Groeicontinent Afrika (II)

Het aantal trackers dat focust op Afrika, breidt almaar uit.

We bekeken vorige week twee Afrika-fondsen die dicht bij huis noteren. Maar de investeringswereld is ruimer dan alleen Euronext. Het gamma aan trackers die focussen op het Afrikaanse continent wordt steeds groter.

Market Vectors Africa Index ETF

De tracker Africa Index ETF uit de Market Vectors-productfamilie van uitgever Van Eck Global kwam vorig jaar al eens aan bod in deze rubriek. Maar sindsdien zijn er een aantal dingen veranderd. Het tickersymbool van de ETF is nog altijd AFK en de tracker noteert ook nog altijd op NYSE Arca. De belangrijkste wijziging is de onderliggende index. Tussen 2008 en 2013 repliceerde AFK de prestatie van de Dow Jones Africa Titans 50-index. Dat was een kapitalisatiegewogen index, die per definitie enkel de grootste en meest liquide Afrikaanse aandelen bevatte. Vorig jaar werd de ETF omgevormd en werd de Market Vectors GDP Africa-index als referentie genomen. In die index worden de posities bepaald op basis van het bruto binnenlands product (bbp) van de landen die erin worden opgenomen.

Die aanpassing heeft een aantal gevolgen. Een eerste is de toegenomen diversificatie. Terwijl de DJ Africa Titans-50 index slechts 50 aandelen telde, is dat aantal in de Market Vectors GDP Africa-index toegenomen tot 109. Daarnaast werd het relatieve gewicht van Zuid-Afrika gereduceerd ten voordele van Egypte. Dat land laatste staat nu in voor 22,6% van de index, tegenover 18,9% voor Zuid-Afrika. Daarna volgen Nigeria met 14,8% en het Verenigd Koninkrijk met 13,3%. Dat laatste is dan wel geen Afrikaans land, maar ook bedrijven met een hoofdzetel buiten Afrika die het grootste gedeelte van hun omzet op het continent genereren, mogen deel uitmaken van de index. Dat is bijvoorbeeld het geval met het olie- en gasbedrijf Tullow Oil, dat vooral in West-Afrika actief is.

Een individueel land mag overigens nooit meer dan 25% van de index uitmaken. Voor individuele bedrijven werd de limiet vastgelegd op 8%. Er zijn daarnaast grenzen voor de beurskapitalisatie (minimaal 200 miljoen USD) en het handelsvolume (gemiddeld minimaal 1 miljoen USD per dag). Door het afstappen van een kapitalisatiegewogen systeem is het aandeel van smallcaps in de index ruim verdubbeld, tot 20%. Er zijn daarnaast ook gevolgen voor de sectorverdeling. Vorig jaar was het overwicht van de financiële sector in de index erg groot. Dat is nog altijd het geval, maar het gewicht daalde wel van 48 naar 40%. Energie komt nu op de tweede plaats met 19%, gevolgd door grondstoffen (16%) en telecom (11%).

De jaarlijkse beheersvergoeding van AFK bedraagt nu 0,8%, tegenover 0,78% een jaar geleden. Gezien de toegenomen diversificatie hebben we daarmee absoluut geen problemen. AFK heeft intussen ongeveer 110 miljoen USD onder beheer en is de meest liquide gediversifieerde tracker die het Afrika-thema bespeelt.

SPDR S&P Emerging Middle East & Africa ETF

Deze ETF wordt uitgegeven door State Street Global Advisors en noteert op de NYSE Arca met als tickersymbool GAF. De S&P Mid-East and Africa BMI-index is de onderliggende waarde ervan. Die vlag dekt de lading niet helemaal, want van de 139 bedrijven die deel uitmaken van de index, komt 93% uit Zuid-Afrika. Egypte en Marokko staan in voor respectievelijk 4 en 3%. Het gewicht van de financiële sector bedraagt 29%, daarna volgt de consumentensector (20%), telecom (11%) en grondstoffen (11%). GAF is dus op het vlak van diversificatie niet echt een alternatief voor AFK, vooral omdat ook de beheerde activa met 61 miljoen USD kleiner zijn en de liquiditeit een pak lager ligt. De jaarlijkse beheersvergoeding van GAF bedraagt 0,59%.

Lyxor Pan Africa

Dichter bij huis vinden we een beter alternatief voor AFK. Die tracker noteert als enige van de hier besproken trackers in EUR, met als ISIN-code FR0010636464. Hij heeft 74 miljoen EUR onder beheer. Zuid-Afrika tekent voor 35%. Daarna volgen Marokko (20%), Egypte (15%) en het Verenigd Koninkrijk (12%). De samenstelling op sectorniveau is ongeveer dezelfde als bij AFK. De jaarlijkse beheersvergoeding ligt met 0,85% wel iets hoger.

iShares MSCI South Africa ETF

Beleggers die zich specifiek op Zuid-Afrika willen richten, kiezen het beste een landentracker. De meest liquide is de iShares MSCI South Africa ETF van uitgever BlackRock (tickersymbool EZA). De onderliggende waarde is de MSCI South Africa-index, die uit 51 bedrijven bestaat. Zuid-Afrika ligt net als vele andere groeilanden de jongste maanden in het oog van de storm. Na bijna een decennium van bovengemiddelde groei dankzij de hoge grondstoffenprijzen, de gestegen kredietverlening en de toegenomen consumentenuitgaven gaat het wat minder goed in het land. Het consumentenvertrouwen is er laag, er is veel sociale onrust in de belangrijke mijnbouwsector en door de lagere grondstoffenprijzen loopt het tekort op de lopende rekening op. Dat is een probleem want het land is, net als vele andere opkomende markten, afhankelijk van buitenlands kapitaal.

De Zuid-Afrikaanse rand (ZAR) daalde de voorbije twaalf maanden met 22% tegenover de EUR. Over de voorbije twee jaar loopt het verlies zelfs op tot 33%. In hoeverre die ongunstige situatie al in de prijzen van de Zuid-Afrikaanse aandelen verrekend zit, valt moeilijk te zeggen. De drie grootste posities van EZA zijn mediabedrijf Naspers (met een participatie van 34% in de Chinese internetholding Tencent), het telecombedrijf MTN Group en het energiebedrijf Sasol.