De tops en flops van de Brusselse beurs

Het was een goed jaar voor beleggers in Belgische aandelen. Tegelijk was het een jaar van twee gezichten. Memorabel waren de val van Fagron en de wederopstanding van Agfa-Gevaert.

De Bel-20 staat met een jaarwinst van 13 procent in de top 25 van de best presterende beursindexen ter wereld. De Belgische sterindex verslaat met ruime voorsprong de Nederlandse AEX (+4%), de Franse CAC40 (9%) en de Duitse DAX (+10%).

Bel-20

De sterke prestatie van de Bel-20 is vooral te danken aan het zwaargewicht AB InBev (+22%), dat er met de aangekondigde overname van SAB Miller een boerenjaar op heeft zitten. De internationale biermastodont is niet de enige Bel-20’er die goed garen spon bij zijn fusieplannen. Ook de fusie van Delhaize (+49%) met Ahold kon op het applaus van beleggers rekenen. De Bel-20 had niet te lijden onder de val van de energie- en de grondstoffenprijzen. De index telt geen grondstoffenspelers meer in zijn rangen, sinds de zinkgroep Nyrstar (-45%) eruit tuimelde.

De Nederlandse verzekeraar Delta Lloyd (-70%) zorgde voor de enige valse noot. Delta Lloyd haalt 1 miljard euro op bij beleggers om zijn balans te versterken. De behoefte aan extra kapitaal kwam vorige zomer aan het licht, maar de verzekeraar maakte pas eind 2015 bekend hoe groot die noodzaak precies was.

Biotechnologie

Buiten de Bel-20 spetterde nog meer vuurwerk. Galapagos (+266%) was niet enkel de grote knaller van de Brusselse beurs, het biotechnologiebedrijf trok in mei ook naar Nasdaq en haalde bij zijn Amerikaanse beursgang 317 miljoen dollar op. Dat was de op twee na grootste beursintroductie van een biotechnologiebedrijf ooit. Galapagoszat op rozen, nadat testen op een grote groep patiënten hadden bevestigd dat het reumamedicijn filgotinib goed werkt in 80 procent van de gevallen. Er volgde een dipje toen partner Abbvie afhaakte, maar het bedrijf kon het jaar in schoonheid eindigen met een nieuwe – en volgens analisten lucratievere – deal met Gilead.

Wall Street is het walhalla voor de Belgische biotechnologiebedrijven. Ook de specialist in celtherapie Celyad (+43%) trok naar Nasdaq en de kraakbeenspecialist Tigenix (+125%) deed er een aanvraag voor een tweede notering. Ablynx (+76%) liet midden vorig jaar weten dat het eveneens die optie bestudeert. Mogelijk wacht het bedrijf op de onderzoeksresultaten voor zijn reumamiddel. Uit een rondvraag bij analisten die de redactie onlangs organiseerde, kwam Ablynx als de grote favoriet voor 2016 naar voren.

Oude technologie

Te midden van het jonge biotechnologiegeweld werkte een oud technologiebedrijf in alle luwte aan zijn comeback: Agfa-Gevaert (+151%). In de jaren zestig domineerden de merken Agfa en Gevaert de Belgische fotomarkt. Beeldvorming is de belangrijkste activiteit van de Belgisch-Duitse groep gebleven, vooral in medische en grafische toepassingen. Het bedrijf heeft de overschakeling van analoog naar digitaal bijzonder slecht verteerd, waardoor het veel terrein heeft verloren, terwijl zijn royale pensioenplan zwaar woog op de rekeningen. “Het pensioenplan kost het bedrijf zo’n 70 miljoen euro per jaar”, zegt Guy Sips, analist bij KBC Securities. “Ten opzichte van het recurrente bedrijfsresultaat (rebit) is het zonder twijfel het zwaarste van Europa. Daarbij komen nog 20 à 30 miljoen euro jaarlijkse investeringen voor de overschakeling van analoog naar digitaal. De groep moet dus al een rebit van 90 à 100 miljoen euro realiseren voor het enige winst maakt.”

Agfa-Gevaert, dat actief blijft in analoge beeldvorming, verbruikt nog altijd meer dan 200 ton zilver per jaar. De koersschommelingen van dat metaal beïnvloeden de bedrijfsresultaten aanzienlijk. Hetzelfde geldt voor aluminium en voor de dollar. De lage grondstoffenprijzen en de sterkere Amerikaanse munt zijn de belangrijkste oorzaken van de verbeterde resultaten, een trend die begin 2016 moet aanhouden. De positieve evolutie is ook te danken aan de herstructureringsplannen.

De beurs zag het graag gebeuren en stuwde de koers van ongeveer 2 euro begin dit jaar naar 5 euro in december. Het koersdoel van het handvol analisten dat het aandeel volgt, bedraagt slechts 4 of 4,5 euro. BNP Paribas Fortis is alleszins voorzichtig en heeft zijn advies midden december teruggeschroefd van ‘houden’ naar ‘verkopen’. Guy Sips wacht de jaarresultaten en de commentaren van de directie af om een stelling in te nemen. Agfa viel net buiten de top drie van de best presterende aandelen op de Brusselse beurs.

Het podium

Ook Smartphoto (+175%) worstelde met de omschakeling van analoog naar digitaal. Het vroegere Spector moest uit pure miserie de verlieslatende Photohall-winkelketen van de hand doen en de verkoop van producten aan onafhankelijke fotografen stopzetten. Smartphoto realiseerde over het boekjaar 2014 voor het eerst in tien jaar weer een nettowinst. Het aandeel ging in 2015 verder op zijn elan, maar het bedrijf moet elk jaar opnieuw bewijzen dat het kan standhouden in de hypercompetitieve markt van fotoboeken en -gadgets met kleine marges.

De gestage stijging van Smartphoto staat in schril contrast met het spurtje dat het technologiebedrijf Keyware (+241%)aan het einde van het jaar trok, na een koopadvies van professor Roland Van der Elst in De Tijd. Keyware werkte zich dit jaar ook in de kijker door te betalen voor een lovend analistenrapport.

De grote verliezer

Fagron (-80%) is zonder enige twijfel de grote verliezer van het voorbije jaar. De leverancier van grondstoffen aan apothekers kreeg rake klappen door Obamacare, de hervorming van de gezondheidszorg in de Verenigde Staten om de ziekteverzekering voor meer Amerikanen betaalbaar te maken. De Amerikaanse verzekeraars namen de terugbetaling van dure geneesmiddelen op de korrel, die apothekers op de maat van patiënten bereiden.

Het Nederlandse beurshuis Kempen zette in oktober 2014 al grote vraagtekens bij de houdbaarheid van de snelle groei van Fagron. Het bedrijf deed de vorige jaren voor 200 miljoen euro overnames in de Verenigde Staten. De analisten van Kempen waarschuwden voor de impact van de wijzigingen in het Amerikaanse terugbetalingsbeleid op de cijfers in 2015 en 2016.

De top van Fagron ontkende lang dat er een probleem was, maar zag zich in oktober genoodzaakt een winstalarm de wereld in te sturen. Tegelijk begon de zoektocht naar een koper voor het bedrijf. Enkele weken later raadde Kempen beleggers aan het aandeel zo snel mogelijk te verkopen, omdat het twijfelachtig is dat een overnemer zo veel risico wil nemen. Profetische woorden, zo bleek. Kempen sloeg eerder spijkers met koppen over ThromboGenics, toen het als een van de eerste waarschuwde voor de overdreven hoge verwachtingen voor de verkoop van het oogmedicijn Jetrea in de Verenigde Staten. Beleggers luisteren als Kempen iets te zeggen heeft.

Even later dook de naam Fagron op in een onderzoek naar fraude bij Amerikaanse apothekers. Om het jaar helemaal in mineur te eindigen, biechtte Fagron op dat de potentiële kopers één na één afhaken, en werd CEO Ger van Jeveren de laan uitgestuurd. De toekomst lacht de aandeelhouders van Fagron nog niet meteen toe. Als het bedrijf 2016 wil overleven, heeft het twee opties: een verkoop tegen een lage overnameprijs of een kapitaalverhoging met een stevige verwatering voor de aandeelhouders.