Janneke Willemse (Blondjes beleggen beter): ‘Als je het afgelopen jaar heel veel risico hebt genomen, zou ik nu toch even nadenken’

Janneke Willemse maakt furore met Blondjes beleggen beter, maar een beleggingscoach, adviseur, analist of zelfs expert wordt ze liever niet genoemd. “Ik ben sinds 2000 financieel journaliste”, zegt de Nederlandse beleggingsvedette. “Sinds 2013 ben ik blogger. Na al die gesprekken met beursexperts dacht ik: even zien hoe het gaat als ik zelf ga beleggen.” Goed, zo is gebleken.

Over de naam van haar blog, Blondjes beleggen beter, hoefde Janneke Willemse niet lang na te denken. Als presentator bij de financiële televisiezender RTL Z moest ze van meet af aan afrekenen met vooroordelen. “In mijn werk heb ik gemerkt dat er een bepaalde beeldvorming van blondjes is, en in het begin wist ik ook niks van beleggen af. Ik heb ‘blondje’ geadopteerd als geuzennaam. Het onderscheidt mij van de professionele beleggers. Het was een soort disclaimer bij mijn blog: hé, ik ben blond en ik doe maar wat.”

Maar het beleggen ging goed. Willemse kreeg lof en prijzen, en vooral: ze haalde mooie rendementen. Ze heeft natuurlijk haar geslacht mee. Niet voor niets staat in een hoekje op haar homepage dat verschillende wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat vrouwen doorgaans beter beleggen dan mannen. Een van de verklaringen is dat vrouwen hun kunde als belegger minder vaak overschatten dan mannen. Het belangrijkste devies van Willemse is: spreiden. “Naast individuele aandelen heb ik een portefeuille met ETF’s of beursgenoteerde beleggingsfondsen die gewoon een index volgen. Je koopt zo’n ETF en je geld is meteen gespreid over verschillende aandelen. Bovendien riskeer je geen emotionele binding met een ETF.”

Die emoties durven Willemse al eens parten te spelen bij het beleggen. Vorig jaar eindigde ze voor het eerst sinds 2013 met verlies, al was het slechts iets meer dan 2 procent. De belangrijkste boosdoener was de biotechnologiegroep Galapagos, die ruim de helft van haar beurswaarde verloor in 2020. “Ik was er me begin vorig jaar van bewust dat Galapagos een enorm waterhoofd in mijn portefeuille was geworden”, zegt Willemse. “Maar ik was wat verliefd geraakt op die aandelen. Ik noemde ze ‘mijn Galapagosjes’ en was trots op elke stijging na alweer positief nieuws.”

Het aandeel tikte in februari 2020 net geen 250 euro aan, maar kwam daarna in een stroom van tegenvallende berichten terecht. Nu is het minder dan 70 euro waard. Maar Willemse zegt dat ze niet in de problemen komt als het aandeel van Galapagos morgen niets meer waard zou zijn. “Ik heb in 2013 aandelen van het bedrijf gekocht tegen 18,50 euro per stuk. Nadat het aandeel in waarde verdubbeld was, heb ik de helft van de aandelen verkocht en mijn inleg van tafel genomen. De rest van de aandelen heb ik gewoon bijgehouden.”

De eerlijkheid waarmee Willemse over haar triomfen én haar fouten praat, maakt deel uit van haar charme. Net zoals haar pragmatisme. “Sommige beleggers verzinnen allerlei regels voor zichzelf, om te vermijden dat een aandeel te veel gewicht krijgt in hun portefeuille en die emoties uit te schakelen. Ik vind dat je beleggen het best aanpakt zoals sparen. Ik heb geen zin elke dag op een Excel-sheet te zitten studeren, en ik denk dat de meeste beginnende beleggers daar net zo over denken. Als spaarder kijk je ook niet elke dag naar je rekening, om te zien of er al rente bij is gekomen.”

U hebt in 2020 een boek uitgebracht. De timing voor Blondjes beleggen beter kon haast niet beter.

JANNEKE WILLEMSE. “Het boek was een grote stap, want ik dacht nog altijd: wat heb ik nu te vertellen? Ik had niet verwacht dat zoveel mensen het zouden lezen. Het stond vorig jaar vier weken en dit jaar zeven weken in de bestsellerlijst. Dat was mooi meegenomen in een coronajaar. Ik haal het grootste deel van mijn inkomen uit presentaties voor televisie en conferenties, maar die laatste vielen weg. Nu zorg ik altijd dat ik voldoende spaargeld heb om een jaar te overbruggen zonder inkomsten, en dat raad ik iedereen aan. Maar ik dacht wel even dat ik een jaar van mijn spaargeld zou moeten leven. Gelukkig is het anders uitgedraaid. Er zijn webinars en onlinepresentaties in de plaats van de conferenties gekomen. Ik heb mezelf ook gedwongen een videocursus voor beleggers te maken. Dat vond ik na het boek een logische stap.”

Heel wat mensen hebben vorig jaar de beurs ontdekt, terwijl de apocalyps boven ons hoofd hing. Wat denkt u van dat fenomeen?

WILLEMSE. “Het afgelopen jaar zijn in Nederland 20 procent meer mensen met beleggen gestart. Dat is anders dan anders. Ik kan me nog herinneren dat in 2000 iedereen om mij heen begon te beleggen. Ze kochten gewoon aandelen met .com in de naam, en die schoten de lucht in. Door de dotcomcrash zijn heel veel mensen in de problemen gekomen. Zij hebben weer afgehaakt. In 2008 was ik hoofdredacteur van de beleggerswebsites Belegger.nl en Beursduivel.be. Toen de bankencrisis uitbrak, zag ik op die beleggersfora opnieuw dat heel veel beleggers ermee stopten. Veel mensen durfden na het bankendebacle niet meer in aandelen te beleggen.

“Al die keren haakten mensen af, maar nu valt het op dat mensen de crisis juist hebben aangegrepen om te beginnen beleggen. In die periode dachten mensen nog dat het coronavirus weer weg zou gaan als we twee maanden onze adem zouden inhouden. De aandelenkoersen zijn intussen wel gestegen, maar het virus waart nog altijd rond.”

Maakt u zich zorgen over de schijnbare ontkoppeling van de beurs en de economie?

WILLEMSE. “Vorig jaar zijn veel mensen met weinig kennis beginnen beleggen. Het staat mensen vrij dat te doen, maar ik ben wel een beetje bevreesd. We denken met z’n allen dat het allemaal wel weer goed komt.

“Ik vind dat je er als belegger toch rekening mee moet houden dat de aandelenkoersen ook naar beneden kunnen gaan. Als je het afgelopen jaar veel risico hebt genomen en veel geld hebt verdiend, zou ik daar nu toch even bij stilstaan. Zorg dat je niet gigantisch veel geld verliest als er een nieuwe crash komt. Ik zeg niet dat die crash er op korte termijn komt, maar het kan geen kwaad erop voorbereid te zijn.”

Vooral de particuliere beleggers bleken koelbloedig in maart en april vorig jaar. Ze kochten, terwijl heel wat professionele beleggers aan de kant bleven staan.

WILLEMSE. “Ik moet bekennen dat ik geen aandelen durfde te kopen in die periode. De virologen wisten niet eens hoe de pandemie zou verlopen en of er ooit een goed werkend vaccin zou komen.

“In 2020 hebben behoorlijk veel Nederlandse beleggers aandelen van de luchtvaartmaatschappij KLM-Air France gekocht. De achterliggende redenering is: de overheid houdt het bedrijf wel in de lucht tot het weer kan. Dat vind ik gokken. Dan wacht ik liever tot er meer duidelijkheid is over de luchtvaartsector.

“Ik beleg in bedrijven waarvan ik denk dat er toekomst in zit. Het is toch raar dat je geld stopt in een bedrijf dat op het randje van het faillissement staat. Koop je dan niet liever een onderneming als Adyen, dat zich bezighoudt met onlinebetalingen? Je weet dat die betalingen in de lift zitten.”

Beleggerstrauma’s zoals Lernout & Hauspie, Fortis en Dexia kwamen vaak extra hard aan omdat beleggers te veel geld in een of enkele aandelen hadden gestopt.

WILLEMSE. “In Nederland hebben we enkele jaren geleden Imtech gehad. Die leverancier van technische diensten was een parel op de beurs van Amsterdam. Toen werd er fraude ontdekt en is het bedrijf failliet gegaan. Dat soort verhalen kun je als belegger niet voorkomen, maar je kunt er wel voor zorgen dat zoiets je niet te veel pijn doet, door je geld te spreiden over voldoende bedrijven.”

Hebt u intussen al koopjes op de beurs gedaan?

WILLEMSE. “Ik koop regelmatig ETF’s bij, maar ik blokkeer tot nu op het aankopen van individuele aandelen. Ik heb een lijstje met aandelen die ik interessant vind, maar als ik erover nadenk, vind ik dat ze nogal veel gestegen zijn. Of ik zie aandelen die erg goedkoop zijn geworden, maar dan vraag ik me af of het niet terecht is dat ze zo weinig waard zijn. We weten voor veel bedrijven niet wanneer het weer business as usual zal zijn.”

Bent u ook bezig met duurzaam beleggen?

WILLEMSE. “Duurzaam beleggen is de toekomst. Elk bedrijf zal zich aan regels inzake ethisch en duurzaam ondernemen moeten houden, en er zullen alleen maar regels bij komen. Ik denk dat er op termijn niet zoveel verschil zal zijn tussen duurzaam en gewoon beleggen.”

Als kleine belegger is het ook niet zo gemakkelijk om veel informatie te vinden over duurzame beleggingen.

WILLEMSE. “Als je er veel tijd en energie insteekt, kun je wel uitzoeken hoe duurzaam bedrijven zijn. Veel ondernemingen rapporteren er uitvoerig over. Het is niet altijd even leuk om door al die informatie te spitten. Vermogensbeheerders en speciale dataleveranciers doen dat werk voor jou, maar dan ga je voor die informatie wel betalen. Als kleine belegger sta je voor een oerwoud van beleggingskeuzes. Door geld in een duurzaam fonds te stoppen, betaal je voor het gemak dat je die keuzes niet hoeft te maken.

“Aan elke beslissing zitten twee kanten. Unilever bijvoorbeeld investeert in duurzame plastic verpakkingen, maar misschien vind jij dat ze hun shampoo in glazen flessen moeten verkopen. Om dat glas weer schoon te krijgen, is dan weer veel water nodig. Hoever wil je gaan? Er is altijd wel een niet-duurzaam randje te vinden.

“Iets doen is beter dan niets doen. Als je iets wilt doen voor het milieu, kun je bijvoorbeeld beleggen in Beyond Meat, een bedrijf dat inzet op de trend dat mensen minder vlees willen eten.”