Kan Europees amortisafonds uitweg bieden?

De actuele EMU-crisis is “self-fulfilling prophecy”, in wezen geen schuldencrisis, maar wordt veroorzaakt door het feit dat in 1999 een monetaire unie werd gecreëerd zonder de daarbijhorende politieke en economische unie.

Ofwel zijn de EMU politici nu bereid om, naar analogie van de invoering van de euro, een concreet tijdspad aan te kondigen om die tweede pijler stapsgewijs in te voeren, ofwel is het europroject gedoemd om te mislukken.

Indien die politieke wil er is, zijn er volgens KBC voldoende mogelijkheden om de EMU ook op korte termijn te stabiliseren. Zo kan het voorstel van een Europees amortisatiefonds, onder meer voorgedragen door Duitse regeringsadviseurs, het vertrouwen op de financiële markten snel herstellen.

Volgens dit voorstel hevelt ieder EMU-land het deel van zijn schuld boven 60% van het bbp over naar een fonds met een looptijd van 25 jaar, dat door alle EMU-landen gemeenschappelijk en hoofdelijk wordt gewaarborgd. Dat maakt een einde aan de vernietigend hoge financieringskost voor een aantal landen.

Zoeken naar aanvaardbaar plan voor voor- en tegenstanders

Tegelijkertijd moet ieder land zijn deel van dit fonds wel degelijk zelf afbetalen en een deel van zijn fiscale inkomsten daarvoor reserveren.

Dat maakt het plan ook aanvaardbaar voor tegenstanders van een transferunie. Een bijkomende bouwsteen van een effectief crisisbeleid zou de directe kapitaalinjectie door het steunfonds EFSF in banken in nood zijn.

Dat zou een belangrijke stap zijn naar een financiële unie en vermijden dat nationale begrotingen door dergelijke reddingsoperaties verder ontsporen.

Ten slotte vereist een dergelijke financiële unie ook dat er eindelijk een Europese regelgever komt die een einde maakt aan de zogenoemde “regulatory arbitrage”.

Verantwoordelijkheid

Bij al deze overwegingen moet Europa, met de EU als grootste economie van de wereld, ermee rekening houden dat het ook een verantwoordelijkheid heeft voor de wereldconjunctuur.

Voorlopig zet het economische herstel in de VS en de zachte landing in China zich voort. Indien de EMU echter in chaos verzinkt, zal dit niet zonder gevolgen blijven voor de rest van de wereldeconomie.