinese en Amerikaanse ziekenhuizen. Ook in België wordt gepoogd een test met remdesivir op te zetten.

2. Kaletra, de merknaam voor een combinatietherapie van lopinavir en ritonavir van het Amerikaanse AbbVie. Dat zijn twee oudere remmers van hiv, het virus dat aids veroorzaakt.

3. Chloroquine, een oud medicijn tegen malaria. Viroloog Marc Van Ranst ontdekte in 2004 dat het de groei van SARS, een ander coronavirus dat in 2003 een epidemie veroorzaakte, in menselijke cellen kon afremmen. Onderzoekers hopen dat een combinatie van chloroquine en Kaletra het verschil maakt. Nog meer wordt verwacht van de combinatie chloroquine en het antibioticum azitromycine. “Mocht ik zelf Covid-19 hebben, dan zou ik dit nemen”, aldus Van Ranst.

4. Favipiravir, een Japans griepmedicijn, zou in tests vooral werken bij patiënten die pas ziek zijn geworden.

5. Het Laboratorium Virologie (Rega Instituut) van de KU Leuven test onder leiding van professor Johan Neyts in opdracht van de Bill & Melinda Gates Foundation 15.000 actieve bestanddelen van bestaande of te ontwikkelen geneesmiddelen op hun werkzaamheid tegen Covid-19. Ook het team van professor Xavier Saelens (UGent en VIB) werkt aan een medicijn.

Vaccins

1. CEPI, een alliantie die werd opgericht na de ebolacrisis van 2014 om versneld vaccins te ontwikkelen tegen virale infectieziekten, steunt al negen kandidaat-vaccins tegen Covid-19. Een daarvan is dat van het Duitse CureVac. Dat kwam onlangs in het nieuws door een vermeende poging van de Amerikaanse president Donald Trump om het bedrijf en zijn vaccintechnologie te kopen en te reserveren voor de Verenigde Staten. CureVac, dat de klinische testen in juni zou starten, ontkent de berichten. Intussen besliste de Europese Unie 80 miljoen euro te pompen in CureVac. Commissievoorzitster Ursula von der Leyen maakt zich sterk dat een vaccin nog deze herfst klaar zal zijn. Wishful thinking.

2. Ook het biotechbedrijf Moderna kreeg een duwtje in de rug van CEPI en heeft zijn eerste klinische test op gezonde vrijwilligers gelanceerd.

3. Het eveneens Amerikaanse Inovio, dat eerder een vaccin ontwikkelde tegen het coronavirus MERS, werkt samen met een Chinese partner en met steun van CEPI, aan een Covid-19-vaccin.

4. Alle grote vaccinontwikkelaars, met op kop Johnson & Johnson (het moederbedrijf van Janssen Pharma), GSK en Sanofi, hebben Covid-19 bovenaan op de prioriteitenlijst staan. J&J beslist een dezer dagen welk vaccin het zal kiezen uit twaalf mogelijke sporen om verder te ontwikkelen.

5. Ook het Rega Instituut werkt aan een vaccin.