‘Speculatietaks duwt Belgen naar fondsen en verzekeringsbeleggingen’

“De speculatietaks keert als een boemerang terug in het gezicht van de staat”, schrijft Steven De Punt, partner van onafhankelijk vermogensbegeleider Fortuna Financial Group.

De veelbesproken speculatietaks op aandelen is een half jaar oud. Ze was bedoeld om de staatskas met 34 miljoen euro te spekken, maar de maatregel keert als een boemerang terug in het gezicht van de staat. De Belgische beleggers blijken hun toevlucht te zoeken tot andere beleggingsproducten. De boodschap is duidelijk: beleggers zoeken eenvoud en transparantie, geen opeenstapeling van regels en kosten. Benieuwd of de boodschap ook aankomt.

Een speculatietaks van 33 procent op beursgenoteerde aandelen die binnen de zes maanden weer worden verkocht. En dat bovenop de reeds bestaande beurstaks van 0,27% op alle transacties. De bedoeling was goed. Beleggen op lange termijn zou zo worden aangemoedigd. Het effect kwam echter niet: de inkomsten uit de ‘normale’ beurstaks zijn zelfs gedaald door het teruglopen van het aantal transacties. Het is duidelijk dat de Belgische belegger de complexiteit rond beleggen in aandelen beu is. Blijkbaar is de speculatietaks de taks te veel. Aandelenbeleggers betalen al beurstaks, dividendbelasting, transactiekosten en bewaarlonen. Ze willen klare wijn: wat betaal ik? En vooral: wat zal ik in de toekomst nog allemaal moeten betalen aan extra kosten voor mijn beleggingen in aandelen.

De taks heeft de beleggingswereld ingewikkelder dan ooit gemaakt. De logica is vandaag ver te zoeken. Ik denk bijvoorbeeld aan de dualiteit die er heerst tussen aandelen die je door een erfenis verkrijgt en aandelen die je via een schenking ontvangt. Waarom betaal je op de laatste wel de bewuste speculatietaks en ben je in het eerste geval vrijgesteld van de taks? En waarom zijn sommige aandelen gerelateerde producten zoals warrants, opties, sprinters, fondsen en trackers (ETF) vrijgesteld? Zelfs dit laatste is al achterhaald. Want sinds vorige week staat er in de nieuwe programmawet van minister van Financiën Johan Van Overtveldt dat ook meerwaarden uit opties zullen worden onderworpen. De taksen zullen retroactief worden geïnd. Het verhaal was dus nog niet complex genoeg.

Maar de overheid heeft niet voorzien dat de Belg zeer inventief is als het erop aankomt. Ook op het vlak van beleggingen. De speculatietaks heeft als effect dat veel Belgische beleggers hun individuele aandelenportefeuille gedeeltelijk overboord kieperen. De echte koopjesjagers zijn dan wel verdwenen, zoals gehoopt, maar de taks creëerde helaas voor de Belgische Staat een averechts effect. De overheid realiseert vandaag geen extra inkomsten met de taks, maar scheurt er zijn broek aan.

Want niet alleen de inkomsten uit de speculatietaks blijven uit. De overheid verliest ook aan opbrengsten uit de beurstaks. Online beleggersplatformen als Bolero, Keytrade en BinckBank zagen de beurstransacties het voorbije half jaar sterk teruglopen. Sommige bronnen maken zelfs gewag van een daling met 40%. Die daling is uiteraard niet helemaal toe te schrijven aan de speculatietaks. Ook het gewijzigde beursklimaat speelt een rol. Maar het heeft in mijn ogen wel als een extra katalysator gewerkt.

Waar gaat de Belg dan wél naartoe met zijn geld? Naar andere producten, beleggingsfondsen bijvoorbeeld. Toeval of niet: die zijn vrijgesteld van de speculatietaks. Toch zijn ook fondsen nog niet het walhalla van transparantie. Zo is er het onderscheid in taxatie tussen distributie- en kapitalisatiefondsen, meerwaardebelasting bij verkoop (bij sommige fondsen), roerende voorheffing op obligatie-gedeelte en ga zo maar door. Ook fondsen zijn met andere woorden vandaag behoorlijk ingewikkeld.

Daarom kiest de Belgische belegger sinds enkele maanden steeds vaker voor de verzekeringsbelegging, type tak 23, met fondsen als onderliggend gegeven. De voorbije zes maanden zag ik het aantal transacties sterk toenemen. Hoewel verzekeringsbeleggingen onderhevig zijn aan een stevige taxatie van 2%. De belasting is wel erg duidelijk: 2% bij instap en verder geen meerwaardebelasting, roerende voorheffing of beurstaks.

De hogere instaptaks van een beleggingsverzekering weegt voor de Belgische belegger dus niet op tegen de transparantie en gemoedsrust die ze ermee kopen. Ze beschermen zich tegen het financieel onrustige klimaat en wapenen zich tegen de grillen van de Belgische staat. Want wie zegt dat als de speculatietaks wordt afgeschaft, er geen andere taks zal opduiken?

Eigenlijk is het zeer eenvoudig en is de boodschap erg duidelijk. Beleggers willen wel belasting betalen, maar verwachten een duidelijk kader gestoeld op eenvoud, transparantie en zekerheid.

Steven De Punt