Brussels Airlines is het zwakke broertje in de Lufthansa-groep

Lufthansa Groep bekijkt de winstgevendheid van Brussels Airlines. De huidige groeiplannen van de Belgische luchtvaartdochter leveren de luchtvaartmaatschappij weliswaar meer marktaandeel, maar te weinig financieel rendement.

“Brussels Airlines hoopt dat een hoger marktaandeel in een volgende fase kan leiden tot hogere opbrengsten en dus hogere winsten”, oordeelt transporteconoom Eddy Van de Voorde.

De speculatie over de toekomst van Brussels Airlines en zijn 3500 werknemers ging vandaag naar een hoogtepunt. In Frankfurt vergaderde de raad van bestuur over de toekomstplannen. In de negenkoppige raad zitten vijf Lufthansa-mensen (onder wie CEO Carsten Spohr) en vier Belgische bestuurders van de vorige aandeelhouders.

Om 17 uur begon bovendien een bijzondere ondernemingsraad. Daar werd duidelijk dat CEO Bernard Gustin en financieel directeur Jan De Raeymaeker moeten opstappen. Christina Förster wordt vanaf april de nieuwe CEO.

De Duitse is sinds anderhalf jaar de commercieel directeur van Brussels Airlines. Thibault Demoulin, al twaalf jaar de verantwoordelijke van de vliegoperaties, wordt operationeel directeur.

De bedrijfstop benadrukte bovendien het blijvende belang van Brussels Airlines. “De luchtvaartmaatschappij zal blijven groeien”, benadrukte Thorsten Dirks, CEO van Eurowings en bestuurder bij Brussels Airlines.

Ook Etienne Davignon, medevoorzitter van de raad van bestuur, wees erop dat de luchtvaartmaatschappij “een Belgische entiteit” blijft en verder lange-afstandsvluchten zal uitbouwen. Dat zal gebeuren vanuit Zaventem en Düsseldorf.

Nauwelijks winst

De Lufthansa-CEO Carsten Spohr toonde zich de voorbije jaren al een beenharde saneerder in Duitsland. De daaropvolgende stakingen leidden tot een verlies van 100 miljoen euro in 2016.

Maar sindsdien vliegt de Duitse maatschappij op koers. Lufthansa profiteert mee van de Duitse hoogconjunctuur, en het faillissement van een grote rivaal voor binnenlands verkeer: Air Berlin. Er is meer vraag dan aanbod aan zitjes: tussen Frankfurt en Berlijn vliegen vandaag zelfs Boeing 747’s.

Analyse

Carsten Spohr neemt nu ook Brussels Airlines onder de loep. De harde cijferman ziet geen al te fraaie dingen. Sinds dit jaar wordt de Belgische dochter volledig geconsolideerd in de boeken.

Brussels Airlines haalde op een omzet van bijna 1 miljard euro na negen maanden geen 4 miljoen euro nettowinst. En dat terwijl Lufthansa Groep in die periode naar de beste cijfers uit zijn geschiedenis vloog.

Erger nog: Brussels Airlines leverde 4 procent extra bedrijfsopbrengsten, maar de bedrijfskosten stegen op hun beurt met 4,3 procent.

Lufthansa lijfde de volledige 100 procent van Brussels Airlines (sinds 2009 hadden de Duitsers al 45 procent) bovendien niet in voor een prikje, zoals wel eens wordt beweerd. Lufthansa nam de laatste schijf van 55 procent gratis over, maar de kostprijs liep op tot meer dan 70 miljoen euro (negatief eigen vermogen + transactiekosten van de overname).

Dat verklaart mee de huidige speculatie. Het bedrijfsmodel van Brussels Airlines wordt stevig geanalyseerd. De onderneming breidde de voorbije jaren haar aanbod sterk uit in Zaventem. De motoren achter de groei waren vooral Bernard Gustin, CEO sinds 2008, en zijn financiële rechterhand Jan De Raeymaeker. Hun strategie leverde sinds 2015 ruim een vijfde extra passagiers, maar de omzet en de winst blijven achter (zie ook balanscijfers). Zij moeten nu opstappen.

Eddy Van de Voorde, transporteconoom aan de Universiteit Antwerpen, vindt de strategie van Brussels Airlines solide, ook al gaat die ten koste van de winstgevendheid. “De focus ligt in eerste instantie op het verwerven van een groter marktaandeel en een grotere absolute markt. De onderneming hoopt dat een hoger marktaandeel in een volgende fase kan leiden tot hogere opbrengsten en dus hogere winsten. Die strategie heeft ertoe geleid dat het Spaanse Vueling en ook Ryanair minder vluchten aanbieden in Zaventem. Dat was allemaal het resultaat van de druk vanuit Brussels Airlines.” De Belgische luchtvaartdochter biedt meer service dan de prijsvechters.

Brussels Airlines naar Düsseldorf

Maar voor de Lufthansa-top moet de winstgevendheid dringend omhoog. Het geduld van Carsten Spohr is niet eindeloos. De integratie in Eurowings, de lagekostendochter van Lufthansa, moet daarom versneld gebeuren.

Sinds het boekjaar 2016 wordt Brussels Airlines al in dat segment opgenomen in de Lufthansa-boekhouding. Daarnaast is er het premiumsegment, met Lufthansa, Austrian Airlines en Swiss. Die hebben een veel grotere netwerkfunctie.

Eurowings zou zich beperken tot rechtstreekse vluchten, zowel op korte als lange afstand. De knooppuntfunctie van Zaventem zou daarbij in het gedrang komen.

“Allemaal speculatie”, zucht Helmut Tolksdorf, de woordvoerder van Lufthansa. “Vandaag is de integratie van Brussels Airlines in Eurowings volop bezig. En wees maar zeker: Brussels Airlines krijgt een belangrijke rol. Zo zal het weldra drie vluchten voor de lange afstand vanuit Düsseldorf vliegen”.

Begin januari maakte de Belgische dochter bekend dat ze 400 werknemers zoekt voor die taken vanuit de luchthaven aan de Rijn.

Lufthansa heeft forse uitbreidingsplannen voor Eurowings. In september werd beslist tot een vlootuitbreiding voor 1 miljard euro. “Maar vandaag is nog niet beslist welke luchtvaartdochter die nieuwe toestellen zal krijgen”, houdt Tolksdorf de boot af.