Ging Merkel haar boekje te buiten?

De Duitse Bondskanselier Angela Merkel heeft afgelopen week één van de belangrijkste wetten uit de Europees politiek-economische wereld geschonden. De politiek bemoeit zich niet met de centrale banken, zo wil het de traditie. Merkel deed dat echter wel.

Afgelopen week stelde de bondskanselier dat zij het niet eens is met het beleid van de Europese centrale bank om obligaties te kopen. Wilfried Steentjes van Steentjes Vermogensbeheer merkt dat volgens Merkel de ECB te veel neigt naar het in haar ogen verwerpelijke beleid van de centrale banken in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië om gevaarlijke maatregelen te nemen.

Weliswaar is het om de economie te steunen maar het risico is een sterk oplopende inflatie. Merkel heeft het dan ook vooral over het opkopen van obligaties.

Hiermee pompt een centrale bank bewust geld in een economie. En veel geld kan ervoor zorgen dat de inflatie toe gaat nemen.

Zoals bekend zijn de Duitsers uitermate angstig voor geldontwaarding. Dit als gevolg van de problemen in de jaren twintig van de vorige eeuw. In de ogen van Merkel is de ECB steeds verder van het pad aan het afdwalen dat ooit door de Bundesbank is neergelegd. Namelijk inflatie ten koste van alles bestrijden.

De woorden van Merkel moeten volgens Wilfried Steentjes dan ook niet worden gezien als een toevallig verkeerde uitspraak maar als een serieuze politieke vingerwijzing.

Daarmee treedt ze in het schemergebied tussen de verantwoordelijkheid van de politiek en de economische autoriteiten. In principe zijn de machten gescheiden.

Dit om bijvoorbeeld te voorkomen dat een minister van financiën vlak voor de verkiezingen de rente verlaagt om extra kiezers te winnen.

Natuurlijk waren er vaak politici die opriepen tot het verlagen van de rente. Centrale bankiers waren doof voor dit soort oproepen.

Sterker nog: voormalig bankpresident Duisenberg stelde dat als hij de rente wilde verlagen en de politiek daarom riep hij juist geen verlaging doorvoerde. Dit om aan te tonen dat hij onafhankelijk was.

De opmerkingen van Merkel zijn echter andersom. Zij roept op om onafhankelijk te blijven en niet onder politieke druk te bezwijken. Daarmee bedoelt zij oproepen van politici in Italië, Spanje en Frankrijk.

Bankpresident Trichet heeft aan Merkel medegedeeld dat hij de onafhankelijkheid een groot goed vindt en daaraan wil vasthouden. Ook bijzondere maatregelen zoals het opkopen van obligaties moet in een extreme situatie kunnen. Dat is niet bezwijken onder politieke druk zoals dit volgens Wilfried Steentjes wellicht in de VS en VK wel is gebeurd.

Overigens koopt de ECB in verhouding veel minder obligaties dan de Centrale bank in de Verenigde Staten. Deze gaat voor bijna $ 500 mld (inclusief de leningen van Fannie Mae cs) kopen.

Terwijl de ECB afgelopen donderdag meedeelde dit voor € 60 mld ($ 86 mld) te doen. De opmerkingen van Merkel zijn niet bepaald positief voor de eensgezindheid binnen de Eurozone.

Het is vaker gesteld dat de kracht van de Eurozone op de proef wordt gesteld tijdens een crisis. Duitsland wordt relatief het zwaarst getroffen door de crisis (Opel Hypobank) maar nu in paniek raken is niet behulpzaam. Juist nu zouden politieke leiders eensgezindheid moeten uitstralen, aldus nog Wilfried Steentjes.