Novo Nordisk onderhandelt over cruciale terugbetaling van nieuw afslankmedicijn: ‘Er is geen garantie op succes’

Het farmabedrijf Novo Nordisk is in gesprek met gezondheidsinstellingen over de terugbetaling van zijn nieuwe afslankmedicijn, Wegovy. “Dat is cruciaal voor het succes ervan”, weet Liesbeth Van Rompay, analist voor de farma-industrie bij KBC. “Novo Nordisk heeft een sterke case.”

Het grootste bedrijf van Europa maakt zich klaar voor een werk van lange adem. Novo Nordisk onderhandelt met gezondheidsinstellingen wereldwijd om prijsafspraken te maken voor Wegovy. Een potentieel pijnpunt bij die onderhandelingen is de kostprijs, want in de Verenigde Staten, waar het middel al verkrijgbaar is, lopen de kosten op tot 1.300 dollar per maand.

Wegovy is een afslankmedicijn, dat patiënten helpt tot 15 procent van hun lichaamsgewicht te verliezen. Een recent onderzoek geeft bovendien aan dat het middel de kans op hartfalen bij patiënten met 20 procent vermindert. Dankzij die resultaten kreeg het aandeel afgelopen zomer vleugels en werd Novo Nordisk in marktkapitalisatie het grootste bedrijf van Europa.

Het farmabedrijf is zich ervan bewust dat de hoge kostprijs een minpunt is, blijkt uit een gesprek van Lars Fruergaard Jørgensen, de CEO van Novo Nordisk, met Financial Times. Daarin zegt Jørgensen dat zijn bedrijf in prijsonderhandelingen met zorgorganisaties bereid is “flexibel” te zijn. Novo Nordisk gaat voor meerjarige deals, waarin de kosten worden gespreid.

De bedoeling is dat Wegovy zich tijdens een groter tijdsbestek bewijst, opdat ziekenfondsen zouden vaststellen dat ze minder behandelingen voor hartfalen en andere gevolgen van obesitas hoeven te betalen. “Hoe kunnen gezondheidssystemen een hoge eenmalige vooruitbetaling verantwoorden, die uiteindelijk tot sterke kostenbesparingen moet leiden? Ik denk dat we dat risico moeten delen om van start te gaan”, aldus de CEO van Novo Nordisk.

Hoe belangrijk is die terugbetaling voor Novo Nordisk?

LIESBETH VAN ROMPAY. “Ze is cruciaal. Er zijn genoeg voorbeelden van medicijnen die zijn geflopt doordat ze niet werden terugbetaald. Wegovy is duur, en als mensen het uit eigen zak moeten betalen, zal het middel veel minder toegankelijk zijn. Wegovy is in de Verenigde Staten al op de markt, en daar heeft Novo Nordisk zijn prijsonderhandelingen al met succes afgerond. Daar stapt alleen de verzekering rond ouderenzorg – toch een belangrijke speler – nog niet mee in het verhaal. Novo Nordisk verwacht nog wel nieuwe onderzoeksresultaten. Als die meezitten, heeft het nog meer argumenten op zak om die laatste partij te overtuigen.”

‘We mogen niet onderschatten hoe belangrijk succes in de Verenigde Staten is voor farmabedrijven. Een succesvolle lancering daar is al het halve werk, als het om omzet gaat’

Liesbeth Van Rompay, analist farma-industrie bij KBC

“We mogen niet onderschatten hoe belangrijk dat succes in de Verenigde Staten is voor farmabedrijven. Een succesvolle lancering van een medicijn daar is al het halve werk, als het om omzet gaat. Niet voor niets betreedt een Deens bedrijf eerst de Amerikaanse markt, voor het zich op Europese landen richt.”

Geeft dat ook al garanties voor succes in Europa?

VAN ROMPAY. “Nee. In de VS spelen onder meer de werknemersverzekeringen een grote rol. Dat zijn private spelers. In Europa moeten farmabedrijven onderhandelen met overheden, die onafhankelijk oordelen over de terugbetaling. In Europa boort Novo Nordisk eerst zijn thuismarkt Denemarken aan. In Duitsland komt er een testprogramma, maar dat biedt geen garantie op bijvoorbeeld terugbetaling in België. Er is ook geen enkele transparantie over de afspraken. We weten straks alleen of het medicijn al dan niet wordt terugbetaald.”

Wat denkt u over de aanpak van Novo Nordisk in die onderhandelingen? Het kiest voor een vrij onconventioneel aanbod.

VAN ROMPAY. “Novo Nordisk wil inderdaad de strategie van risicodeling hanteren, om die terugbetaling goedgekeurd te krijgen. Dat lijkt me ook de meest logische weg voor een medicijn als dit. Het Deense bedrijf wil zo bewijzen dat de overheden dankzij Wegovy aan het einde van de rit besparen. Waarom zou Wegovy niet terugbetaald worden, maar wil de maatschappij wel opdraaien voor alle medische kwalen die obesitas meebrengt? Die kaart zal Novo Nordisk trekken. Het Deense bedrijf moet vermijden dat de afslankmedicatie onder dezelfde noemer valt als, pakweg, medicatie die helpt bij het stoppen met roken. Dat wordt beschouwd als een lifestyle issue. De maatschappij wint niet genoeg bij de terugbetaling.”

“Daarvoor heeft het bedrijf ook goede argumenten op zak. Zijn medicijn is veel effectiever dan andere middelen voor gewichtsverlies, en ook de verminderde kans op hartfalen is een belangrijk argument. Alleen is dat nog geen garantie op succes. Risicodeling en een meerjarige deal lijken een logische aanpak, maar overheden zijn het gewend eenjarige deals te sluiten. Er zijn wel uitzonderingen gemaakt voor gentherapie, maar dat lukt ook niet bij alle soorten van gentherapie. Natuurlijk is risicodeling maar één plan van aanpak. Novo Nordisk kan ook andere onderhandelingsstrategieën hanteren.”

Er zijn indicaties dat de Europese overheden strenger zullen oordelen dan de zorgorganisaties in de Verenigde Staten. In België mag bijvoorbeeld Ozempic, een ander middel van Novo Nordisk, niet meer worden voorgeschreven aan mensen met een Body Mass Index die lager is dan 35.

VAN ROMPAY. “Er is nog een belangrijk verschil met Ozempic. Daarvoor geeft de bijsluiter aan dat het middel bedoeld is als diabetesmedicijn, terwijl Wegovy echt afslankmedicatie is. De werkzame stoffen komen misschien overeen, maar Wegovy is beter geoptimaliseerd voor het tegengaan van obesitas. In de bijsluiter staat daarom dat Wegovy wordt aanbevolen voor mensen met een BMI vanaf 30, of lager indien obesitas ook met andere aandoeningen gepaard gaat. Wegovy zal dus niet op dezelfde manier worden bekeken als Ozempic.”

‘De effectiviteit van Wegovy mag dan wel goed zijn, daarom is de publieke opinie het nog niet eens met de prijsverantwoording ‘

Liesbeth Van Rompay, analist farma-industrie bij KBC

“Anderzijds klopt het wel dat de onderhandelingen in Europa moeilijker kunnen verlopen. Niet alleen komt het concept van meerjarige risicodeling er niet vaak voor, het probleem van obesitas is hier ook minder ernstig dan in de Verenigde Staten. Gemiddeld is 17 procent van de Europeanen obees, vergeleken met 40 procent van de Amerikanen. De effectiviteit van Wegovy mag dan wel goed zijn, daarom is de publieke opinie het nog niet eens met de prijsverantwoording. Ook al zal Novo Nordisk de hoge prijs wel kunnen verantwoorden, als het onder meer de grote investeringen in onderzoek en ontwikkeling meerekent.”

Stel dat Wegovy niet wordt terugbetaald. Zal afslankmedicatie dan altijd een luxeproduct blijven? Iets voor de rijken die er meer dan 1.000 euro per maand aan kunnen uitgeven?

VAN ROMPAY. “Dat hoeft niet het geval te zijn. Er zijn nog geneesmiddelen op komst, die wachten op goedkeuring en die vervolgens de prijsonderhandelingen zullen opstarten. Een voorbeeld is een medicijn van het Amerikaanse farmabedrijf Eli Lilly: Zedbound. Dat is al in de VS goedgekeurd en heeft nog een hogere effectiviteit dan Wegovy. Eli Lilly zal ook zijn eigen onderzoeken uitvoeren die de positieve secundaire effecten bewijzen, zoals die verminderde kans op hartfalen. Als één medicijn er niet in slaagt terugbetaling te krijgen, wil dat nog niets zeggen over het succes van die andere medicijnen.

“Los daarvan, heb ik wel een positief gevoel over de kansen van Novo Nordisk. Maar het is nog onduidelijk wanneer we meer zullen weten over de terugbetaling in België en andere landen. Dat onderhandelingsproces is altijd ontransparant.”

Lees ook: