Nederland is al in een recessie beland

In de eurozone wijzen de laatste data nog steeds op een recessie door verminderd vertrouwen, lage kredietverlening en bezuinigingen.

Het grootste deel van de bezuinigingen moet volgens Theodoor Gilissen Bankiers echter nog starten, terwijl nu al in veel landen sprake is van een krimp. De groei in Duitsland, tot nu toe de motor van Europa, neemt eveneens af.

Ondanks dat een kwart van de export vanuit Nederland naar Duitsland gaat, is het land al in een recessie beland. Dit is vooral toe te schrijven aan de teruggang in Nederlandse consumptie.

Terwijl in de meeste andere Europese landen het consumptieniveau hersteld is tot aan niveaus van voor de crisis in 2008, ligt het niveau in Nederland hier nog altijd onder.

Volgens De Nederlandsche Bank komt deze omslag in het consumentenpatroon door de minder gunstige arbeidsmarkt en de beperkte groei van de inkomens. In reële termen daalde het Nederlandse arbeidsinkomen over de periode 2002-2011 met gemiddeld 0,7% procent per jaar. In de tien jaar daarvoor bedroeg, volgens DNB, de gemiddelde stijging 3,2% per jaar.

Redenen voor deze lagere groei zijn de hogere pensioenpremies en een lagere impuls vanuit de huizen- en hypotheekmarkt.

Zuid-Europa blijft bron van zorgen

De ontwikkelingen in Zuid-Europa zijn een bron van zorg en de druk op Spanje neemt toe. Het begrotingstekort komt hoger uit dan eerder afgesproken.

De nieuwe regering kondigde maatregelen aan waarin naast bezuinigingen ook verhogingen van de vennootschaps- en electriciteitsbelasting, een accijnsverhoging op tabak en een amnestieregeling voor belastingontduikers worden doorgevoerd.

De geloofwaardigheid van de regering is echter nu al aangetast, zoals ook blijkt uit de matige belangstelling voor de laatste obligatie-uitgifte en de oplopende rente. Een extra bezuiniging van Eur 10 miljard bovenop de eerdere maatregelen kon het sentiment niet verbeteren.

Beleggers en kiezers verliezen ook al weer het vertrouwen in de Italiaanse regering Monti. De verhoging van het steunfonds van de eurozone is beperkt en te klein voor een mogelijk Spaans beroep hierop.