Blijf selectief in uw muntkeuze

Een overzicht van zeventien landen en hun munten, met een vooruitblik naar 2014.

De Europese Unie (Aaa:negatief; AAA:negatief) heeft een vrij rustig jaar achter de rug _ op monetair vlak tenminste. De euro (EUR) wist zich tegenover alle andere munten te versterken. Economisch boert Europa slecht. Voor het eerst kende het geen groei meer. Alle macro-economische rekeningen verslechterden. De opgelegde bezuinigingen eisten overal hun tol. Geen enkel land bleef gespaard. In vergelijking met de andere grote landen, zoals de VS en China, presteert Europa erg middelmatig. De onzekerheid over de richting die de Unie zal uitgaan na de verkiezingen in juni, weegt op de vooruitzichten. De groeiprognoses voor volgend jaar zijn de laagste van alle landen en worden geraamd op 1%. De tekorten zwellen overal aan en de zeldzame overschotten smelten weg als sneeuw voor de zon.

Als belegging blijft de EUR een interessante munt. De markt is heel goed gediversifieerd. De renteschaal glijdt langzaam opwaarts, met minder dan 0,5% in de voorbije twaalf maanden, wat niet al te veel invloed heeft gehad op de returns, die matig negatief waren. Opvallend was het puike herstel van de geteisterde lidstaten het afgelopen jaar. Zo klommen de stukken van Cyprus gemiddeld met 22%. De betere soevereine lidstaten daarentegen lieten het afweten. Het Duitse overheidspapier verloor tot 16%, het Nederlandse tot 14%. Vooral de langetermijnstukken boerden slecht.

Overheidspapier en leningen die zijn gewaarborgd door de overheid krijgen nog altijd de voorkeur, ondanks hun lagere rendement. Voor het bedrijfspapier moet de belegger letten op de verhandelbaarheid en de aanwezigheid van redelijke convenants. Obligaties die daar niet over beschikken, lopen het risico in te storten bij de geringste trendwijziging.

USD: af te raden

Volgens de meeste analisten is het economische herstel in de Verenigde Staten (Aaa:stabiel; AA+:stabiel) voorgoed vertrokken. Er wordt een groei van 1,6% verwacht, die volgend jaar zou oplopen tot 2,6%. Wie de cijfers grondiger bekijkt, stelt vast dat die vooruitgang hoofdzakelijk afkomstig is van voorraadvorming. De VS slagen er niet in hun uitvoercapaciteit te verhogen. Het land boekt een handelstekort van 715 miljard USD. De lopende rekeningen sluiten al jaren af met een tekort, 2,5% voor dit jaar. Het begrotingstekort is lichtjes gedaald, tot 4,1% van het bruto binnenlands product (bbp). De verbetering is vooral te danken aan de lage rentestand, die de schuldenlast draaglijker maakt. Het land leeft hoe dan ook aan het infuus van de Fed. De dag dat de voornemens van de centrale bank om de geldkraan dicht te draaien bewaarheid worden, zal de toestand pijlsnel verslechteren, omdat er financieel niets fundamenteels is veranderd.

De USD verloor 3,9% het afgelopen jaar en zit in een dalend kanaal. De munt zal de komende maanden wispelturiger worden. Op het rentefront verstrakte de renteschaal aanzienlijk. Ze gleed 1% opwaarts en staat nu ruim 1% boven de Europese. Obligaties in USD vertoonden negatieve returns en blijven af te raden.

CAD: tegenhanger van USD

Canada (Aaa:stabiel; AAA:stabiel) lijdt hoe langer hoe meer onder de crisis. De conjunctuur blijft ter plaatse trappelen, het begrotingstekort stijgt, de handelsbalans verslechtert, de werkloosheid neemt toe, de vastgoedmarkt zit in de problemen. Analisten verwachten niettemin beterschap vanaf volgend jaar. Het jaarlijkse refrein. Het land kampt met structurele problemen. De olieontginning bijvoorbeeld verloopt normaal, maar er zijn te weinig pijpleidingen om de productie te vervoeren. Canada is ook te afhankelijk van het wereldwijde economische herstel om de neerwaartse trend te keren.

De centrale bank voert een preventief beleid sinds het begin van de bancaire crisis. Maar haar arsenaal is bijna uitgeput, wat de CAD uiterst kwetsbaar maakt de dag dat de Amerikaanse monetaire versoepeling ten einde loopt. De voorbije maanden verliet heel wat kapitaal het land, wat tot een tekort van 3,1% op de lopende rekeningen leidde. De CAD dook 10,2% lager. De renteschaal klom met 0,5% en zit 0,5% boven de Europese. Obligaties in CAD komen alleen in aanmerking als tegenhanger van de USD.

AUD: interessant voor de lange termijn

Australië (Aaa:stabiel; AAA:stabiel) blijft de wereld verrassen. Economisch presteert het land meer dan bevredigend. De groei handhaaft zich boven 2,5%. De gestage vraag naar grondstoffen leidde tot een overschot op de handelsbalans. Het begrotingstekort is wat toegenomen en stemt nu overeen met 2,1% van het bbp. De verslechtering is vooral te wijten aan de slechte weersomstandigheden, overstromingen en bosbranden van de afgelopen maanden. De centrale bank, die vindt dat dat de AUD overgewaardeerd is, komt sinds kort agressiever tussenbeide op de wisselmarkt. De AUD is dan ook een van de meest begeerde munten voor carrytrades. Precies die speculatieve kapitaalbewegingen maken de munt zo onstabiel. Financieel verslechtert het plaatje eveneens door van de achteruitgang van de vastgoedsector. Maar de Australische banken zijn kapitaalkrachtiger dan hun westerse sectorgenoten.

De AUD verloor 17,2% dit jaar, flink onderdrukt door interventies van de centrale bank. De renteschaal verstrakte en ligt 3% boven die van de EUR. Obligaties in AUD presteerden middelmatig. Ondanks zijn inzinking blijft de AUD een aanrader op lange termijn. De markt is ruim en goed gestoffeerd.

NZD: interessant voor de lange termijn

Net zoals elders in de wereld vertraagde de groei in Nieuw-Zeeland (Aaa;stabiel; AA:stabiel) tot 2,2%. De nationale rekeningen blijven niettemin robuust. Het begrotingstekort handhaafde zich op 2,1% van het bbp (het lag nog boven 8% in 2011). De inflatie bedraagt 1,4%. De centrale bank voert een voorzichtig beleid. Ze kan gelukkig rekenen op een gezonde banksector en het wegblijven van financiële zeepbellen. Het is nu al meer dan twee jaar dat de NZD zijn rol als bestemming voor carrytrades heeft afgestaan aan de AUD.

De uitvoercapaciteiten van het land zijn erg afhankelijk van het herstel van de wereldconjunctuur. Die blijft voorlopig uit, wat bijkomende druk zet op de NZD. De munt ging 3,9% onderuit. De renteschaal is geklommen met 1% in de afgelopen twaalf maanden en staat ruim 3% boven die van de EUR. De obligaties eindigden met licht negatieve returns. De NZD blijft niettemin aantrekkelijk, naast de AUD, en dat voor de lange termijn.

GBP: zeer speculatief

De toestand in Groot-Brittannië (Aa1:stabiel; AAA:negatief) is vergelijkbaar met die in de VS. Beide landen kampen met soortgelijke problemen, hebben ze op dezelfde manier aangepakt, met hetzelfde resultaat. De groei, die voor dit jaar op 1,5% wordt geraamd, bestaat hoofdzakelijk uit financiële herwaarderingen en voorraadvorming. Schakelt men die uit, dan boert het land achteruit. Het handelstekort blijft groeien. Vanzelfsprekend zijn de vooruitzichten rooskleuriger. Er wordt gesproken van een groei van 2,3% voor 2014. Maar dat is weinig geloofwaardig. Het begrotingstekort is lichtjes teruggevallen, tot 7,2% van het bbp. Dat is alleen te danken aan de lagere rentetarieven, die een kleinere schuldenlast teweegbrachten. Net als in de VS overigens.

Het pond (GBP) is de voorbije drie maanden verdapperd. Dat was vooral te danken aan een voordeliger renteverschil tegenover andere munten. Het tekort op de lopende rekeningen toont van zijn kant aan dat die verbetering geen economische basis heeft. Het komt overeen met 3,4% van het bbp. Op jaarbasis ging het GBP toch 3,3% achteruit. De rentetarieven zijn geklommen met 1% en staan meer dan 1% boven de Europese. De obligaties brokkelden over de hele lijn af. De GBP blijft een risicovolle munt, alleen weggelegd voor speculatief ervaren beleggers.

CHF: zekerheid troef

Zwitserland (Aaa:stabiel; AAA:stabiel) blijft uitmunten. Het land lijkt wel immuun voor zijn chaotische omgeving. Het strakke monetaire beleid van het bergenland vrijwaart het van alle onheil. De nationale rekeningen liegen er niet om. De groei handhaaft zich op 1,9%, inflatie bestaat er niet (-0,3%), de handelsbalans en de lopende rekeningen sluiten allebei af op een overschot. Dat laatste stemt zelfs overeen met 12% van het bbp – een bewijs dat, ondanks de vergrendeling van de frank (CHF) tegenover de EUR, het vreemde kapitaal blijft binnenstromen. De begroting is onder controle en vertoont een benijdenswaardig tekort van 0,2%. De werkloosheid treft amper 3,2% van de beroepsbevolking. Het land zit op een berg van meer dan 530 miljard USD aan wisselreserves – een berg die gestaag toeneemt. Kortom, geen reden om zich zorgen te maken over de Zwitserse munt, temeer omdat de autoriteiten de banksector op zijn verantwoordelijkheden heeft gewezen.

De CHF daalde met 1,3% en blijft in een eng kanaal schommelen. De renteschaal verstrakte, de langetermijnrente steeg met 0,5%. Obligaties in CHF brengen gemiddeld 1% minder op dan aanverwante in EUR.

JPY: voorlopig niet interessant

Japan (Aa3:stabiel; AA-:negatief) heeft één jaar Abenomics achter de rug. Het is nog te vroeg om zich over de resultaten daarvan uit te spreken. Er blijkt weliswaar een kentering op gang te zijn gekomen. De regering is van plan de versoepeling te versnellen. De deflatie is nu omgetoverd in een lichte inflatie van 1%, halfweg de beoogde drempel. De groei versnelde tot 2,7%, maar bestaat hoofdzakelijk uit voorraadvorming. De uitvoer – toch een van de bekommernissen van de huidige regering – blijft achter. De recentste cijfers tonen aan dat het land nog altijd meer invoert dan omgekeerd. Het tekort wordt weliswaar volledig goedgemaakt door de gestage kapitaalinvoer, ondanks de inzinking van de munt. De JPY is en blijft een van de belangrijkste vertrekmunten om carrytrades uit te voeren. Door de lage rentestand is het begrotingstekort lichtjes gedaald, zodat het vandaag overeenstemt met 8,3% van het bbp, het hoogste cijfer van alle industrielanden.

De JPY verloor 20% het afgelopen jaar en vertoeft in een dalend kanaal. In tegenstelling tot de meeste andere landen gleden de rentetarieven omlaag. De beweging bleef weliswaar beperkt en overschreed 0,4% niet. De obligaties presteerden matig, met returns die soms boven 3% uitstaken. Zuiver speculatief.

SEK: tegenhanger van de EUR

Zweden (Aaa:stabiel; AAA:stabiel) krijgt het moeilijker om weerstand te blijven bieden aan de dalende trend in Europa. Het land stagneerde dit jaar. Het hoofdprobleem zijn de toenemende schulden van de gezinnen. Zolang de rentetarieven laag blijven, vormen ze geen gevaar voor het bankwezen. Zoals gewoonlijk wordt een hervatting van de conjunctuur voor 2014 voorspeld (tot 2,2%).

De weerstand van het land hangt voor een groot stuk af van het monetaire beleid. De Riksbank is volop bezig haar wisselreserves aan te spijzen met swapakkoorden, om het hoofd te kunnen bieden aan averechtse ontwikkelingen. Het land beschikt vandaag over 66 miljard USD aan reserves. De kroon (SEK) verloor 5% sinds het begin van het jaar. De renteschaal gleed 0,5% omhoog, wat tot negatieve returns leidde. Obligaties in SEK moeten tussen 0,2 en 1% meer opbrengen dan die in EUR.

NOK: sterk aanbevolen

Ondanks de puike economische prestaties van het afgelopen jaar boerde de kroon (NOK) de jongste maanden flink achteruit. De munt verloor niet minder dan 13,4% de voorbije twaalf maanden. De Noorse centrale bank ijvert al maanden aan een stuk om de waarde van de NOK te verlagen. De munt verstevigde onophoudelijk de voorbije vier jaar (+33% tot op heden). Noorwegen (Aaa:stabiel; AAA:stabiel) is een van de weinige industrielanden die geen noemenswaardige problemen hebben. De groei handhaaft zich boven 2% en zou volgend jaar versnellen. De inflatie bereikt 2,4%, vooral gevoed door de stijging van de vastgoedprijzen, de hoofdbekommernis van de regering. De werkloosheid is er vrijwel onbestaand en treft slechts 3,4% van de beroepsbevolking.

Het overschot op de lopende rekeningen is gelijk aan het overschot op de begroting; beide stemmen overeen met 13,1% van het bbp. Het soevereine overheidsfonds, het grootste ter wereld, beschikt over 810 miljard USD, of 100 miljard meer dan het jaar daarvoor. Het belegt meer en meer in China en is bijzonder wantrouwig tegenover de continentale westerse beurzen, die het overgewaardeerd acht. De renteschaal verstrakte lichtjes en staat zowat 1,5% boven die van de EUR. De obligaties presteerden wisselvallig. De NOK blijft sterk aanbevolen.

ZAR: uiterst speculatief

Twee gebeurtenissen beletten Zuid-Afrika (Baa1:negatief; BBB:negatief) om uit het slop te geraken: de wisseloorlog en het overlijden van Nelson Mandela. Beide feiten hebben niets met elkaar te maken, wat niet belet dat ze elkaar versterken. Zuid-Afrika is een van de belangrijkste slachtoffers van het ultrasoepele monetaire beleid van de westerse landen. Een groot deel van de monetaire giften belandt via carrytrades tijdelijk in landen met een vrij hoge rentestand. Die kapitaalbewegingen spelen uitsluitend op renteverschillen en kunnen nooit duurzame investeringen zijn. Door hun paniekerige bewegingen ontwrichten ze bovendien het monetaire beleid van die landen, die daardoor allerhande maatregelen moeten nemen om ze in te perken. Die maatregelen kunnen hun economische ontwikkeling in het gedrang brengen.

Het overlijden van Mandela veroorzaakt politieke onrust. Het land houdt presidentsverkiezingen in de loop van 2014. Niemand durft zich uit te spreken over de uitslag. Die onzekerheid versombert de economische vooruitzichten. Economisch was er zo goed als geen verbetering te bespeuren, maar er is ook geen sprake van een verslechtering. Zolang de wereldeconomie niet herstelt en zolang Zuid-Afrika zijn banden met Oost-Azië niet versterkt, is er geen beterschap te verwachten. De centrale bank neemt sinds kort ook yuans (CNY) op bij haar wisselreserves.

De rand (ZAR) behoorde tot een van de meest belaagde munten van het voorbije jaar. De munt verloor niet minder dan 21% sinds begin dit jaar. De renteschaal is met zowat 2% omhooggeschoten, wat zwaar heeft gewogen op de returns van de obligaties. Een belegging in ZAR was ronduit catastrofaal het voorbije jaar. Politieke onrust en speculatieve kapitaalbewegingen zullen die markt nog lang teisteren. Beleggingen in ZAR richten zich uitsluitend tot beleggers met een langetermijnvisie en met stalen zenuwen. Vervallende stukken worden het beste doorgerold. De ZAR brengt gemiddeld 6% meer op dan de EUR.

RUB: speculatief interessant

Net als alle andere landen kampt Rusland (Baa1:stabiel; BBB:stabiel) met een tanende groei. De Winterspelen in Sotsji kunnen misschien voor een ommekeer zorgen. De meeste analisten voorzien een verdubbeling van de activiteiten in 2014. Wij delen hun optimisme niet. Vooruitzichten zijn altijd positiever en houden weinig rekening met het verwoestende kapitaalverkeer dat de gulheid van de westerse centrale banken op gang heeft gebracht.

Sinds Poetin opnieuw aan de macht is, werkt het land zich los van het Westen. Het verruimt zijn banden met de vroegere Sovjetrepublieken en richt het overgrote deel van zijn inspanningen naar het Verre Oosten. Intern probeert het land onafhankelijker te worden van zijn olieopbrengsten. De regering plant grootscheepse fiscale hervormingen en andere investeringen, die de begroting weleens in de war zouden kunnen sturen. Op dit moment boekt het land een tekort van 0,5%. Het stoelt gelukkig op aanzienlijke wisselreserves (524 miljard USD), wat de regering heel wat speelruimte biedt.

De RUB maakt deel uit van de hoogrentende munten en is daarom vaak het slachtoffer van roekeloze kapitaalbewegingen. Hij verloor 10,6% de voorbije twaalf maanden en zit in een dalende trend. De renteschaal is lichtjes naar boven gegleden en vertoeft nu op iets minder dan 6% boven die van de EUR. De jaarreturns zijn negatief. Het verlies lag rond 2%.

TRY, HUF, PLN: onzekerheid troef

De wankelende geopolitieke toestand in het Midden-Oosten speelt Turkije (Baa3:stabiel; BB+:stabiel) parten. De politieke onrust eist zijn tol voor de economische activiteit. Turkije is een van die zeldzame landen waar de analisten een tragere groei verwachten. Ondanks de vrij hoge rentestand stroomt weinig speculatief kapitaal naar het land. Dat is te merken aan de verslechterende lopende rekening, die nu al 7,4% van het bbp bereikt, tegenover 5,7% zes maanden geleden. Het is eveneens te merken aan de dalende wisselreserves. Ook de werkloosheid neemt langzaam toe en treft al 9,8% van de beroepsbevolking. De versnellende inflatie is de andere kopzorg van de regering, thans 7,7%. De TRY verloor 15,9% dit jaar en de renteschaal schoot meer dan 3% omhoog. Ze ligt nu meer dan 7% boven die van de EUR. Een afrader.

Hongarije (Ba1:negatief; BB:negatief) wordt minachtend bekeken door de Europese instanties. Het land doet het economisch nochtans beter dan verwacht. Het durft een vrij onafhankelijk monetair beleid te voeren, dat vruchten afwerpt. Hongarije houdt beter stand dan de Europese Unie, met een groter overschot op zijn handelsbalans, een lagere werkloosheid en een beheersbaar begrotingstekort. De HUF speelde 3,3% kwijt en ontwikkelt zich in een zacht dalende trend. De renteschaal steeg met 3% en bevindt zich 7% boven die van de EUR. De markt in HUF is eng. Zijn verhandelbaarheid is gering. Afgeraden.

Polen (A2:stabiel; A-:stabiel) volgt weerloos het lijden van de Europese Unie. De zloty (PLN) verloor 2,5%, terwijl de rentetarieven 3% omhoogschoten. Voorlopig geen aanrader.

BRL, MXN: speculatief interessant

Ondanks de voorbereidingen voor het wereldkampioenschap voetbal ziet de toestand van Brazilië (Baa2:stabiel; BBB:negatief) er erbarmelijk uit. Het land beschikt over heel wat troeven, maar blijkt niet in staat ze te benutten. De speculatieve kapitaalbewegingen – Brazilië heeft de hoogste rentetarieven van alle besproken landen – werken verwoestend. Het land beschikt nochtans over ruime wisselreserves (365 miljard USD), maar blijkt niet in staat zich los te maken van de invloed van de dollar. De handelsbetrekkingen met de rest van de wereld ontwikkelen zich stroef en er verlaat meer kapitaal het land dan er binnenkomt. Het begrotingstekort stijgt gestaag en bedraagt nu al 3% van het bbp. De kans is klein dat Brazilië enig economisch voordeel haalt uit het wereldkampioenschap. De BRL verloor 15,6% het afgelopen jaar. De renteschaal verstrakte en ligt gemiddeld 10% boven die van de EUR. De BRL is alleen weggelegd voor beleggers met stalen zenuwen en een langetermijnvisie.

Mexico (Baa1:stabiel; BBB:positief) slabakt in zijn eentje. De groei handhaaft zich in de buurt van 1% en zou volgend jaar verdrievoudigen. Een refrein dat we al meermaals hebben gehoord. Zolang de Verenigde Staten geen duurzaam herstel zien, blijven de economische perspectieven van het land versomberen. De toestand is nog niet alarmerend. De nationale rekeningen verslechteren al geruime tijd. Mexico boekt een tekort op zijn handelsbalans, zijn lopende rekeningen en zijn begroting. De officiële werkloosheid treft nu 5% van de beroepsbevolking. De peso (MXN) verloor 3,3%. De rentetarieven verstrakten lichtjes en zitten nu meer dan 3% boven die van de EUR. De obligaties in MXN presteerden wisselvallig. Voor speculatieve beleggers.