Hogere investeringen compenseren terugval bij Belgische gezinnen

De investeringen van de ondernemingen hebben volgens Belfius Research vooral in de eerste helft van 2011 een sterke groeiprestatie neergezet. De investeringsactiviteit verminderde in de tweede jaarhelft doordat de tegenvallende afzetperspectieven het ondernemersvertrouwen aantastten.

Op jaarbasis boekten de bedrijfsinvesteringen in 2011 niettemin nog een robuuste groei van 8,8%. In de loop van 2012 zouden de bedrijfsinvesteringen licht aantrekken. Volgens het FPB zou de volumegroei van de bedrijfsinvesteringen in 2012 uitkomen op 0,9%.

De industriële capaciteitsbezettingsgraad brokkelde sinds het tweede semester van 2011 constant af van 81,2% tot 77,3% in juli 2012.

Toch bleef in het eerste kwartaal van 2012 de bruto vorming van vast kapitaal door de niet-financiële ondernemingen, uitgedrukt als een percentage van hun toegevoegde waarde (=investeringsquote) stijgen met 0,4% tegenover het voorgaande kwartaal tot 22,6%.

Maar de investeringsquote heeft evenwel het vóór de crisis geregistreerde peil van bijna 24% nog niet opnieuw bereikt. De woningbouwactiviteit viel in 2011 sterk terug (-3,7%) doordat de rentetarieven geleidelijk aantrokken, de gunstige effecten van de tijdelijke btw-verlaging uitdoofden en de economische onzekerheid het vertrouwen van de gezinnen aantastte.

Mogelijk speelde ook de verhoging van de bouwkosten volgens Belfius Research een rol, want de ABEX-index lag in juni 2012 2,4% hoger dan in juni 2011, die zelf reeds 3,1% hoger lag dan een jaar eerder.

De investeringsquote van de gezinnen meet het aandeel in het bruto beschikbaar inkomen van de huishoudens dat zij besteden aan de bouw en renovatie van woningen.

Trend gaat in neerwaartse lijn

Sinds medio 2010 gaat de trend in neerwaartse lijn aangezien de voor seizoen- en kalenderinvloeden gezuiverde investeringsquote toen 10,5% bedroeg en in het eerste kwartaal van 2012 9,7% beliep.

Mede door de ongunstige ontwikkeling van het beschikbaar inkomen zouden volgens het FPB de investeringen in woongebouwen zich pas in de tweede helft van dit jaar aarzelend herstellen, maar op jaarbasis betekent dat ook in 2012 een aanzienlijke volumedaling (-2,7%).

De volumegroei van de overheidsinvesteringen zou volgens het FPB in 2012 uitkomen op 6,1% (t.o.v. 6,7% in 2011) en daardoor de economische groei licht ondersteunen.

Die dynamiek schrijft het FPB grotendeels toe aan de investeringen van de lokale besturen in de aanloop naar de gemeente- en provincieraadsverkiezingen van 2012 en aan de investeringen van de federale overheid.

Maar op basis van de gemeentelijke budgetten 2012 kan volgens Belfius Research de vraag gesteld worden of dit traditionele fenomeen zich ditmaal ook zal voordoen en of de toename van de gemeentelijke investeringen zich niet eerder in 2011 situeerden.