Wat waren de populairste spaar- en beleggingsproducten in 2015?

Naast de obligate spaarboekjes kochten we met zijn allen vooral gemengde beleggingsfondsen, leert een rondvraag bij banken en vermogensbeheerders. Dat zijn fondsen die ons geld niet enkel in aandelen of enkel in obligaties beleggen, maar in een mix van allerlei beleggingen.

1. Spaarrekeningen

In oktober stond er 261 miljard euro op Belgische gereglementeerde spaarboekjes, volgens de Nationale Bank. Het bedrag kalfde vier maanden na mekaar licht af. In totaal ging er in juli, augustus, september en oktober 1,7 miljard euro af. Maar er staat – volgens de laatste cijfers – nog altijd 6 miljard euro meer op de boekjes dan een jaar eerder.

Gereglementeerde spaarboekjes zijn spaarrekeningen met een basisrente en een getrouwheidspremie voor geld dat minstens een jaar bij dezelfde bank blijft staan. De intresten tot 1.880 euro zijn vrijgesteld van roerende voorheffing. Op de intresten boven dat plafond betalen spaarders een verminderde roerende voorheffing van 15 procent.

Spaarboekjes met beperking voor stortingen

KBC meldt dat vooral de spaarabonnementen, ofwel gereglementeerde spaarrekeningen waar je slechts een beperkt bedrag elke maand op kan storten, succes kenden in 2015. Heel wat andere banken kopieerden de voorbije jaren overigens deze “succesformule” van KBC. Vaak bieden de banken een iets hogere rente of premie op deze spaarabonnementen dan op hun gewone spaarrekening.

Door de beperking van de maandelijkse stortingen binden de banken klanten aan zich. Omdat u het geld slechts met mondjesmaat kan storten, verwerft u ook maar met mondjesmaat getrouwheidspremie. De premie waar u recht op heeft, krijgt u pas op het einde van elk kwartaal op uw rekening gestort. Pas vanaf dat moment kan die premie op haar beurt rente en premie opbrengen. In de rangschikkingen van spaarrekeningen naar hoogste rendement staan deze spaarabonnementen vaak bovenaan.

Die hoge rendementen zijn in zekere zin optisch bedrog. Stel dat u vanaf januari elke maand tot en met december 500 euro stort op de Belfius Spaarrekening Plus en u vervolgens in januari 2017 alles opnieuw van uw rekening haalt. Dan verdient u een rendement van 0,0263 procent, terwijl de basisrente 0,1 procent bedraagt en de premie 1,4 procent. Zelfs als u uw geld 10 jaar lang laat staan op hetzelfde boekje haalt u nog steeds geen 1,5 procent jaarlijks rendement. Dat komt omdat de premie met vertraging op uw rekening wordt gestort.

Spaarboekjes met slechts één rente

Daarnaast staat er ook steeds meer geld op niet-gereglementeerde spaarrekeningen. Het geld op die rekeningen is niet begrepen in bovenstaande 261 miljard euro. “Midden november overschreden we de kaap van 500 miljoen euro aan spaargelden”, laat CEO Xavier De Pauw van de internetbank MeDirect weten. “MeDirect was in september 2013 nog de enige bank die niet-gereglementeerde spaarrekeningen met één rente aanbood. Vandaag bieden verschillende andere internetbanken een spaarformule zonder getrouwheidspremie aan.” Op de intresten van niet-gereglementeerde spaarrekeningen betaalde u tot nu toe 25 procent roerende voorheffing. Vanaf 1 januari 2016 wordt dat 27 procent.

2. Gemengde beleggingsfondsen

Zowat alle banken schuiven – naast spaarrekeningen – gemengde beleggingsfondsen naar voren als populairste belegging van het voorbije jaar. Het is een verzamelterm, waar niet elke bank hetzelfde onder verstaat.

Fondsen die in fondsen beleggen

Bij Argenta en een aantal andere banken gaat het over beleggingsfondsen die op hun beurt in andere fondsen beleggen (fund of funds of dakfondsen). Ze beleggen onrechtstreeks in aandelen, obligaties en andere activa. Dat kan via huisfondsen van Argenta of fondsen van externe vermogensbeheerders zoals Amundi en Fidelity zijn. “Vooral onze Fund of Fund neutraal kende een grote stijging van de activa in beheer”, klinkt het bij Argenta. Sinds Nieuwjaar boekte het dakfonds een rendement van 7,4 procent. De onderliggende fondsen mogen niet voor meer dan de helft uit aandelen of bedrijfsobligaties bestaan.

Ook bij BNP Paribas Fortis was er naar verluidt veel interesse in zogenaamde dakfondsen zoals BNPP Portfolio FoF, BNPP B Strategy Global en BNPP B Strategy Europe. Het zijn fondsen die veel investeren in eigen fondsen van de groep.

Bij KBC genoten de gewone gemengde fondsen – zoals Sivek Global – die vooral via fondsen in aandelen en obligaties investeren veel belangstelling bij beleggers. Daarnaast spreekt de bank over de populariteit van formules die de markttrend volgen (“flexible”) en formules die de waarde van uw deelbewijzen niet laten zakken onder een periodiek bepaalde bodemgrens (“bodembewaking”).

Fondsen die rechtstreeks in aandelen en obligaties beleggen

Verschillende banken melden dat beleggingsfondsen in trek waren die zowel in aandelen, als obligaties (als alternatieven) beleggen. AXA Bank merkte in 2015 vooral interesse in “flexibele, gemengde beleggingsfondsen, waarbij de beheerders het gewicht van de verschillende activaklassen kunnen aanpassen naargelang de marktomstandigheden zoals AXA World Funds Optimal Income”. Ook bij Crelan waren flexibele, gemengde fondsen het populairste product. “Wij verwachten dat de tendens richting gemengde fondsen en aandelenfondsen nog sterker wordt in 2016”, luidt het bij Crelan.

“Het gros van onze nieuwe klanten koos voor één van onze profielfondsen als totaaloplossing. Daarnaast is ook een significant gedeelte van onze bestaande klanten overgeschakeld op profielfondsen”, klinkt het bij de private bank Van Lanschot. De profielfondsen van Van Lanschot beleggen dan in individuele aandelen, bedrijfs- en overheidsobligaties en een klein beetje in vastgoed en grondstoffen via gespecialiseerde fondsen.

Van Lanschot zet op zijn website vooral de distributievariant van deze fondsen in de kijker. Omdat ze jaarlijks alle rente en meerwaarde op obligaties uitkeren aan de bezitters van deelbewijzen van de fondsen, is er bij verkoop geen meerwaardebelasting meer verschuldigd. Er is ook geen beurstaks verschuldigd bij verkoop. Op de jaarlijkse uitkering is wel 27 procent roerende voorheffing verschuldigd. Het nadeel is dat u eventuele minwaarden later niet kan aftrekken. Het kan dus voorkomen dat u vandaag belasting betaalt op een meerwaarde die u later niet daadwerkelijk opstrijkt. Wanneer u kiest voor de kapitalisatievariant van dergelijke fondsen, dan betaalt u op het einde van de rit beurstaks (1,32%) en belasting (27%) op de gerealiseerde meerwaarde van het vastrentende gedeelte van het fonds.

3. Producten met kapitaalbescherming

Gestructureerde obligaties met minstens 90 procent kapitaalbehoud op eindvervaldag waren het op een na populairste product onder de klanten van Crelan. Bij AXA Bank waren gestructureerde producten met 100 procent kapitaalgarantie in 2015 in trek.

Ook Belfius merkte dat zijn klanten via gestructureerde obligaties met kapitaalbescherming op zoek gingen naar extra rendement. “De bedoeling is beter te doen dan de risicoloze rente van bijvoorbeeld een kasbon”, legt Belfius uit.

4. Duurzame beleggingen

Zowel KBC als BNP Paribas Fortis spreken over de opkomst van duurzaam beleggen en beleggen met impact (op de maatschappij, het milieu,…). Een trend die zich naar verwachting zal doorzetten in 2016. De warmste kerst in België ooit, overstromingen in Engeland, bosbranden in Australië,… Het zijn slechts enkele extreme weersfenomenen die ons er op attent maken dat bezorgdheid om het milieu geen overbodige luxe is.