Faillissementsgolf komt er alsnog aan

De steunmaatregelen van de overheid hebben veel ondernemingen behoed voor een hete herfst. Maar de al vaak voorspelde faillissementsgolf door de coronapandemie komt er volgens experts alsnog aan. En dat is een goede zaak voor de economie.

Door de snelle steunmaatregelen van de overheid daalde het aantal faillissementen van 10.749 in 2019 tot 6.066 in 2021, blijkt uit cijfers van het handelsinformatiekantoor Trends Business Information. “Compleet abnormaal”, noemt Pascal Flisch van Trends Business Information die daling. Volgens een studie van Vlaio vermeed de coronasteun een verlies van 6,5 miljard euro.

Toen de regering op 1 februari 2021 het moratorium op faillissementen niet verlengde, werd gevreesd voor een hete herfst. Die kwam er niet. Publieke schuldeisers stelden zich terughoudend op. Daar komt nu verandering in, melden verschillende bronnen. De RSZ wachtte tot september om de dagvaardingen voor een faillissement te hervatten, en de federale overheidsdienst Financiën beëindigde het administratieve moratorium op faillissementen op 31 december en sluit niet langer uit dat het weer tot faillissementen overgaat. De dienst viseert niet de bedrijven die werden getroffen door de coronacrisis, maar die al voor de crisis veel schulden hadden.

Lege dozen

Jens Vrebos, een van de curatoren van het Brugse advocatenkantoor Crivits & Persyn, ziet het aantal dossiers weer stijgen. Ook in Brussel, waar hij ingeschreven staat op de Nederlandstalige curatorenlijst, is er een toename, met name in de horeca en de bouw. “We verwachten een hete lente”, zegt Vrebos. “De faillissementen die we nu krijgen, zijn vaak lege dozen. Je kunt je afvragen in welke mate ze steun hadden moeten krijgen. Onlangs werd ik als curator aangesteld voor een bedrijf dat twee jaar geleden al stopte met zijn activiteiten. Er zitten nog schulden in, maar de handelsvoorraad is twee jaar geleden al verkocht.”

Olivier Delaere van Dyzo, een vzw die ondernemers in moeilijkheden begeleidt, bevestigt de trend: “Het aantal aanmeldingen van bedrijven in moeilijkheden steeg jarenlang, maar in 2020 en 2021 zagen we plots een daling. Nu zien we dat aantal opnieuw toenemen. Ik zie geen explosie van dossiers, maar een gestage stijging. Opvallend is dat er veel bedrijven zijn die vorig jaar al contact met ons opnamen en dat nu opnieuw doen. Het is belangrijk dat ondernemers vroeg genoeg hulp zoeken, zeker voordat er een gerechtsdeurwaarder wordt aangesteld.”

“Doordat de publieke schuldeisers, die in zulke gevallen meestal initiatiefnemer zijn, niet overgingen tot dagvaarding, is de nodige economische zuivering er niet gekomen”, analyseert Jens Vrebos. “De ongezonde ondernemingen besmetten heel snel gezonde ondernemingen wanneer ze hun leveranciers niet meer kunnen betalen. Zij moeten er snel uit.” Volgens Vrebos had de overheid fijnmaziger kunnen werken met haar steunmaatregelen: “Als een vennootschap meer dan een jaar geen jaarrekening neerlegt, kan die gerechtelijk worden ontbonden. De overheid had die bedrijven eruit kunnen filteren.”

Meer starters

Opvallend is dat het aantal starters is blijven stijgen. “België heeft nog nooit zoveel actieve bedrijven geteld”, zegt Pascal Flisch. “2020 was een verrassend jaar met bijna evenveel nieuwe ondernemingen als in 2019. 2021 doet het nog veel beter en zal waarschijnlijk rond 130.000 afsluiten. Dat is een groei van 5,8 procent.”