Huidige economisch systeem heeft geen toekomst meer

Op de New Economic Thinking conference in Berlijn pakte econoom Joe Stiglitz uit met een pakkende presentatie onder de titel “Mercantilism Doomed to Fail? China, Germany and Japan and the Exhaustion of Debtor Countries”. De titel laat terecht vermoeden dat deze presentatie een pessimistische ondertoon had.

Stiglitz staat inderdaad niet bekend als een vrolijke jongen, maar zijn logica is zeker steekhoudend. De situatie is volgens deze Amerikaan heel eenvoudig: een paar grootmachten zoals China, Duitsland en Japan, aangevuld met een paar landen rijk aan grondstoffen, tekenen voor het grootste deel van de export.

Een aantal andere landen, waaronder de Verenigde Staten, worden als gevolg daarvan met massale handelstekorten geconfronteerd. Het staat volgens Stiglitz als een paal boven wat dat een dergelijke situatie bekeken over een wat langere termijn niet houdbaar is.

Niet iedereen kan overschotten boeken

De landen met een handelsdeficiet proberen dat krampachtig om te zetten in een surplus, maar het zal volgens Stiglitz duidelijk zijn dat niet elk land per saldo een exportland kan zijn. Gevolg is een spelletje armworstelen, waarbij iedereen gaat proberen de sterkste te worden.

De hete aardappel van de handelsdeficieten gaat men proberen met alle mogelijke middelen – onder andere door depreciatie van valuta’s – door te schuiven naar anderen. Dat kan op termijn niet anders dan slecht aflopen, het huidige economisch systeem heeft simpelweg geen toekomst meer.