Dit zijn de vijf uitdagingen voor de leasingsector

Overvolle wegen, diesels met een slechte reputatie, geknabbel aan het fiscale voordeel van de salariswagen, … De leasingmaatschappijen leven in een nieuwe realiteit en moeten zichzelf heruitvinden. Fietsen, meer groene auto’s, abonnementsformules en het mobiliteitsbudget krijgen een plaats naast de klassieke salariswagen.

Er zijn nog zekerheden in de fleetmarkt. Eind vorige maand ontvingen 198 jonge talenten van de adviesgroep KPMG in Vilvoorde de sleutels van hun nieuwe bedrijfswagen, een zuinig exemplaar van de BMW 1- reeks. Maar het consultancybedrijf biedt al een tijdje niet alleen meer een salariswagen aan, het stimuleert ook het gebruik van alternatieven zoals het openbaar vervoer en de fiets. “Onze medewerkers kunnen in functie van hun behoeften en mogelijkheden hun verplaatsingen organiseren”, zegt Koen Maerevoet, de CEO van KPMG.

De tijd dat de leasingmaatschappijen op automatische piloot van recordjaar naar recordjaar raceten lijkt stilaan voorbij. De omzet groeit nog met dubbele cijfers, maar de winstgevendheid staat onder druk. De sector vindt zichzelf opnieuw uit. De leasemaatschappijen proberen almaar meer een uitgebreide menukaart van diensten op te stellen waarmee hun klanten aan hun medewerkers de best mogelijke mobiliteit kunnen aanbieden. En ze zoeken volop uit hoe ze die nieuwe business rendabel kunnen maken. Ze staan daarbij voor vijf grote uitdagingen.

1. De winstgevendheid opkrikken

Het businessmodel van een autoleasebedrijf is vrij eenvoudig. Zo’n maatschappij, vaak een onderdeel van een financiële instelling of een autogroep, koopt op grote schaal nieuwe auto’s en verhuurt die op lange termijn (4 à 5 jaar) aan haar klanten. In 2018 schreven de leasingbedrijven 147.000 nieuwe wagens in. Ze hebben twee bronnen van inkomsten. Tijdens de looptijd van het contract betaalt de klant een vast bedrag voor de huur van de wagen. Aan het einde van de leaseperiode volgt de afrekening. De schade aan het voertuig wordt gefactureerd aan de leasingnemer en de wagen wordt verkocht op de tweedehandsmarkt.

Dat model zorgde jarenlang voor groeiende volumes en mooie winsten. “De sector werd slapend rijk”, hoor je in de wandelgangen. De marktomstandigheden in België, waar de hoge loonkosten voor een deel gecompenseerd worden met fiscaalvriendelijke salariswagens, doorgaans geleast, vormden een prima voedingsbodem voor de sector.

Maar de winstgevendheid staat onder druk. Pascal Flisch, de analist van Trends Business Information, dook in de cijfers van de jongste jaren. Hij ziet de omzet van de sector in 2017 en 2018 telkens met dubbele cijfers stijgen, terwijl het nettoresultaat in het jongste boekjaar een duik van 10 procent nam in vergelijking met 2017. Volgens Flisch blijft de operationele rentabiliteit op recurrente basis (rebitda) wel op peil. “Het verschil zit in de afschrijvingen die geboekt worden. Enkele grote spelers hebben hun afschrijvingen aangepast. Dat vertekent het beeld”, zegt de analist.

“De winstgevendheid op peil houden is een aandachtspunt voor de sector, dat kunnen we niet ontkennen”, reageert Frank Van Gool, de directeur van de sectorfederatie Renta. Hij ziet verschillende redenen voor de afkalvende winstcijfers. “De restwaardes van de dieselwagens zijn licht gedaald de jongste jaren. De tweedehandsmarkt droogt op in West-Europa na het dieselschandaal. De tweedehandse diesels gaan nu massaal naar Oost- en Zuid-Europa. Het aanbod groeit en dat zet druk op de prijzen.”

Daarnaast komen de nieuwe mobiliteitsvormen opzetten. “De sector bereidt zich voor op een multimodale toekomst door te investeren in digitalisering en nieuwe diensten zoals mobiliteitskaarten en deelauto’s. Dat kost op dit moment alleen maar geld, daar moeten mensen voor worden aangeworven. De vruchten zullen pas op termijn geplukt worden”, duidt Frank Van Gool.

2. Blijven groeien in een mature markt

De autoleasemarkt in België is redelijk stabiel. In de eerste negende maanden van dit jaar groeide het aantal nieuwe bestellingen met 4 procent. “Ik weet niet of we dat groeicijfer kunnen doortrekken tot het einde van het jaar”, zegt Frank Van Gool. “We groeien ook omdat het marktaandeel van de leasingwagens in de bedrijfswagenmarkt toeneemt. Die beweging is al jaren aan de gang. Meer en meer bedrijven willen de risico’s zelf niet meer dragen en kiezen voor een operationele lease.”

Over 2020 is Renta voorzichtig. “We verwachten geen implosie van de markt. Onze sector gaat deels mee met de golven van de conjunctuur en de economische groei in België is al bij al niet slecht”, stelt Van Gool.

De fleetmanagers tonen zich optimistisch over het aantal bestellingen dat ze de komende maanden zullen plaatsen. In opdracht van de automobielfederaties Febiac, Renta en Traxio ondervroeg het onderzoeksbureau Indiville fleetmanagers en bedrijfswagengebruikers. 26 procent van de ondervraagde vlootbeheerders verwacht in de nabije toekomst een stijging van de bestellingen. 64 procent denkt evenveel wagens te bestellen, amper 10 procent verwacht een daling van de bestellingen.

Een nieuwe groeimarkt is de private lease, particulieren die liever een wagen langdurig huren dan er één te kopen. “Die markt groeit naar 15.000 wagens op een leasevloot van 440.000 voertuigen. Maar de marges zijn er flinterdun. Als je dat product goed in de markt wil zetten, moet je radicaal digitaal gaan”, weet Frank Van Gool. Renta ziet de private lease niet alleen als een mogelijkheid om de koek te vergroten, maar ook om in te spelen op nieuwe tendensen zoals Mobility as a Service (MaaS) waarbij mensen geen eigenaar meer zijn van een voertuig maar alleen betalen voor het gebruik. Een abonnement op mobiliteit zeg maar.

3. Het wagenpark vergroenen

De diesels verdwijnen in snel tempo uit de bedrijfswagenvloot. Volgens de cijfers van Febiac (tot eind september 2019) is het marktaandeel van de diesels bij de nieuwe wagens die bedrijven inschrijven gezakt naar 43 procent. Bij de particuliere kopers gaat het nog om amper 15 procent. De benzinewagens zijn goed voor 49 procent van de professionele markt. Voertuigen met een hybride aandrijving nemen 5 procent en elektrische wagens 2 procent. Vooral bedrijven schaffen die laatste aan. In de eerste negen maanden van dit jaar werden in België 6731 elektrische wagens geregistreerd, waarvan 78 procent voor bedrijven.

“De verschuiving is ingezet”, zegt Miel Horsten, de voorzitter van Renta. “Wij komen met nieuwe oplossingen, we brengen hybride en elektrische wagens in het verkeer. Maar dat neemt tijd in beslag. Het gamma van de constructeurs is nog niet voldoende breed en er is een probleem met de laadinfrastructuur. We gaan naar een mix van aandrijvingen, maar de diesel zal nooit verdwijnen uit onze vloten. Ik schat dat diesel een marktaandeel van 35 à 45 procent zal blijven halen.”

Volgens Renta zal er altijd een harde kern dieselrijders blijven, de zogenoemde veelrijders. “Vooral door het lagere verbruik. De huidige dieseltechnologie kan je ook niet meer vergelijken met die van vijf jaar geleden”, zegt Frank Van Gool.

Ook de fleetmanagers bevestigen in het Indiville-onderzoek dat het aandeel van de diesel in de bedrijfsvloten zal krimpen ten voordele van de benzine-, hybride en elektrische aandrijvingen. De vraag is ook wat de invloed zal zijn van de ultralage en zero-emissiezones die her en der worden ingesteld. De Brusselse regering kondigde onlangs aan dat de dieselmotor gebannen wordt in 2030 en de benzinemotor vijf jaar later.

4. Autorijders op de fiets krijgen

De doorbraak van de leasefiets gooit de leasingsector overhoop. “In een paar jaar tijd zijn we geëvolueerd naar 40.000 fietsen in onze vloot, dat is gigantisch”, stelt Frank Van Gool. “Het interessante is dat die fietsen in grote mate rijden bij bedrijven en organisaties die vroeger geen klant waren. Denk aan ziekenhuizen en openbare besturen.” KBC Autolease is de grote trekker van de markt, het managet de leasefietsen in eigen beheer. Andere leasemaatschappijen vertrouwen de fietsactiviteiten toe aan gespecialiseerde spelers zoals B2Bike of Cyclis.

Net zoals de salariswagen is het succes van de bedrijfsfiets fiscaal gedreven. “Doordat fietsvergoedingen vrij royaal zijn, kunnen de gebruikers die fiets meer dan terugbetaald krijgen. Dat is een goede zaak”, zegt Van Gool. “Mensen komen met de fiets naar het werk. Daarnaast is er de ontwikkeling van de elektrische fietsen en de speed pedelecs. Onderschat dat niet. De gemiddelde investeringswaarde van de fietsen bedraagt ongeveer 4000 euro.” Volgens de topman van Renta is de leasefiets een blijver. “Een fiets heeft alleen maar voordelen. Voor de maatschappij, voor de mobiliteit. De overheid investeert in fietspaden, nog niet voldoende maar dat komt wel. Voor onze sector zit daar zeker brood in.”

5. Het mobiliteitsbudget verkocht krijgen

De leasingbedrijven introduceren het mobiliteitsbudget bij hun fleetklanten. De sector treedt daar in concurrentie met de hr-dienstverleners. “De wet is zeven maanden geleden goedgekeurd, maar ik zie weinig bedrijven die ermee aan de slag gaan. Ze bekijken de mogelijkheden, maar in de praktijk neemt het nog geen hoge vlucht”, ervaart Frank Van Gool.

Uit het onderzoek bij de vlootbeheerders blijkt dat 18 procent van hen al werkt met het mobiliteitsbudget. 43 procent heeft de intentie om dat te doen binnen één tot twee jaar. De fleetmanagers vinden vooral elektrische fiets, thuiswerken en abonnementen voor het openbaar vervoer interessante aanvullingen op de salariswagen.

“Het mobiliteitsbudget is niet zo eenvoudig in te voeren. Het vergt veel communicatie”, zegt Miel Horsten. “Het gaat om de interpretatie van de regelgeving. We zien dat de invoering moeilijk is. Maar het is nog te vroeg voor een definitieve evaluatie. De markt ontwikkelt zich nog.”